Пос

Муыв коԋӧрјас, ӧтувтчӧј! Ԃеԁ Сокірко.

УҖ, КАПІТАЛ ԀА СӦВЕТ-ВЛАԌТ. Коміӧн лӧсӧԁіс А Н. Чеусова

1923 во. Комі ԋіга леԇан ін. Сыктывԁін кар. ПАБРІКЈАС УЖАЛЫԌ ЈӦЗ КІӦ БӦԌТӦМ-ЈЫЛЫԌ. Важӧн, јона важӧн, мі, креԍԏанајас, мутӧ ԋебԅӧԃлім прӧстӧј пу гӧрјӧн, ԉібӧ омӧԉік плугӧн. Ме ачым сещӧм вӧлі. Кужтӧгыԁ ԁа тӧԁтӧгыԁ он, буракӧ, буржыктӧ лӧԍӧԁ. Пӧԍ петтӧԇыԁ тіԉԍан, лӧԍӧԁан омӧԉік гӧртӧ му-тортӧ гӧрыштны. Чајтан важ баԏјаԍлыԍ, пӧԉјаслыԍ лӧԍӧԁӧмсӧ меԁ-бурӧн. Он-ԋін мӧԁ -ног выԉ ног мӧвпышт уҗ нуӧԁны. Гӧра ӧтчыԁ муӧс. Локтіс ме ԁінӧ велӧԁчӧм морт — пабрікант орԁын уҗалыԍ. — Гӧран? — Гӧра. Бӧрԁа ԁа гӧра, кызмырԁӧн сорӧн. Кос мутӧ гӧрјӧј ԋӧԏі оз боԍт. Зерсӧ віԁчыԍны бара-жӧ оз поԅ ԁај. Коԁ тӧԁас кор зерас. — Гӧрјыԁ оз боԍт? Мыј-понԁа? — Амыԍыс * оз пыр. Пыр бӧрӧзԁаас петӧ. Самӧј сіјӧ каԁнас воіс піӧј ԍојны корны. Мунім гортӧ. Велӧԁчӧм мортӧс щӧщ нуӧԁі. Пукалам пызан сајын, ԍорԋітам ӧԏі тор, мӧԁ тор-јылыԍ. Вӧлӧмкӧ менам гӧԍтӧј піԋа-гӧр-јывԍыԁ бура јона тӧԁӧ. Ԍојԍӧм бӧраԁ-пӧ ме тенԍыԁ гӧртӧ віԁла. Мунім гӧр ԁінӧ. Бергӧԁліс сіјӧс, віԁлаліс

• Амыԍ — амеч;

гӧгӧр-бок. Ԁовкјӧԁлӧ јурнас. Абу, шуӧ, шаԋ. Шыбытны-пӧ колӧ тащӧм гӧртӧ. Боԍтӧмыԁ-пӧ кущӧмкӧ јоԍтӧм пӧвтор, кӧртавлӧмыԁ гез пӧмјасӧн гӧр берԁаԁ ԁај меԁ еԍкӧ мічаа ԁа кокԋіԁа гӧрас. Таԇнаԁ уҗыԁ воԇӧ оз-ԋін јона кут мунны. Вај-пӧ лущщӧ етіјӧ кӧртсӧ лӧԍӧԁам гӧр берԁаԁ. Менам-пӧ ԍӧрын віԋтјасыс емӧԍ-і, віԋԏітыштам сӧмын. Ме сулала шемӧс, віԇӧԁа сы вылӧ. Ог, шуа, ог ескы *) теԁ. Пӧрјалан. Кыԇі-нӧ поԅӧ етаыжԁа тувјас вежны посԋіԃік віԋтӧн? Мыј сеԍ бурыс лоӧ? Ԁырӧн веніс сіјӧ менӧ. Лӧԍӧԁіс кӧрт амыԍ, зев зелыԁа віԋԏітіс, ԁоԃԃаліс вӧлӧс, мӧԁӧԁчіс гӧрны. Аттӧ, кущӧма вежԍіс гӧрјӧј! Сіԇі і путкыԉалӧ му пластјассӧ. Ԉокыԍ вынтӧ песны, ԍо мајбырӧј, оз ков, сӧмын кут гӧртӧ. Ԋімкоԃаԍӧмӧјла ещӧс ог тӧԁ. „Кытыԍ-нӧ," шуа: „бур мортӧј, те ме ԁінӧ уԍін?" „Бур мортыԁ" вӧлӧм сӧмын ме воԇын бур, ас мелі кывнас, Ԍӧлӧмыс-тај сылӧн міјан ԁорӧԇ ізмӧма-ԋін пабрікант берԁаԁ олігӧн. Сулалӧ вӧлӧм, ԁа јурсаԃнас асногыс вежӧралӧ, мӧвпалӧ аслыс унҗык міјанлыԍ пычкыны. Ԋеԁыр-мыԍԏі сувтім шојчыштны. Віԇӧԁа ԁа — бур мортӧј мејам ԅепԍыс кԉуч кыскіс, понԁіс віԋтјассӧ гӧр помыԍ бӧр перјавны. — Мыј-нӧ те керан? — јуала сылыԍ.

• ) Ескы-веріт,

5 — Амыԍтӧ перја. Мем-ӧԁ аслым колӧ-жӧ гӧрныс. — Ен, ԁругӧ, перјав! Вузав мем! Аслыԁ выԉӧс вӧчӧԁан. — Мыј огыс, вузала. — Уна-ӧ коран? — Уна-ӧ?.. Мешӧк віт-квајт ԍу. — Ваԋӧ, вај ӧԁјӧ ԁоԃԃав вӧвтӧ ԁа ну гӧԍтсӧ гӧртӧԇ. Мамыԁ меԁ сылы квајт мешӧк ԋаԋ ԍетас, гӧԍԋеч-пыԃԃі кык чіпан ԁа петук, јӧв ԁа выј пуктас. Ԁӧлыԁ-пырыԍ кутчіԍі гӧр берԁӧ. Гажаа ԍӧлӧмыԍ уҗалі му вылын выԉ кӧрт амыԍа гӧрјӧн. Зіԉа вешті сылыԍ ԁонсӧ. Олі-вылі, уҗалі-гӧрі. Уҗалӧмысла гӧрјыԍ віԋтјас ԉічаліны. «Лоӧ, тыԁалӧ, выԉ віԋтјасла карӧ летчывны." Ветлӧԁла карӧԁ, јуаԍа: „кӧн-нӧ татӧн сещӧм-сещӧм морт, кӧрта кӧлујӧн вузаԍыԍ, олӧ?" — Сіјӧ-ӧԁ мунліс-ԋін таԍ ыҗыԁ карӧ. Озырміс ԁај муніс. Зев ыҗыԁ завоԁ сетчӧ лӧԍӧԁіс. Быԁԍама ԃівӧсӧ-пӧ вӧчӧны. Кӧрттӧ-пӧ пуӧс-моз роԅӧԁлӧны, чугунтӧ ваӧс-моз кіԍталӧны. Маті гӧгӧр ԍіктјасыԍ уна тӧм јӧзӧс уҗавны нуіс аслас завоԁӧ. Најӧ-і віԍтавлӧны завоԁса керӧм-вӧчӧм-јывԍыс. Муні завоԁӧ. Паныԁаԍі „бур морткӧԁ". — О-о-о! Важ тӧԁса морт кыԍкӧ уԍӧма? Лок, лок. Мыј-ԋін ветлан-мунан?

— Ме еԍкӧ те ԁінӧԇ ԁа. Мог ԍуіс. Віԋтјасыԁ ԉічалісны, шыԉаліны. — Кущӧм аԉі віԋт ӧні. Сылӧн каԁыс коԉі -ԋін. Ме теԁ выԉ , ,,ԁобра" ԍета, нем кутан каԅтывны. Сӧмын, ԃерт, тајӧ ԁонаҗык лоӧ-а. Ԇоԋнас ӧні плугтӧ уклаԁыԍ *) вӧчӧма. Лок коло-кӧ віԇӧԁлы. — Ԁона-ӧ-нӧ, щуа, тащӧм бур ԁобраыс сулалӧ? — Абу зев ԁона. Кыԅ віт мешӧк ԍу. — Абу-тај еԍкӧ зев ԁӧна ԁа... Озырҗык-кӧ еԍкӧ вӧлі пырыԍ-пыр-жӧ ԋӧбі ԁа. Ӧні ԋаԋӧј оз суԇԍы... Мат суԇԍытӧгыԁ. олӧмнаԁ... Он-жӧ боԍт колантортӧ. — Ого-на теа-меа матӧ воӧ, артмӧԁчам. Ме — морт бур ԍӧлӧма, те — веԍкыԁ, он пӧрјав. Вај мем гіжӧԁтор ԁај ну плугтӧ. Коркӧ тон мынтан. Те сајӧ оз вош. Гортӧ локті — ԉубӧӧјла вомӧј веԍт оз топав. „Ӧні, міԍа, сеԍԍа, баба, озырмам-ԋін. Петавтӧ кущӧм міча бур плуг вајі." Ԍемјакоԃӧн ԋімкӧԃаԍам, тӧлкујтам зіԉа му берԁӧ кутчіԍны, овмӧснымӧс кыпӧԁыштны, соԁтыштны ӧԏі тор мӧԁ тор важ кӧлуј ԁінӧ. Вешті плуглыԍ ԁонсӧ, уҗалі пабрікантлы, нажӧвіті сылы 25 мешӧк ԋаԋ. Завоԃіті аслым-вылӧ уҗавны. Віԇӧԁа ԁа — плугкӧԁ мыјкӧ лоі: оз гӧр ԁај сӧмын. Тіԉԍі-тіԉԍі, песԍі-песԍі, ԋекыԇ ег вермы лӧԍӧԁны, лоі еновтны.

• ) Стаԉыԍ

Гӧгӧрвоі ме секі муԃерлунсӧ пабрікантјаслыԍ. Најӧ вӧлӧм нароԍнӧ сіԇі вӧчӧны, меԁ еԍкӧ вӧчӧм торјыс аԍсӧ вештӧм-мыԍԏі регыԁ бырӧ, ԉібӧ помаԍӧ. - Тырмас! тырмас! - шуӧј креԍԏанајас, му луалыԍјас — пычкыны вір озыр јӧзлы, пабрікантјаслы. Јона-ԋін мі налы-вылӧ уҗавлім, уна ԍӧм ԁа ембур налы соԁтім. Куԅа-ԋін најӧ мунісны міјан гӧрб вылын. Меԁ-жӧ став пабрікаыс і завоԁыс лоас міјан, уҗалыԍ јӧзлӧн! Ԋемтор озырмӧԁны ӧԏі мортӧс. Став нажӧткаыс меԁ ставыслы пырыштас, быԁӧнлы кӧԏ ічӧԏікаӧн ԁа бур вајыштас! Сек лӧԍыԃҗыка понԁас овԍыны: пабрікаса, завоԁса уҗалыԍ јӧз гырыԍҗык ԁон понԁасны боԍтны; мі — гӧрыԍ-кӧԇыԍ јӧз, ԁонтӧмҗык машінајас, плугјас кутам ԋӧбавны. Лыԁтӧм-щӧттӧм барышыс оз понԁы ԋемуҗтӧм барін ԅептӧ пырны, мунас міјанлы, уҗалыԍ јӧзлы отсӧг-вылӧ.

Гырыԍ керкајас уҗалыԍ јӧз кіӧ боԍтӧм-јылыԍ.

Важӧн карјасаԁ озыр јозыԁ боԍтасны вӧлі мутӧ мыјԁа налы колӧ, пощасны сіјӧс ԁај віԇӧны уна во. Ԋекущӧм бур сеԍ ԋекоԁ оз боԍт. Коркӧ ԋекоркӧ локтас озыр морт орԁӧ гырыԍ керкајас вӧчыԍ велӧԁчӧм морт, аркіԏектор. Понԁас петкӧԁлыны озыр мортлы быԁ-ԍама плансӧ: мічаыԍ міча, лӧԍыԁыԍ лӧԍыԁ. Тенаԁ-пӧ муыԁ прӧста кујлӧ, сувтӧԁан-кӧ сетчӧ ԁвореч (зев ыҗыԁ керка), мыјԁа барышсӧ вајас. Озыр мортлы ԁыр оз ков мӧвпавны, јур жуглыны ԋемторјыԍ. Ԋӧбаліс зев уна ԍојан-јуан, уҗалан кӧлуј, із, кірпіч, кер ԁа мукӧԁ пӧлӧс колантор. Ысталіс асԍыс јӧзсӧ уҗалыԍјасӧс чукӧртны. Ветлӧԁлӧны најӧ гӧԉ јӧз олан інті, коралӧны щыг јӧзӧс „бур" купеч орԁӧ уҗавны. "Локтӧј-пӧ, уҗалӧј. Верԁас і уԁас сіјӧ тіјанӧс, кӧмӧԁас і паԍтӧԁас." Щыг јӧз маԉазіјас-моз шыԅасны: — Кӧні, коԁі сещӧм бур мортыс? Кӧні сіјӧ олӧ? — Оз-ӧ кыјны тајӧ міјанӧс? — Кущӧм сещӧм міјанӧс верԁыԍ чужӧма? — Оз-ӧ ылӧԁлыны тајӧјас міјанӧс? — Ен полӧј, ен полӧј. Јона-жӧ ті полыԍӧԍ. Локтӧ мунамӧ! — термӧԁлӧны, најӧс корыԍјас. Ԇоԋ чукӧр уҗалыԍ јӧз мӧԁӧԁчісны купеч орԁӧ. На ԁінӧ петіс кӧԅајіныс мешӧк тыр ԍӧмӧн ԁа аркіԏектор аслас планјасӧн. — Мыј, зонјас, щыгӧԍ, паԍтӧмӧԍ? — Быԁԍамаыс емӧԍ. Кыԍнӧ міјанлы бур паԍкӧмјасыс. Ԍојӧм-јуӧмԍыԁ-тај еԍкӧ мівок-коԃԃӧмыԁлы јона-ԋін віԁчыԍны лоӧ ԁа: кынӧмыԁ пыр тыртӧм. Гортса олӧм омӧԉ-жӧ-ԁај: ԍемја-котыр олӧны кӧԇыԁ, пемыԁ інын, щыг-ԋіԍӧ пӧтӧԍ, чеԉаԃ ԁугԁывтӧг равзӧны — ԍојны корӧны. Вот мынтыны ԋемторјӧн — ԍӧм абу.

Кымынӧс-ԋін воттӧ мынтытӧмыԍ ԏурмаӧ пукԍӧԁісны. Сеԍԍа со, паԍібӧ, тіјан ыстӧм јӧзыԁ татчӧ вајӧԁісны, — Кыԇнӧ бара-жӧ отсавтӧгыс, — шуӧны купеч ԁа аркіԏектор. — Ті-ӧԁ сещӧм-жӧ јӧз. Аԁԇам тіјанлыԍ гӧԉлунтӧ ԁа со і отсыштны кӧсјам. Сӧмын сы-пыԃԃі міјанлы ԋеуна уҗалыштӧј. Нӧлтӧ, коԁі тіјан пыщкын черӧн ԁа пілаӧн, зырјӧн ԁа јоԍнырӧн ԁа вӧлӧн кужӧ вӧԃітчыны?.. Ставныԁ! Бур! Мунӧ-нӧ ԍојыштӧј ԁа сеԍԍа-іј уҗ вылӧ. Зіԉа бӧԍтчісны гӧԉ јӧз уҗавны. Ӧԏі зԁукӧн весалісны куш інтӧ, шыԉӧԁісԋы ставсӧ, кытчӧ ԍурӧ гу коԁјалісны аркіԏектор інԁалӧм-ԍерԏі. Јӧзыԁ коԇувкот-моз вӧрӧ уҗ вылын. Кӧԅајіныс ветлӧԁлӧ на костті ԁа сӧмын ԋумјалӧ, воԇвыв арталӧ барыш куԉӧмсӧ. Ез-тај ԁыр ков ԃеԋгаыԁлы керкатӧ сувтӧԁны. Ԉока регыԁӧн гымгісны ыҗыԁ-ыҗыԁ короміна. Пыщкӧссӧ сеԍԍа кущӧм лӧԍыԁа вӧчісны! Быԁ вежӧсӧ еԉектрічество нуӧԁісны, еҗӧԁӧм ԋебыԁ стул, ԃіван сувтӧԁалісны, купајчан ін веԍіг ӧԏі веҗӧсӧ лӧԍӧԁісны. Мыјсӧ ез вајавны керка пыщкаԁ! Ԃівја сеԍԍа сещӧм інаԁ овны: југыԁ, шоныԁ, кыпыԁ, гажа, Лолыԁ ачыс ветлӧ. Керка ештӧм бӧраԁ-тај купечыԁлы мустӧмӧԍ лоіны гӧԉ јӧзыԁ. „Мунӧ-пӧ сеԍԍа кытчӧ гажныԁ, ԁыр-пӧ-ԋін ме тіјанӧс верԁі, јукталі, кӧмӧԁі, паԍтӧԁі. Немчӧж-пӧ-ӧԁ сеԍԍа ӧԏі мор-

тыԁ таыжԁа араватӧ он вермы верԁны-уԁны." Коԋӧр уҗалыԍ јӧз ԍавкԋітчісны разі-пеԉӧ, овны щыгԋіԍӧ-пӧтӧн мӧԁ ,„бур морт" кыптытӧԇ. Куіпеч зев ԋебыԃіка боԍтіс сој пӧлӧԁыс аркіԏекторӧс, меліԋіка шуіс: "зев ыҗыԁ паԍібӧ теныԁ тащӧм ыҗыԁ бур керкатӧ сувтӧԁӧмыԍ! Мӧԁыԍ коммас ԁа бара тенӧ чукӧстла." Коԉтчіс ӧтнас купеч ыҗыԁ коромјнаӧ, ԁолыԁысла ещсӧ оз тӧԁ. Ӧԁ став бурыс, став нажӧткаыс уҗалыԍ јӧз пӧԍ вір кіԍԍӧмӧн перјӧмыс коԉі сіјӧ ԅептӧ! Ԃерт сеԍԍа ԋімкоԃаԍтӧг он ов. „Кымын вој уԅтӧг коԉі тајӧ керка сувтӧԃігӧн. Сен аркіԏекторкӧԁ ԍорԋіт-ԁа, тонӧ уҗалыԍлы ԋаԋ ԍет-ԁа. Јона і муԇі. Ӧԁва мыні тајӧ уҗыԍ," мӧвпалӧ купеч ԋебыԁ улӧс вылын выԉ керкаын пукалігӧн» . Таԇі вӧлі важӧн, сар-ԁырјі. Ӧні креԍԏанајас ԁа уҗалыԍ јӧз влаԍтсӧ ас кіпоԁулас боԍтӧм-мыԍԏі шуісны: „тырмас сеԍԍа ԋемуҗтӧмјаслы красујтчыны, овны міјан кіӧн лептӧм гырыԍ коромінаын-керкаын! Мі лун і вој пӧԍ петтӧԇ тіԉԍам, вӧчам ԁобра. Ӧнӧԇ сӧмын вӧчӧмсо і аԁԇывлім. Став міјан лӧԍӧԁӧм бурнас немчӧжныс овлісны јеҗыԁ ԋебыԁ кіа барінјас. Ӧніԍаԋ аԍным, став мувыв уҗалыԍ јӧзыс, понԁам пӧԉзујтчыны гырыԍ керкајасӧн! Быԁ вӧчӧм торјӧн меԁ вӧчыԍыс олас!

Быԁ ԍікас уҗтыԍјаслӧн ӧтувтчӧм.

Ме, креԍԏаԋін, лӧԍӧԁлі аслым став паԍкӧмӧс асшӧр вуруныԍ, аслам кіӧн. Воіс ӧтчыԁ ме ԁінӧ велӧԁчӧм мӧрт. — Аслам зіԉлунӧн, шуӧ, ԁа уна тӧԁӧмӧн вӧчі машіна. Ӧԏі часнас вермӧ пуԁ вурун печкыны. Сӧмын вуруныс менам абу, ԁај ԋӧбныс ԋінӧм-вылӧ. Вај те ԋӧб, оз кӧԏ менам прӧста кут тупԉаԍны машінаӧј. — Уна-ӧ-нӧ коран? — Уна-ӧ?ю. Он-ӧԁ со куж корныс... Ԋоԉ во-тај наперво ачым щыгјалі тајӧс лӧԍӧԁігӧн-а. — Унаӧ-нӧ менам печкан? Матӧ-ӧԁ воа тенаԁ машінаӧн. Ог вермыв веԍјг вештыныс сіјӧс. Ԋемтор ез артмы кык ԁруглӧн, ез вермыны лӧԍӧԁчыны. Локтіс міјан ԁінӧ озыр морт, кывзыштіс ԍорԋінымӧс. — Волы, шуӧ машіна вӧчыԍлы: — ме орԁӧ, ԍорԋітыштам мекӧԁ машіна-јывԍыԁ. Озыр морт ԋӧбіс машінатӧ, ԋӧбіс маті гӧгӧр креԍԏаналыԍ став вурунсӧ, стрӧітіс пабріка, чукӧртіс гӧԉ јӧзӧс уҗавны сен. Копыртчӧмаӧԍ кӧԋӧр гӧԉ јӧз, шојтчыны оз ештыны уҗалӧны. Озыр морт сарскӧј закон-ԍерԏі нажӧвітчіс јӧз уҗӧн. Став вӧчӧм торсӧ лыԃԃіс асласӧн. Воԍтіс лавкајас, кутіс јӧз вочӧм кӧлујӧн вузаԍны.

Ӧтчыԁ прікашщікыс јуалӧ сылыԍ: „кыԇі-нӧ кутам вузаԍны? Пуԁӧн? — Лаԋт! Сещӧм пуԁ ме теԁ петкӧԁла! — равӧстіс мыј вермӧмԍыс купеч. — Сіԇтӧ вузаԍігӧн-ӧԁ ставыс пырыԍтӧм-пыр гӧгӧрвӧасны уна барыш воӧмсӧ, јӧј! Вежӧрав: ӧԁ пуԁ вуруныс міјанлы аслыным сулалӧ ԁас кык-ԁас кӧкјамыс шајт; пуԁ вурунԍыс петӧ 250 чувкі гӧз. Кујім шајтӧн-кӧ гоз мӧԁам вузавны, 750 шајт пуԁԍыс боԍтам. Гӧгӧрвоан? Вӧсԋіԃік нывбаба чувкіыԁ пуԁ вуруныԍ петӧ 400 гоз. Ԋоԉ ԁа җынјӧн-кӧ гоз пӧнԁам вузавны — 1800 шајтыԁ сен і ем. Боԍтам-нӧ есіјӧ вӧсԋіԃік тывкӧԃ-торсӧ, — баруԋӧјасыԁ-тај чужӧмас новлӧны, — сеԍ мыјԁа барыштӧ боԍтам! Аршынӧн сіјӧс понԁам вузавны. Аршыныслӧн ԍӧктаыс сӧмын ӧԏі зӧлӧԏԋјк. Пуԁас лоӧ... 3840 зӧлӧԏԋік. Аршынсӧ кујімӧн ԁа җынјӧн понԁам вузавлыны. Нолтӧ щщӧткј вылаԁ пуктыв, уна-ӧ барышыс пуԁԍыс. воас. — 13.440 шајт. — Аԁԇан мыјԁа! Креԍԏаԋіныԁ вӧлӧм пуԁ вурунтӧ грӧшыԍ вузалӧ пабрікантыԁлы. Сіјӧ пуԁјыԍ вӧчӧм торсӧ ԋӧбны налы колӧ вӧлі ԇоԋ ԍјкт-коԃнас уҗавны пабрікантлы. Важ пӧраӧ, сар-ԁырјі, ӧтмоз віртӧ пычкылісны карса уҗалыԍјаслыԍ ԁа креԍԏаналыԍ. Најӧ вӧліны лыԍтан мӧс-коԃӧԍ. Лун і вој песԍјсны озырмӧԁісны ԋемуҗтӧм барјнјасӧс. Аԍ- ныс пыр щыг-ԋјԍӧ-пӧтӧн олісны, кӧмтӧг, паԍтӧг, кӧԇыԁ пемыԁ інын. Ӧніја влаԍт, влаԍт уҗалыԍ јӧзлӧн путкыԉтіс тајӧ ԉок олӧмсӧ, выԉ ног лӧԍӧԁіс. Ԋем-уҗтӧм озыр јӧзлыԍ мырԃԃісны пабрікајассӧ, завоԁјассӧ уҗалыԍ, тіԉԍыԍ-песԍыԍ гӧл јӧзлы. Гырыԍ школа ӧԇӧсјас воԍтісны уҗалыԍ јӧз чеԉаԃлы-жӧ. Велӧԁчӧм јӧзӧс, тӧԁыԍ јӧзӧс чукӧстісны отсаԍны сувтӧԁны кокјылӧ гӧԉ јӧзӧс. Ӧніја влаԍтыԁ-ԁырјі ԋекущӧм уҗавтӧм мортлӧн оз вермы лоны му-ԋі, пабріка-ԋі, завоԁ-ԋі; оз вермы нажӧвітчыны велӧԁчӧм тӧԁыԍ морт пыр-ԋі. Ставыс ӧні мыј ем міјан мувылын уҗалыԍ јозлӧн. Быԁ вӧчӧм торјӧн, быԁ вӧчӧм торјыԍ боԍтӧ бур уҗалыԍ морт. А. Чеусова.

Комі ԋіга леԇан інын ԁа Общественнӧј лавкајасын вузаԍӧны со кущӧм комі ԋігајас: 1. Комі ԍыланкывјас .... — 60 ур. 2. Комі мојԁанкывјас .... 1 ш. 20 ~ 3. Посԋі чој-воклы мојԁанкывјас .... 2~50~ 4. Гӧрԁ пӧԉан .... 3~50~ 5. Выԃԃіԍны вевӧтчан (пермак ԍорԋіногӧн) .... 4~50~ 6. Вој тӧв шувгӧм .... 3 ~ — ~ 7. Бобӧ-бобӧ .... 1 ~ 20~ 8. Парма јоԉ 1 ~50~ 9. Шонԁі петігӧн ԇоріԇ коԍміс .... 5~ — ~ 10. Каԉенԁар 1923 во вылӧ .... 8~ — ~ 11. Комі граммаԏіка туј піԍкӧԁыԍ .... 15~ — ~ 12. Шонԁі југӧр .... 7~50~ 13. Шыпас јӧртӧԁ .... 3 ~ — ~ 14. Мувыв чужӧм југԁӧԁӧм .... 4~ — ~ 15. Мошщі-јылыԍ .... — ~70~ 16. Кыԇі лоі морт .... — ~ 50 ~ 17. Вотјас (налогјас-јылыԍ) .... — ~ 60 ~ 18. Ічӧт школаын во гӧгӧрԍа уҗ .... 3 ~ — ~ 19. Важ ԁа выԉ праԅԋікјас .... 1~ — ~ 20. Рајын .... 4 ~ — ~