Пос

С. П. ПРІԀОԈІН. СКӦТЛЫ ШОНЫԀ КАРТА Коміӧн лӧԍӧԁіс Ԃеԋісова. Мӧскуа СССР-са јӧзјаслӧн шӧрса ԋіга леԇанін 1926 во. 2000 І. Воԇԇа кыв.

Карта-вылын кык мӧс, пызан-вылын ва

Пыран-кӧ тӧлын зев кӧԇыԁ-ԁырјі креԍԏаԋін-орԁӧ — керка &лоԋалӧ &щоныԁ. Кынмӧм кі-кок ӧԁјӧ, мајбыр, сылӧ. Јона ломтӧм пачыс шонԁі-моз ԍетӧ шоныԁсӧ. Пукԍан пач-берԁӧ матӧҗык, кынмӧм бӧрԏіыԁ ԋемтор сеԍԍа оз ков, ԁумыштан сӧмын: «омӧԉтӧны пыр креԍԏаналыԍ олӧм, со-кущӧм шоныԁ оланінын олӧны». Кі кокјас сывны кутасны, сіԇі і ԉішнӧј кӧлујјасыԍ окота ԉічӧԁчыны ԁа кама-кылан ԏуԋітӧ пуктыны шонтыны патчӧр-вылас. Кӧԅајка нуӧԁӧ карта-вылас, кӧсјӧ петкӧԁлыны асԍыс скӧтсӧ. Жаԉ-пырыԍ коԉан патчӧрвыв, кӧԅајкакӧԁ летчан карта-вылӧ. Карта ыҗыԁ, кӧԇыԁ. Мӧсјас гыӧртӧмаӧԍ, ветлӧԁлӧны коԋӧр коԃӧԍ. Карта ԍԏенӧԁ тӧв сіԇі і шуԏлалӧ. Ва мӧс ворјын јіԅӧма. Мӧсјас кӧԇыԁысла јіткыԉтчӧмаӧ,ԍ& гыӧртӧмаӧԍ. Ԉаԍԋіын іԇас ӧбԉӧԁ. Пӧ- тӧлӧк-берԁӧ пощјас-вылӧ чіткыртчӧмаӧԍ курӧгјас: сітавлӧны мӧс мышку-вылӧ ԁа ԉаԍԋіӧ. Карта ԍтенӧԁ југыԁыс тыԁалӧ, паз ставыс воԍса, тӧлыс ветлӧ. Ԉаԍԋі-ԁорын карта-вылын јурсӧ леԇӧма улӧ, сулалӧ омӧԉік вӧв, кӧԇыԁысла гӧныс ошлӧн-коԃ лоӧма.

[Кӧԇыԁ карта.]

Керјасыԍ карта-пеԉӧсас ԉібӧ карта помас вӧчыштӧмаӧԍ гіԁ-тор. Гіԁын шоныԁҗык. Сені олӧны ыжјас. Гіԁӧ ӧшіԋ-пыԃԃі піԍкӧԁыштӧмаӧԍ ічӧԏік роԅ-тор: веԍт куԅта ԁа 3 — 4 вершӧк суԁта. Тӧлын сіјӧ роԅсӧ ԍујалӧны сӧнікӧн ԉібӧ іԇас торјӧн. Гіԁ пемыԁ, пыран ԁа вошан: емӧс абу кӧнкӧ скӧтыс он і аԁԇы. Гіԁ пеԉӧсӧ пӧвторјасыԍ вӧчыштӧмаӧԍ чом-коԃӧс порԍлы оланін. Сені порԍ парјаԍӧ, руксӧ. Гіԁын картаын-ԍерԏі шоныԁҗык; он-кӧԏ і пет карта-вылӧ мӧсјас-ԁінӧ. Лоӧ-тај овны коԋӧрјаслы, мӧсјаслы сещӧм картааԁ ԁа нӧшта-пӧ меԁ јӧв вајасны.

[Гіԁ.]

Карта вӧчӧмаӧԍ зев ыҗыԁа. Места карта-улӧ мунӧма ыҗыԁа. Вӧр віԇӧмаӧс зев уна — лаԁ ԋекущӧм абу. Керка-карта стрӧітны тырмӧ, мајбыр, вӧрыс і іԇасыс карта воԉӧс-вылӧ ем, сӧмын скӧтлы бур оланінсӧ лӧԍӧԁны ԍамным оз тырмы. Емнас-ԋі, бурнас ог кужӧј вӧԃітчыныс — кынтам коԋӧрјасӧс скӧтсӧ ԁај аԍнымӧс мучітам. Кор карта-вылынӧԍ сӧмын, секі гӧгӧрволам скӧтлыԍ кынмӧмсӧ, шоныԁ керкааԁ пырам-ԁа бӧр вунӧԁам. Јӧвсӧ ԍојігӧн огӧј і ԁумыштлӧј, кытыԍ лоӧма јӧлыс; кынмӧ оз јӧвсӧ ԍетыԍ мӧскыс. Вој-вылын міјан тӧвса лунјас җеԋыԁӧс, пемԁӧ воԇ. Рытын нывпосԋіјас коканыс щајпоԁаласны патчӧр-вылыԍ ԏуԋі, пеԉпон-вылӧ ԉок паԍ пуктасны, петӧны «іԁраԍны». Мыј-бара іԁраԍӧны? Мӧсјаслы черпала-мӧԁ ва лептыштасны јукмӧс ворјӧ; порԍлы ԁа ыжлы помӧјын таԍті-паԋ мыԍкӧм ва летчӧԁыштасны. Ԉаԍԋі-ԁорыԍ кокнаныс турун мӧс-вӧвлы чужјыштасны. Ыжјасӧс мӧсјас-ԁінӧ щӧщ леԇӧны; «меԁ-пӧ ӧԏі-сајын ԍојӧны». Став іԁраԍан іԁраԍԍас 6 час рытӧԇ. Скӧт сеԍԍа 6 час рытсаԋ аскі 6 час асылӧԇ вінгырвіԇӧ щыг. Суткіҗын скӧтлы лоӧ овны щыг. Војын шы-ԋітӧв: &шӧныԁ керкааԁ ставыс бур. Мӧс-кӧ бакӧстас ԉібӧ вӧв гӧрԁлыштас — кӧԅајка четчас, ӧзтас сартас, летчылас віԇӧԁлыны карта-вылӧ ставысӧ ԉучкі. «Бласлӧ крістос-пӧ, ставыс-на ԉучкі-лаԁнӧ». Асылын југԁыштігӧн бара «іԁраԍӧны». Іԁраԍан рытја-коԃ-жӧ. Мыԍԍан ԁозјыԍ чужӧм-вылӧ ва лептыштасны — мыԍԍӧма-пӧ лоі «јен кі-выв». Кӧԅајка паԍаԍас ԁа ԏуԋіаԍас, летчӧ карта-вылӧ мӧс &зыԍтыны Оз ԃумышт кытыԍ мӧскыс јӧвсӧ чукӧртіс. Мӧс лыԍтыԍас, колӧ пачтӧ ломтыштны, ԋаԋтӧ пӧжыштны, ԍојан-јуантӧ лӧԍӧԁыштны. Асыв он і тӧԁлы коԉӧ. Шоныԁ інԍыԁ скӧт-ԁінаԁ летчан ԁа регыԃікнаԁ он і гӧгӧрволы шоныԁӧ-кӧԇыԁ скӧԏіналы. Скӧԏіна, кывтӧм пемӧс, віԍтавлыны оз вермы, кыԇ віԇасны сіԇі і лоӧ овны. Тӧв-бӧрын воас тулыс. Шоныԁҗык лоӧ. Карта-вылын бара абу лӧԍыԁ: кујӧԁ скӧт кок-улын сылӧма, ԋајтысла ԋекытчӧ он ԍібав. Скӧт сещӧм картааԁ олігӧн кујӧԁ-јокмыԉ-коԃ. Гӧгӧр-бок кујӧԁ: бӧжјасӧ коԉԉаԍӧмаӧԍ 5-6 тувја јокмыԉјас. Сіԇі і сещӧм ԋајт мӧстӧ весыштӧг мыԍкытӧг лыԍтӧны. Јӧв пӧԁӧԋчаын віж лоӧ ԋајтысла. „Креԍԏанаыԁлы-пӧ кыԍ-ԋін сӧстӧма скӧтӧс віԇны; весав кӧԏ-ен-пӧ-ӧԁ аскі сещӧмӧԍ-жӧ лоӧны. Мӧсјас сіԇі ԋајтнас олӧны гӧн вежтӧԇныс, гожӧм шӧрӧԇ. Луԁын ветлігӧн скӧт ічӧԏіка справітчасны. Тӧв воас, скӧтлӧн олӧм бара важ-коԃ. Воыԍ-воӧ пыр сіԇі.

II. Мыјла колӧ скӧтлы шоныԁ карта.

Еща шоныԁ — еща і јӧв.

Мортлы, мӧслы, вӧвлы — быԁ шоныԁ віра ловлы ловја-ԁырјі колӧ шоныԁ. Ԇоԋвіԇа-ԁырјі мӧслӧн шоныԁыс 38,5 граԁус: тсеԉԍіја граԁуԍԋік*-ԍерԏі.

• ) Граԁуԍԋік — шоныԁ тӧԁмалан.

38,5 граԁус шоныԁ мӧслы колӧ чужӧмԍаԋыс ԁа кувтӧԇыс: ӧԏі граԁусӧн-кӧ улын ԉібӧ вылын мӧс абу-ԋін ԇоԋвіԇа. Мӧс лыԍтігӧн кӧԇыԁ картаын пӧԁӧԋчаыԍ петӧ ру. Мӧс вӧра јӧв шоныԁ. Коԁі-нӧ мӧс вӧраас јӧвсӧ шонтӧ? Мӧс аслас вӧраын јӧв шонтӧ аслас шоныԁнас. Кучік-піас јајыс мӧслӧн мӧс вӧра јӧв-коԃ-жӧ шоныԁ. Скӧԏіна меԁ вермас віԇны асԍыс шоныԁсӧ, налы пріроԁа ԍетӧма гӧна кучік. Кӧԇыԁ картаын олігӧн скӧтлӧн кучік јонҗыка гӧнԍалӧ. Тулысын шоныԁ-ԁырјі скӧтлӧн гӧн вежԍӧ: сук, чорыԁ гӧн-пыԃԃі, петӧ вӧсԋіԃік шоч гӧн. Вӧԉа-вылын олыԍ пемӧсјас с&аԍыныс шоныԁ віԇӧны аԍныс. Вӧрын олыԍ ԅверјаслӧн кучік куԅ-шоныԁ гӧна. Скӧт ԅверјас-ԍерԏі јонҗыка ԁрӧчітчӧма, налы кӧԇыԁінын овны ԍӧкыԁ. Налы кӧԇыԁыԍ колӧ сајӧԁ. Кымын бур скӧт, сымын јонҗыка ԁрӧчітчӧма, јонҗыка колӧ ԁӧԅӧрітны. Кӧԇыԁ картаын скӧт регыԁ віԍмӧ. Віԍны понԁӧм-бӧрԏі бурԁӧԁны ԁа ԁӧԅӧрітны ԍӧкыԁ. Шоныԁ колӧ быԁ скӧԏіналы. Лыԍтан мӧслы шоныԁ колӧ јонҗыка. Јӧв, выј, јај — быԁ ԍојан тор артмӧ верԁасыԍ. Прӧста-ӧԁ важыԍаԋ оз шуны «јӧлыс-пӧ вомас мӧскыԁлӧн». Сӧмын-емӧј јӧв-выј артмӧ верԁасыԍ? Скӧтлӧн лолыс, ԍојӧмыс-јуӧмыс, ветлӧԁлӧмыс, шоныԁлуныс — ставыс сіјӧ артмӧ верԁасыԍ. Кӧԇыԁ-ԁырјі ывла-вылын уҗалыԍлӧн јонҗыка ԍојԍӧ керкаын уҗалыԍ-ԍерԏі. Кӧԇыԁ-ԁырјі ԍојан колӧ унҗык. Прӧста-ӧԁ креԍԏана оз шуны: вӧԉа-вылын-пӧ ԍојԍӧҗык. Верԁас сіјӧ пес-коԃ-жӧ: шонтӧ, новлӧԁлӧ, верԁӧ. Верԁас-кӧ скӧтлы он ԍет шоныԁ артмымӧныс, скӧт кутас шонтыны аԍсӧ аслас јај шоныԁнас. Сеԍԍа омӧԉтчыны кутас. Мӧслы-кӧ верԁас ԍетан сӧмын аԍсӧ шонтыны, сетыԍ јӧв оз артмы. Јӧв артмас сӧмын коԉасԍыс шоныԁ артмӧм-бӧрԏіыс. Кӧԇыԁ картаын олігӧн скӧтлӧн шоныԁ мунӧ уна. Скӧт лолалігӧн пыр лолыштӧ кӧԇыԁ сынӧԁ. Сіјӧ кӧԇыԁ сынӧԁсӧ сеԍԍа тыас шонтӧ. Воԇԇа пырӧм шоналӧм сынӧԁыс вом-пырыс тыԍыс петӧ карта-вылӧ. Воԍса картааԁ шоныԁ сынӧԁыԁ оз ов: пазјас пырыс пыр петӧ ывла-вылӧ, шонтыны скӧтӧс оз вермы. Сітаԍігӧн-куԇаԍігӧн сіт-куԇ скӧтлӧн шоныԁ. Скӧт сіт-куԇ шонтӧны ас пыщканыс. Скӧт сіт-куԇыԍ артмӧ шоныԁ кујӧԁ. Сіјӧ скӧт кок-улын сіԍмӧ. Кујӧԁ шоныԁӧн скӧт оз шонав. Кӧԇыԁ картааԁ кујӧԁ ӧԁјӧ кӧԇалӧ ԁа кынмӧ. Уна шоныԁ скӧтлӧн вошӧ веԍшӧрӧ кӧԇыԁ картааԁ олігӧн. Шоныԁ картаын олыԍ скӧтлӧн олӧм мӧԁ-ԍікас. Шоныԁ картаын олігӧн аԍнысӧ шонтыны скӧтлы верԁас колӧ еща. Кӧԇыԁ картаын ԍојан скӧтлӧн мунӧ аԍсӧ шонтыны, шоныԁ картаын сіјӧ-пуԁ ԍојаныԍ артмӧ јӧв. Со-кущӧм мӧстӧ кӧԇыԁ картааԁ віԇӧмыԁ: шоныԁыскӧԁ пазјас-пырыс јӧлыс мӧс вӧраԍыс щӧщ пышјӧ. Кӧԇыԁ картаын олігӧн мӧс лыԍтӧ ещаҗык, шоныԁ картаын олігӧн-ԍерԏі. Еща-кӧ шоныԁ, еща і јӧв. Еща јӧлыԁ-ӧмӧј сӧмын? Кӧԇыԁ картааԁ віԇігӧн скӧтӧс оз поԅ шоныԁ ԍојанӧн верԁны ԋі ԁебыԁ ваӧн јуктавны. Скӧт вермас прӧстуԃітчыны ԁа віԍмыны. Зев еԍкӧ бур ԍојан-јуан скӧтлы пӧжӧм верԁасыԁ ԁа ԁебыԁ ваыԁ — јӧв соԁтӧны. Мі, комі војтыр, кызыс скӧт јукталам јукмӧс-ԁорын. Јукмӧс-ԁорӧ ва кіԍкаԍԍӧ ԁа јіԅӧ. Скӧт віԉԁалӧ, уԍлаԍӧ. Уԍлаԍӧмысла тыра мӧсјас унаыԍ вајлӧны шој. Кӧԇыԁ картааԁ віԍігӧн-ԋі кукаԋаԍігӧн скӧтлы отсавны ԋекыԇ он вермы. Кӧԇыԁінаԁ ваыс кынмӧ ԁај кіыԁ кынмӧ. Кӧԇыԁ картааԁ кукаԋаԍігӧн мӧсјаслы јона лоӧ мучітчыны ԁа песԍыны. Ва-кукаԋјас вермасны ізӧјмітны: тӧвнаԁ кӧԇыԁјас-ԁырјі лолывлӧ керкаӧ пыртлыны. Лыԍтытӧԇ кӧԇыԁ картааԁ веԍіг мӧс вӧратӧ он лыԍт мыԍкыштны. Кӧԇыԁ-јылас ваыс јіԅас ԁа мӧс вӧраыԁ вермас кынмыны. Кӧԇыԁ карта-вылаԁ тӧлын лоӧ іԁраԍны паԍӧн ԁа ԏуԋіӧн. Ԉок ԏуԋіаԁ ԁа ԉок пасаԁ емӧԍ уна віԍӧм ԍетыԍ гагјас. Најӧ лыԍтыԍігӧн вермасны веԍкавны јӧв-пыщкӧ. Шоныԁ картаын іԁраԍны поԇӧ сӧстӧм кӧлујӧн. Кӧԇыԁ картааԁ быԁног мат. Шоныԁ картаын віԇігӧн скӧтлы верԁас ещаҗык мунӧ& јӧлыс унҗык лоӧ ԁај скӧтыс ԇоԋвіԇаҗык лоӧ. Сеԍԍа і аслыԁ іԁраԍны керны кокԋіԁҗык. Скӧтӧс верман сӧстӧмҗыка віԇны. Со-мыј-вӧсна колӧ лӧсӧԁны скӧтлы шоныԁ оланінтӧ. [Шоныԁ картаын мӧс унҗык лыԍтӧ.] Міјан картајасын пазјас ставыс воԍса: став шоныԁыс пырыс петӧ. Карта пӧтӧлӧк-пыԃԃі сарај җоҗ: ӧԏі-пӧвса, ставыс колас. Җоҗ картаын абу. Арнас скӧт сулалӧ кын му-вылын, тӧвнас кын кујӧԁ-вылын. Кӧԇыԁ-ԁырјі мӧсјас гыӧртӧмаӧԍ: став туша-куԅтаыс сулалӧ сувтса щӧкыԁ гӧн. Вӧраыс веԍіг щӧщ гӧнԍалӧма. Картајас колӧ шоныԁҗыка лӧԍӧԁны. Меԁ картаыс кутас скӧтӧс шонтыны ԉішнӧј верԁастӧг. Карта пазјас колӧ ԍујавны ԋіщкӧн ԉібӧ торкӧн. Ӧԇӧсјас іԇасавны. Комі војтыр, коԁі он вермӧ выԉыԍ стрӧітчыны, быԁног тупкалӧј карта ԍтенјас, пӧтӧлӧкјас, шоныԁҗык лоӧ карта-вылын. Коԁі кӧсјанныԁ выԉыԍ стрӧітчыны, ен-ԋін ваҗ јӧз-моз стрӧітчӧј. Стрӧітӧј шоныԁ карта. Кыԇі колӧ стрӧітны віԍталам воԇын.

III. Шоныԁ карта-вылын уна сӧстӧм сынӧԁ.

&Кыԇі колӧ стрӧітны віԍталам воԇын. нӧԁ.& Скӧт морт-моз-жӧ лолалӧ. Скӧт лолалігӧн лолыштӧ сӧстӧм сынӧԁ, леԇӧ ԉок щыкӧм сынӧԁ ва-ру-сорӧн. Скӧт сітаԍӧ-куԇаԍӧ. Сіт-куԇ ԍетӧ кујӧԁ ԁук. Лолалӧмыԍ ԁа сітаԍӧм-куԇаԍӧмыԍ сынӧԁ щыкӧ& ва-руӧԍԍӧ, ԍӧкыԁ лоӧ. Оз-кӧ кут ԋекытыԍ локны карта-вылӧ сӧстӧм сынӧԁ, лолавны лоӧ ԍӧкыԁ. Сещӧм сынӧԁ-пыщкын олігӧн скӧт регыԁ кутӧ пӧԍавны, ԍӧкыԁа лолавны, ԁај јӧлыс еща кутас артмыны. Міјанлы, вој-вылын олыԍ креԍԏаналы, кујӧԁ јӧв-коԃ-жӧ ԁона. Кујӧԁ віԇам скӧт кок-улын. Кујӧԁ карта-вылыԍ ог петкӧԁлӧј тӧлыԍ-тӧлӧ. Скӧт кок-улын віԇӧмӧн кујӧԁ ԃерт чукӧрмӧ унҗык. Сӧмын кујӧԁтӧ картааԁ віԇӧмӧн скӧтлы ԍӧкыԁ лолавныныс: сӧстӧм сынӧԁыԁ абу. Міјан картајасын тулыс-арын пыр ԋајтысла ԍібԁалан, пыр кујӧԁ ԁук; сӧстӧмҗыка-кӧ віԇны колӧ уна воԉӧс. Барышыс скӧт кок-улын кујӧԁ віԇӧмыԍ оз і ло, ԉока скӧтсӧ віԇӧмыс кыскӧ бӧрӧ. Кӧні креԍԏаналы поԅӧ овны јӧв помыԍ; кӧні јӧв-выј ԁона, колӧ еновтчыны скӧт кок-улын кујӧԁ віԇӧмыԍ. Выԉыԍ стрӧітчігӧн карта колӧ вӧчны җоҗӧн, кујӧԁ меԁ верман весавны. Кујӧԁ віԇанінсӧ колӧ вӧчны торјӧн. Скӧтлы секі сынӧԁ лоӧ сӧстӧм. Сынӧԁсӧ сӧстӧммӧԁны поԅӧ вӧчны ԉок сынӧԁсӧ кыскан струба. Ӧті ԍікас ԉок сынӧԁ кыскан струба петкӧԁлӧма 5-ӧԁ ԍерпасын. Тајӧ струбалӧн пыщкӧсыс јукӧма ноԉ пеԉӧ помӧԁӧн. Меԁ ӧткоԃҗыка кыскас сынӧԁсӧ струба-улас лӧԍӧԁӧма щіт. Щіт-берԁас вылӧҗык струба ԍтенјасас лӧԍӧԁӧма сынӧԁ кыскан роԅјас. Роԅјассӧ тупкыны лӧԍӧԁӧма заԁвіжкајас. Вылі помыс струбаыслӧн лым-зер пырӧмыԍ &вевтӧма вевтӧн. Ԉок сынӧԁ кыскан струба. Сынӧԁ пырӧ-петӧ сынӧԁ кыскан роԅјасӧԁ. Ԋоԉ јукӧна струба ӧԏі роԅа прӧстӧј струба-ԍерԏі лаԁаҗык. Сещӧм струба-пырыс ӧтпырјӧ ӧԏі јукӧнӧԁ вермӧ петны ԉок сынӧԁ, мӧԁӧԁ пырны сӧстӧм сынӧԁ. Ԃерт сынӧԁ кыскӧԁ поԅӧ вӧчны мукӧԁ ԍікасӧс. Поԅӧ ԍтенас піԍкӧԁны &душԋікјас ԉібӧ ԇірја ӧшіԋјас лӧԍӧԁны. Выԉ шоныԁ картајасӧ кущӧмкӧ сынӧԁ кыскӧԁ колӧ-ԋін лӧԍӧԁны. Ԉок щыкӧм сынӧԁӧн карта ватлалӧ: ԍтенјас, пӧтӧлӧкјас бытсӧн віјавны кутӧны. Ватлалан картааԁ ԍтенјас бакшаԍӧны. Бакӧԍ ԍтеныԁ ӧԁјӧ сіԍмӧ. Уԉ сынӧԁ лолалігӧн скӧтӧс горш віԍӧм ԁа ты віԍӧм боԍтӧ. Ва-руа сынӧԁын овны сӧкыԁ быԁ скӧԏіналы. Сещӧм ва-руаіныԁ ыжјаслы вывті-ԋін омӧԉ. Ӧԁјӧ кынмалӧны і мӧсјас. Мӧс кујӧԁ, вӧв кујӧԁ-ԍерԏі ԁа ыж кујӧԁ-ԍерԏі, уԉіс. Мӧс кујӧԁын ем уна ва. Уԉ кујӧԁыԁ ԍетӧ уна ва-ру. Лов руыԍ ԁа кујӧԁ руыԍ карта-вылӧ чукӧрмӧ уна ва ру. Ва-ру шоныԁ картаын чукӧрмӧ јонҗыка. Вывті шоныԁ карта скӧтлы, кӧԇыԁ карта-коԃ-жӧ ԉок. Вывті шоныԁ-ԁырјі јӧв мӧсјаслӧн кӧԇыԁінын моз-жӧ чінӧ. Мӧсјаслы ԁа ыжјаслы шоныԁ карта-вылын колӧ 10 — 20 °, Реомјур граԁуԍԋік-ԍерԏі. Вӧв-јаслы — 8 °. Порԍјас раԃејтӧны шоныԁін: налы шоныԁ ԁас граԁусыԍ еща оз ков. Кӧԇыԁінын олігӧн порԍјас ӧԁјӧ віԍмӧны. Ва-порс&-піјанјас кӧԇыԁінын пӧԁлывлӧны кӧԇыԁԍыс. Карта-вылын сынӧԁ колӧ лоны шоныԁ, кос, сӧстӧм. Тајӧ кујімтор-кынԇіыс скӧтлы нӧщта колӧ југыԁ. Пемыԁінын скӧт гажтӧмтчӧ. Пемыԁінаԁ налы ставыс веԍкоԃ лоӧ: ԁышмӧны, ԍојаныс омӧԉа усвоітчӧ, јӧв чінӧ. Вој-вылын міјан скӧԏіналы картаын лоӧ сулавны ԁыр. Во-җынјыԍ ԁыр, ԍіԅім тӧлыԍ картаын сулалӧны. Сы-ԁыратӧ пемыԁінаԁ овны абу зев лӧԍыԁ. Кукаԋјас міјан олӧны гіԁын, југыԁсӧ коԋӧрјас оз і аԁԇывны. Том быԁтаслы-еԍкӧ колӧ візыва ԁа ԁолыԁа овны. Налы пемыԁ гіԁын овны ԃелӧ. Вој-вылын тӧвԍа лунјас җеԋыԁӧԍ, југыԁыс сіԇ-ԋін еща. Гіԁаԁ віԇігӧн нӧшта-на ог ԍетӧј коԋӧрјаслы лун-југыԁсӧ віԇӧԁны. Пемыԁінаԁ іԁраԍны-керны аслыным ԃелӧ: он веԍіг вермы кыԇ колӧ скӧттӧ верԁны, мӧс ԁозјас он вермы сӧстӧма віԇны. Југыԁ колӧ скӧтлы ԁај іԁраԍыԍлы. Меԁ југы&дҗык лоӧ скӧтлы карта, колӧ вӧчны ӧщіԋӧн. Ӧшіԋ колӧ піԍкӧԁны җоҗԍаԋ вылӧҗык: меԁ воԍтіг-пӧԁлалігӧн оз мешајтчы. Оз і уна тор ков скӧтлы: шоныԁ, југыԁ ԁа сӧстӧм сынӧԁ. Со-мыј колӧ најӧ оланінын. Тајӧ торјасыс-кӧ лоӧны картаын — мӧс јӧв соԁтас, порԍјас јајаӧԍ лоӧны, том быԁтасјас візывӧԍ, јонӧԍ лоӧны. IV. Важ кӧԇыԁ карта выԉԁӧм.

Картаыԍ пазјас ԍујав, он-кӧ ԍујав јӧлыс візывтас.

Выԉыԍ стрӧітчыны ԃерт быр& креԍԏаԋін он вермы. Коԁі он вермы выԉыԍ стрӧітчыны колӧ кыԇкӧ лӧԍӧԁыштавны-выԉԁыштавны важ картајас. Важ карта выԉԁышталӧм оз јона вылӧ сувт. Ԍемја-пыщкаԁ-кӧ ас уҗалыԍјас емӧԍ, кокԋіԃіка-пырыԍ і артмас. Кујӧԁтӧ картааԁ віԇігӧн, скӧт ԁом-помын віԇны оз поԅ. Карта-вылын мӧсјаслы оланін колӧ аслыныс торјӧԁны. Ԉаԍԋі колӧ лӧԍӧԁны новлӧԁланаӧс: ӧԏі местаыԍ мӧԁ местаӧ меԁ верман вештавны. Куԁ-кӧ (јашщік) лӧԍӧԁан зев лӧԍыԁ. Ԍтеныԍ пазјас колӧ ԍујавны ԋішкӧн ԉібӧ торкӧн. Ывлавыв ԍтенӧ сажеԋ-вылаӧ кымын муԍаԋыс колӧ піԍкӧԁны ӧшіԋјас. Сарај-җоҗыԍ пазјас колӧ топӧԁавны ԁа мавтавны: југыԁыс меԁ пырыс оз кут тыԁавны ԁа бус-јог меԁ оз кут гылавны скӧт-вылӧ. Картаын меԁ оз ло ӧԁушнӧ ԁа васӧԁ, колӧ лӧԍӧԁны ԉок сынӧԁ кыскан струба. Карта ӧԇӧсјас җуҗԁӧԁавны, меԁ скӧт гӧрбыԉтчытӧг вермас ветлыны. Јона бурыс важ картатӧ выԉԁӧмыс кӧԏ оз ло, шоныԁыс век лоӧ. Кујӧԁыԁ оз кут кынмыны скӧт кок-улын. Мӧсјаслӧн аԍнысӧ шонтыны верԁас ещаҗык кутас мунны, &јӧрныс соԁӧ сы-пыԁԃі.

[Бурмӧԁӧм шоныԁ карта Буртсов ԍіктса креԍԏаԋінлӧн.]

Мӧскуа губерԋаын Вӧлӧкаламса карулын креԍԏана каԅалӧмаӧԍ-ԋін бурлунсӧ шоныԁ карталыԍ. Асԍыныс важ картајассӧ кутӧмаӧԍ выԉԁыштавны ԋӧжјӧԋікӧн. Квајтӧԁ ԍерпасын петкӧԁлӧма сещӧм выԉԁӧм картасӧ ӧԏі Буртсов ԍіктса олыԍлыԍ. Најӧ топыԁа ԍујалӧм ԍтен-берԁӧ лӧԍӧԁӧмаӧԍ верԁас ԍетан ԁоз. Сы-берԁӧ лӧԍӧԁӧмаӧԍ јуан вор. Сіјӧ ворјас-жӧ поԅӧ ԍетны панов ԁа мӧс ԍоркԋі. Вор-берԁас тувјавлӧмаӧԍ перілӧ-коԃјасӧс, верԁас кок-улӧ кыскаԍӧмыԍ ԍтенӧ піԍкӧԁӧмаӧԍ

[Мӧс ԍојан ԁоз сіјӧ-жӧ картаын.]

ӧшіԋјас. Плакаыԍ ԍурјајас-јылӧ вӧчӧмаӧԍ шоныԁ пӧтӧлӧк. Ԍіԅімӧԁ ԍерпасыԍ аԁԇам скӧт сулаланін — стојлӧ. Стојлӧ-берԁас перілӧ ԁора верԁчан ԁоз. Карта җоҗыԍ кујӧԁ весалӧны быԁ лун. Кујӧԁ чукӧртӧны кујӧԁ віԇан гуӧ. Кӧні јӧв-выј ԁона, быԁлаын скӧԏіналы карта лӧԍӧԁӧны шоныԁҗыкӧс. Буртсов ԍіктса креԍԏана выԉ-ног овмӧԁчӧны јӧз-ԍерԏі воԇҗык. Налӧн важӧн-ԋін ем јӧв ӧтувтанін. Сеԍаԋ јӧв вузалӧны Мӧскуаӧ. Буртсов ԍіктса креԍԏана важыԍаԋ-ԋін кӧԇӧны бобӧԋаԋ. Олӧны суԁчана-пырыԍ. Ԍојан-јуаныԍ оз мучітчыны скӧԏіна ԋі аԍныс. Оз ӧԏі кујӧԁ-вӧсна скӧтӧс віԇны. Лӧԍӧԁӧмаӧԍ јӧла-выја мӧсјасӧс. Јӧв-выјыс і најӧс овмӧԁӧма. Міјан комі креԍԏаналы колӧ Буртсов ԍіктса мортјас кок тујӧԁ мунны. На-ԍерԏі міјанлы выԉног овмӧԁчыны кокԋіԁҗык. Олам мі вӧр-піын: вӧр ем мыјԁа колӧ. Щупԍыны-керны комі креԍԏана кызыс ачыс кужӧ — ставыс плӧԏԋік. Ӧні міјан ԉок ногнаԁ уҗалігӧн овмӧс оз вермы верԁны семјаӧс. Частӧ лоӧ уҗ корԍны карјас-вылыԍ. Выԉ ногӧн овмӧԁчӧмыԍ оз ков повны. Колӧ сӧмын понԁыныс, сеԍԍа ԋӧжјӧԋікӧн ачыс кутас мунны. Ӧԏі-мӧԁлы сӧмын колӧ воԇмӧстчыны шоныԁ картатӧ вӧчны, налыԍ бур боԍтӧмсӧ каԅаласны-ԁа мукӧԁыс на-бӧрԍа вӧтчасны. Важ омӧԉа олӧм местаас креԍԏаналы ӧԁјӧнҗык колӧ наверстај- тны. Ӧніја кріԋча јӧв-пыԃԃіыс, меԁ кутас лоны кык кріԋча. Важ карта выԉԁӧмыԁ ԃерт сіјӧ җын бур. Важтӧ выԉԁӧмӧн, ԃерт, ӧԏі вевт-улын-ԋін коԉан скӧткӧԁ. Выԉыԍ стрӧітчігӧн сіԇі оз-ԋін ков вӧчны. Ӧԏі вевт-улын біыԍ-ваыԍ абу лӧԍыԁ, јӧз ԇоԋвіԇалунлы омӧԉ. Јарославса губерԋаын ӧнӧԇ-на уна ԍіктын скӧтсӧ тӧвнас віԇӧны гӧбӧчаныс. Кӧԏ гӧбӧчаԁ і шоныԁ, скӧтлы абу-жӧ јона ԁолыԁ овны. Сӧстӧм сынӧԁсӧ ԁа југыԁсӧ коԋӧрјас оз і аԁԇыны. Сеԍԍа і јӧзыслы-на абу зев лӧԍыԁ. Став кујӧԁ ԁукыс җоҗ-пырыс керкааԁ кајӧ. Пӧжар-кӧ лоӧ — скӧтыԁ щӧщ сотчас. Креԍԏаԋін овмӧсын меԁ омӧԉыс: скӧткӧԁ ӧԏі вевт-улын олӧм ԁа му-јуклӧм — черезполоԍітса. Сіјӧ омӧԉторјассӧ міјанлы коԉӧмаӧԍ важ јӧз. Коԁлы колӧ бур олӧм, колӧ еновтны важсӧ ԁа овмӧԁчыны выԉ-ногӧн. Воԇынҗык віԍталам кыԇі колӧ вӧчны торја вевта картасӧ. Ставӧн лӧԍӧԁны, ԃерт, ӧні он вермы.

V. Шоныԁ карта шӧркоԃԃӧм овмӧслы.

Выԉыԍ-кӧ кӧсјӧ стрӧітчыны кӧԅајін, војԁӧр колӧ лӧԍӧԁны стрӧітчан места ԁа вајны вӧр, сеԍԍа лӧԍӧԁны план. Стрӧітчігӧн быԁтор колӧ вӧчны ԁумыштӧмӧн. Пӧслӧвіча шуӧ: «ԍіԅімыԍ-пӧ муртав ԁа ӧтчыԁ вунԁы». Стрӧітчігӧн тајӧ пӧслӧвічасӧ оз ков вунӧԁны. Кытӧн кущӧм скӧт кутас овны ставсӧ колӧ артавны воԇвыв. Стрӧітчыны быԁ во он вермы, оз ков кі-іԍӧн во-мӧԁ-кежӧ-вылӧ вӧчны.

[Весалана карта җоҗ ԁа верԁчан ԁоз.]

Віԇан-кӧ кык мӧс, карта колӧ строітны ԋоԉ мӧс-вылӧ. Соԁтыԍӧм-керӧм-кӧ лоӧ скӧтӧн, меԁ оз стрӧјбасӧ ло соԁтыны. Запас оз мешајт. Улӧҗык меԁ стрӧјбаыс сувтас ԁа ещаҗык места мунас, гырыԍ скӧтлы оланін поԅӧ лӧԍӧԁны ӧԏі карта-пыщкын, сӧмын порԍлы вӧчны торја оланін. Порԍјаслы колӧ ԉапкыԁҗык оланін ԁа сетчӧ-жӧ берԁас јӧртор кокнысӧ веԍкӧԁлыштны. Карта-берԁӧ торјӧн колӧ лӧԍӧԁпы кујӧԁ віԇанін ԁа верԁас віԇанін. Места карта-улӧ колӧ бӧрјы&ын косӧс, абу меԁ гуранын. Косӧԁіныс-кӧ абу, воԇын колӧ канава коԁјӧмӧн коԍтыны. Стрӧітны колӧ, меԁ карта баныс кутас віԇӧԁны лун-вылӧ ԉібӧ асывлун-вылӧ. Вој тӧвыс омӧԉҗыка кутас жургыны. Поԅӧ стрӧітчыны пуыԍ ԉібӧ кірпічыԍ. Меԁԍа ԁона кірпіч-бӧрын стрӧјба-вылӧ пу меԁ бур. Кыз керјасыԍ щупӧм ԁа јона ԍујалӧм картаыԁ оз ӧԏі ԁас во сулав. Стрӧјба-вылӧ вӧр колӧ заптыны воԇвыв: гожӧмнас меԁ уԃітас коԍмыны. Карта җоҗ меԁ-улӧ сувтас ԍојыԍ ԁа плакајасыԍ. Ԍој ԍујӧны аршынҗын суԁа ԁа јона таԉӧны. Ԍој-вылас щем воԉсалӧны плакајас. Сещӧм җоҗ лоӧ шоныԁ ԁај јон. Улыԍаԋыс оз кут сіԍмыны, уна во оз ков лӧԍӧԁны, вӧчны. Порԍ оланінӧ җоҗсӧ лӧԍыԁ вӧчны чементыԍ. Чемент җоҗыԁ јон лоӧ ԁај кокԋіԁа кутас весаԍԍыны порԍ кујӧԁыԍ. Шоныԁҗык-пыԃԃіыс чемент-вывтіыс поԅӧ воԉсавны ԏӧс. Міјанла-ԁорын стрӧјба-вылӧ пу &меԃ-бур. Пінԉаԋԃіаын меԁ-бур картајассӧ вӧчӧны пуыԍ, із пунԁаментӧн. Сіԍмӧм-шогыԍ ывла ԍтенсӧ мавтӧны краскаӧн. Карта планјас емӧԍ уна пӧлӧс. Мі тані інԁам ӧԏі пӧлӧс план. Арталӧма тајӧ ԋӧԉ мӧслы, ԁа кык вӧвлы, ԁа кык ыжлы, ԁа квајт порԍлы. Міјан коміын тащӧм карта зев поԅӧ вӧԃітны.

а) Мӧс-вӧвлы, кукаԋлы ԁа ыжлы оланін.

Мӧс-вӧвлы ԁа ыжјаслы оланін лӧԍӧԁӧма карта-шӧрӧ: 10 аршін паԍта ԁа 12 арш. куԅта.Сіјӧ 10 аршін паԍтаас ԁа 12 арш. куԅтаас кутасны овны 4 мӧс, 2 вӧв, 2 ыж ԁа 2 кукаԋ. Пеԉӧсас саԁӧк-сајӧ поԅӧ вӧчны чіпанјаслы оланін. Стојла вӧвјаслӧн 2 аршін паԍта. Кык вӧвлы 4 аршін паԍта. Стојлаас лӧԍӧԁӧма верԁчанінас тасјас, ԁатчанајас-ԍерԏі, турун кыскаԍӧм шогыԍ. Верԁчан пызаныс ӧԏі аршін паԍта. Стојлаыс пызаннас і верԁчаніннас 4 аршін куԅта. Мӧсјаслы колӧ места 4 аршін паԍта. Куԅта-ногыс 4 мӧслы 6 аршін. Ветланін ԍтен-берԁын аршінӧн-җынјӧн-паԍта. Куԇ візывтан вор 8 вершӧк паԍта. Ветланіныс ԁа куԇ візывтаніныс ставнас 2 аршін паԍта. Кукаԋјаслӧн оланін 2 1/2 х 2 1/2 арш. Ыжјаслӧн оланін 2 1/2 х 2 1/2 арш. Ветланін мӧсјас костӧԁ ԁа вӧв стојлајас костӧԁ 2 аршін паԍта. Ортсі ԍтен-ԁорас со-кыԇі став стрӧјбаыс лоӧ: Ортсі ԍтеныс 10 аршін паԍта. Ԍтен-берԁын ветланін 1 1/2 арш. Вӧвлӧн оланін — 4 арш. куԅта. Стојлӧ-сајын ветланін куԇ візывтан воркӧԁ 2 арш. Паԍтаногыс кукаԋјаслӧн оланін 2 1/2 арш. Ставыс 10 аршін. Мӧԁарногыс ԍтен 12 аршін. Мӧсјаслӧн оланін — 6 арш. куԅта. Вӧвјасԍаԋ мӧсјасӧԇ костыс — 2арш. Вӧвјаслӧн стојлӧ — 4 арш паԍта. Ставыс 10 аршін. Картаын кык ӧԇӧс: ӧԏікыс петӧ верԁас віԇанінӧ, мӧԁыс ывла-вылӧ. Кујӧԁ шыблаԍԍӧ картакӧԁ ортча кујӧԁ віԇа&інӧ. Карта ԍтенјас вӧчӧма керјыԍ. Карта-пыщкӧс: җоҗԍаԋ пӧтӧлӧкӧԇ 3 1/2-арш. суԁта. Бур лоӧ ԍтенсӧ-кӧ му-берԁсӧ вӧчан каменнӧјӧс: аршін суԁта кымын. Пыщкӧс ԍтенјас картаыԍ во-кежӧ кыкыԍ колӧ беԉітны. Ортсі ԍтенсӧ мавтны җоҗ мавтан краскаӧн. Ԍтенјас колӧ јона ԍујавны. Пӧтӧлӧк вӧчӧны плакаыԍ щем ԉібӧ пазјассӧ ԍујалӧны торкӧн. Зев бур лоӧ пазјассӧ-кӧ вылыԍаԋыс мавтан ԍојӧн, ԁа пӧтӧлӧксӧ муԁјан. Карта пӧтӧлӧк-вылын турун віԇӧм абу лаԁа: ӧԁјӧ щыкӧ ԁај пӧжарјасыԍ ӧпаснӧ. Карта вевт-вылӧ поԅӧ ԏӧс. Картаӧ колӧ піԍкӧԁны ԋоԉ ӧшіԋ: ывла-выв ԍтенјасас, кык ӧшіԋӧн ԍтен-вылӧ. План 4 мӧслы, 2 вӧвлы, 2 ыжлы ԁа 2 кукаԋлы. Ӧшіԋјас колӧ піԍкӧԁны җоҗԍаԋ 3 арш. суԁаӧ. Ӧшіԋ поԅӧ вӧчны 1 X 3/4 арш. Карта потӧлӧкӧ вӧчԍӧ ӧԏі ԉок сынӧԁ кыскан струба (віԇӧԁлӧј 5-ӧԁ ԍерпас). Җоҗ вӧчԍӧ ԍојыԍ ԁа плакајасыԍ. Карта места-вылӧ мусӧ колӧ коԁјыны 1/2-1 аршін суԁта кымын ԁа сы-местаӧ ԍујны таԉӧм ԍој. Сеԍԍа сетчӧ щем воԉсавны плакајас. Сещӧм җоҗ ԁыр оз сіԍмы ԁај шоныԁ, сеԍԍа і ӧԁјӧ поԅӧ весавны. Кујӧԁ ва візывтансӧ колӧ лӧԍӧԁны карта шӧрӧ, ваыс меԁ летчӧ кујӧԁ оланінас. в) Кујӧԁ віԇанін. Кујӧԁ віԇны коԁјӧма гу 3/4 — 1 аршін суԁта. Сӧмын муԍыс ваыс меԁ оз кут руԇтыны. Стрӧјба-кӧ лыа-вылын, кујӧԁ віԇанінсӧ пыԁӧссӧ ԁа бокјассӧ колӧ ԍојавны. Сыыԍ бур ізјалан-кӧ ԉібӧ чементалан. Кујӧԁ віԇанін лымјыԍ-зерыԍ колӧ вевтԏыны вевтӧн. Кујӧԁ ваыслы візывтны кујӧԁ віԇаніныскӧԁ ортчӧн колӧ коԁјыны җуҗыԁҗык& гуран — аршін кујім суԁта-кымын. Меԁ ваыс оз прӧјміт муас, ԍтенјассӧ чементавны ԁа лӧԍӧԁны вевт. Кујӧԁ оланін 6 аршін паԍта ԁа 8 арш. куԅта; суԁтаыс 1 — арш. Пӧкат кујӧԁ оланіныԍ колӧ вӧчны кујӧԁ ва оланін. Кујӧԁ ваӧн поԅӧ кіԍкавны граԁјастӧ ԉібӧ кӧԇатӧ. Шујга-ԁорас картаԍаԋ лӧԍӧԁӧма верԁас віԇанін. Сетчӧ-жӧ ічӧԏіка торјӧԁыштӧма пӧжԍан-ін. Сені ем пач ԁај пӧрт. Сарајӧ картаԍаԋ пырӧ ӧԇӧс. Сеті новлӧԁлӧны верԁас. с) Порԍ оланін. Порс оланін колӧ вӧчны кујӧԁ віԇан сајӧ: 6x6 аршін. Җуҗтаыс җоҗԍаԋыс пӧтӧлӧкӧԇыс 3 аршін. Еԋлы ԁа ајлы оланін торјӧԁӧма: 4х8 аршінӧн. 4х2 арш. олӧны том порԍ піјан. Ветланіныс ԍтенԍаԋыс 2 арш. паԍта. Порԍјас оланінын кык ӧԇӧс: ӧԏікыс петӧ ортсӧ, мӧԁыс јӧрӧ. Җоҗ колӧ вӧчны чементыԍ. Пӧкатсӧ җоҗыслыԍ колӧ вӧчны кујӧԁ візывтанінлаԋыс. Кујӧԁсӧ шыблавны ԍтенас лӧԍӧԁӧма ԇірја ӧшіԋ. Ԍтенјас керјасыԍ-жӧ. Картаын-моз-жӧ мавтӧма пыщкӧсԍаԋыс і ортсыԍаԋыс. Пӧтӧлӧк картаын коԃ-жӧ щем. Сынӧԁ веԍавны лӧԍӧԁӧма струбајас. Ывла-выв ԍтенас піԍкӧԁӧма кык ӧшіԋ: 1 х 3/4 арш. ыжта. Ӧшіԋјас піԍкӧԁӧма 2 1/2 арш. суԁаӧ җоҗԍаԋ. ЈУРІНԀАЛЫԌ. I. Воԇԇа кыв. II. Мыјла колӧ ԍкӧтлы шоныԁ карта. III. Шоныԁ картаын уна југыԁ ԁа сӧстӧм сынӧԁ. IV. Важ кӧԇыԁ карта выԉԁӧм. V. Шоныԁ карта шӧркоԃԃӧм овмӧслы. а) Мӧс-вӧвлӧн ԁа кукаԋлӧн ԁа ыжлӧн оланін. в) Кујӧԁ віԇанін. с) Порԍ оланін.

Комі ԋіга леԇанінын вузаԍԍӧны тащӧм комі ԋігајас: Чеԉаԃлы: Шајт Ур. Посԋі чој-воклы мојԁан-кывјас . . — 08 Мојԁанкывјас.................... — 04 Бобӧ-бобӧ...................... — 04 Мајбыр......................... — 20 Кӧԇыԁју-ԁор керка.............. — 12 Чеԉаԃ ворсанторјас............. — 60 Ԉеԋінлы піԍмӧ.................. — Школалы: Шыпас јӧртӧԁ................... — 10 Комі граммаԏіка туј піԍкӧԁыԍ . . — 50 Јчӧт школалы во-гӧгӧрԍа уҗ . . — 20 Отсӧгтор....................... — 20 &Јчӧт школалы комі граммаԏіка . . — 50 Арталӧм............................ — 55 Ывлавыв тӧԁмалӧм............... — 65 Мӧԁ во велӧԁчыԍјаслы лыԃԃан ԋіга — — Гырыԍјаслы: Важ ԁа выԉ праԅԋікјас.............. — 05 Уҗ, капітал ԁа Сӧвет влаԍт ... — 04 Вера-јылыԍ, јенјас-јылыԍ .... — 04 Вера-јылыԍ ԍорԋіјас................ — 40 Ԍорԋі ԍер артмӧм................... — 45 Черіԍаԋ пежгагӧԇ, ӧбԉеԅ&ԍанаԍаԋ мортӧԇ — 25 Віԍӧмјас-јылыԍ.................. — 40 Быԁтыԍыԍ мамјаслы.................. — 20 Јӧз-кост оланног.................. 1 25 Ԍінвіԍӧм — тракома................... — Ԉеԋін ԁа Гӧрԁ Арміја............... — 30

Ԍылан-лыԃԃанјас, ворсанјас: Вој тӧв шувгӧм..................... — 10 Гӧрԁ пӧԉан......................... — 12 Ԍылан-лыԃԃанјас Ԋобԁінса Вітторлӧн 1 — Щын................................ — 80 Шонԁі петігӧм& ԇоріԇ коԍміс ... — 20 Рајын.............................. — 15 Гуԁраԍӧм........................... — 25 Гора Омра.......................... — 25 Нывбабајас........................ 1 — Олыштан ԁа муса лоӧ ............... — 50 Коԁі мыжа.......................... — 80 Воԇԇа олӧм......................... — 40 Кеԉыԃ-лӧз бант..................... — 25 Щыкӧԁӧм морт....................... — 25 Агітпјесајас....................... — 80 Парма јоԉ.......................... — 20 Енӧ бӧрԁӧј шојјас-вылын............ — 20 Коммуністка Вера ....... — 50 Чераԋ.............................. — 50

Віԇму уҗалӧм-јылыԍ: Креԍԏана-овмӧс бурмӧԁӧм-јылыԍ . — 15

Рочӧн: Самоучитель коми языка для русских 1 60 Краткий коми-русский словарь . . 1 30 Программа по изучению коми края 1 — „Комі му“ ежемесячный журнал . — —

Коміӧԁчан: Формы делопроизводства............ 1 25