Пос: различия между версиями

Материал из Wiki FU-Lab
Перейти к навигации Перейти к поиску
Нет описания правки
Нет описания правки
 
(не показаны 393 промежуточные версии 4 участников)
Строка 1: Строка 1:
 
Быль ли, небыль... Важын ни эта вӧлӧм. Сэк и тӧв пӧ абу вӧлӧм таланьын. Ыджыт Шонді абу и вешшывлӧм эна местаэзісь. Пыр вӧлӧма мича да гажа. Быдмӧма сэк татӧн басӧк лапья вӧр - Парма. Олӧмась вӧрас зверь-пӧткапӧлӧс. Отир эшӧ абу на вӧлӧм. Уна ли, етша ли чулалас кад - Пармаыс чужтас зонӧс. Шуасӧ сійӧ Пераӧн. Бытшӧм да кодя быдмас хозяин - и вӧрыслӧ, и муыслӧ. Керас сія аслыс ньӧв, лӧсьӧтас ёссез. Ветлӧтӧ пӧ аслас му кузя, видзӧтлӧ, медбы и пуэс быдмисӧ бура, медбы и зверь-пӧткапӧлӧс оліс бытшӧмика, медбы и чериыс уяліс сӧдз ваэзын. Ӧтпыр Пераыс лэдзчас Кӧсва дорӧ, аддзӧ: мышкыртчӧма кымӧрсянь сизим рӧма Енӧшка да юӧ васӧ. - Тэ мыля юан менам юись васӧ? - юалӧ Енӧшкаыслісь Пера. - Мун татісь. - Ме эг тӧд, что ваыс тэнат, - шуӧ Енӧшка, - а ютӧг ме ог вермы овны. Сет юны пӧттӧдз. - Сета, ежели тэ менӧ кайӧтан кымӧрас. Ме бы видзӧта, мый сэтчин керсьӧ. - Пуксьы, - шуӧ Енӧшка, - сюррезӧ вылӧ. Пера пуксяс сы сюррез вылӧ, мӧтыд и лэбтас сійӧ кымӧрас. Сувтас кымӧрас Пера, и оссяс сы одзын Енма. Кытчӧ оз видзӧт, быдлаын городдэз да городдэз - дӧс алмазісь да чар изісь керӧмась. Быдлаын биэз сотчӧны: ыджытӧсь и учӧтӧсь, гӧрдӧсь, лӧзӧсь и вежӧсь. А шӧрас сотчӧ медыджыт би, Шонді-Би. Охота лоас Пераыслӧ босьтны кӧть неыджыт би тор да лэдзчӧтны сійӧ му вылас. Локтас сія Шонді-Биыс дынӧ да кватитас бы... Сэтчӧ кыдз гымыштас, кыдз вирдыштас - и чапкач Перасӧ ылӧ-ылӧ Би дынсяняс. Пондас усьны Пераыс тартарарыӧ. Но вот кутас кинкӧ сійӧ, лэбтас и пуксьӧтас мыйӧкӧ небытӧ. Видзӧтӧ Пераыс - аддзӧ: пукалӧ сія кымӧровӧй подушкаэз вылын, золотӧй додьын, а кыскӧ сійӧ серебрянӧй вӧв. Бокас сыкӧт пукалӧ басӧкся-басӧк нывка. Синнэс сылӧн лӧз кымӧрись, рожабаннэс - асывся зарниись, юрсиыс - чистӧй золотоись, а паськӧмыс свиттялӧ, нельки синнэз янӧтӧ. - Тэ кин сэтшӧмыс? - юалӧ нывкаыслісь Пера. - Ме Зарань, Шонділӧн ныв. Быд асылӧ ме сайма одзджык Шондіысся и быд рытӧ вода сысся сёрӧнжык. Ме дозирайта, медбы Шондіыс некинӧс эз сот. А тэ мыля павкин Шонді-Биас? - юалӧ сія Пераыслісь. - Ме мӧді лэдзчӧтны сійӧ му вылас, - шуӧ Пера. - А мыйлӧ сія тэныт му вылас? - Медбы городдэз сэтшӧмӧсь жӧ гырисьӧсь да басӧкӧсь быдмисӧ, кыдз Енмаас. - А кин пондас нія городдэзын овны? - юалӧ Зарань. - Миян тэкӧт челядьным. Эд ме тэныт, тыдалӧ, гленитчи, раз тэ менӧ дорйин, - шуӧ Пераыс. - О-о, смев тэ, зонка. Смев да удав, - шуӧ Зарань, - эшӧ некин эз на лысьт кайны татчӧ, а тэ вот кайин. Эшӧ некин эз на лысьт павкӧтны Шонді-Бисӧ, а тэ павкӧтін. Дорйи бы ме кӧть кинӧс, но тэнӧ эшӧ и радейта. - Сэк лэдзчам мекӧт му вылас, - шуӧ Пера. - Ме мыччала тэныт ассим богатствоэз: керӧссэз да вӧррез, юэз да тыэз, видззез да ыббез. И иньдӧтас Зарань ассис серебрянӧй вӧвсӧ увлань, муыслань. Лэдзчасӧ нія му вылӧ, и Пера пондас мыччавны Зараньыслӧ ассис богатствоэз: вылын мыссэз-керӧссэз да гажа вӧррез, сӧстӧм юэз да басӧк тыэз, цветитан видззез да веж ыббез. Гленитчӧмась нія Зараньыслӧ, и согласитчас сія кольччыны Пераыскӧт му вылас. Сэк окалас Парма-Вӧрлӧн зоныс Шонділісь нывсӧ. Казялас этӧ кымӧрсянь Шондіыс, лӧгасяс Зараньыс вылӧ и пышшас эна местаэзісь: ась пӧ кынмӧны кӧдзытсяняс. Му вылас сэк жӧ лоӧма кӧдзыт да пемыт, пондӧмась пӧльтны ойся тӧввез, кынмӧмась юэз да тыэз, лым столаэз тыртӧмась быд пельӧсок. Лёк тӧвчик пондӧма гӧрдззыны ассис кузь бӧж, каляннэз пондӧмась уннявны-повзьӧтчыны. Сэк Пера лэбтас Зараньсӧ киэз вылас да пыртас вӧрӧ. И Парма-мамыс примитас нійӧ ласкова и дзебас аслас лапъя да небыт уввез увтӧ. Сизим год сьӧрна абу вовлӧма талань Шондіыс, сизим год сьӧрна олӧмась Пера да Зарань вӧр пытшкын. Сы коста Зарань быдтас ни Пераыслӧ сизим зонӧс - вынася-вынаэзӧ да сизим нылӧс - басӧкся-басӧккезӧ. Зоннэс пондасӧ вӧравны ни, и ныввес - гортовисявны. Ветлӧтас-ветлӧтас кытӧнкӧ Шонді и охота лоас сылӧ видзӧтны, мый ни лоис нылыскӧт. Локтас сія талань бӧр. Сэк жӧ лоас бӧра шоныт да югыт. Пышшасӧ тӧввез и каляннэз, дзебсисяс тӧвчик. Сыласӧ юэз да тыэз, пондасӧ цветитны быдмассэз. Енӧшка мышкыртчас Кӧсва весьтӧ юны. Пондас корны Шондіыс Зараньсӧ, медбы кайис сія бӧр кымӧрас, кытӧн пыр шоныт да гажа, кытӧн быдӧс тырмӧ, мый бы эз ков. Зарань оз бы кай. - Меным, - шуӧ, - татӧн бур. Сэк Шонді пондас грӧзитчыны: - Ме бӧра пышша татісь, ась ті кынматӧ. Зарань и баитӧ: - Сизим год олім - эг кынмӧ. Вӧр шонтіс. - Сэк сота быдӧннытӧ ӧтлаын вӧрыскӧт, - повзьӧтлӧ Шонді. Повзяс Зарань и шуӧ Пераыслӧ: - Только кымӧрас ме верма видзны сійӧ, медбы эз сот. Колас кайны. Каям быдӧнным. Пера и шуӧ: - Ме татӧн чужи, быдми, татчӧ и кольчча. Торйӧтасӧ сэк нія челядьнысӧ кык торйӧн - мукӧдсӧ кольны му вылӧ, мукӧдсӧ кайӧтны кымӧрӧ. Но лӧгасяс сэк Парма-вӧр: - Ме нійӧ шонті, верді, а нія пышшӧны бы. Ась мунӧ Зараньыс ӧтнас, кысянь локтіс, а челядьыс ась кольччӧны му вылӧ! И лӧсьӧтас сія говк: ӧтӧрын ыкӧстан - мӧдӧрын кылӧ. Пондас Зарань кытсавны челядьсӧ, медбы кайӧтны Енмаас: ыкӧстас ӧтӧрӧ - мӧдӧр кылӧ. Сідз нія и янсӧтчасӧ: Зарань мунас лунлань, челядьыс - ойлань. Дыр горзас, корас челядьсӧ Зарань, но нія озӧ кылӧ. Эта коста Шондіыс сыбурна пондас сотны ни, нельки ваэз косьмасӧ, муыс потласяс, быдмассэз кельдӧтасӧ. Нем керны - Зарань каяс кымӧрас ӧтнас, медбы не сетны Шондіыслӧ сотны челядьсӧ. Лишь коляс му вылас ассис серебрянӧй вӧв да золотӧй додь, медбы кӧр-нибудь кайисӧ челядьыс сы дынӧ Енмаас. Эта кадӧ Пераыс ӧктас ассис зоннэсӧ, сетас нылӧ ньӧввез да кайӧтас медвылын керӧс вылӧ мыччавны Шондісӧ. - Видзӧтӧ, - шуӧ сія нылӧ, - вон ыджытся-ыджыт би, Шонді-Би; сысянь быдӧс бурыс: шоныт и югыт, сыснь городдэз быдмӧны. Но сысянь жӧ и быдӧс умӧльыс: сія сотӧ и сія кынтӧ, сія янсӧтіс быдӧннытӧ тіянӧс и менӧ мамныткӧт. Ме пондылі сыкӧт вермасьны, но ӧтнам эг вермы. А ӧні мийӧ унаӧсь. Лэбтасӧ сэк сизимнан зоныс ньӧв и лыясӧ веськыт Шонді-Биас. Ӧтдруг ныкӧт лыяс Пера аслас медыджыт ньӧлісь. Зэгалас быдӧс Шонді-Би, чеччӧвтас сы бердісь ыджыт би тор да киссяс бичиррезӧн омӧн му кузяс. Ӧзъясӧ Пармаын сэк биэз, ыджытӧсь и учӧтӧсь, лӧзӧсь и вежӧсь. И пондасӧ быдмыны городдэз, сэтшӧмӧсь жӧ гырисьӧсь да басӧкӧсь, кыдз Енмаас. Нія городдэзын важся каддэзсянь олӧ отир - Пералӧн да Зараньлӧн челядь. Шуӧны нійӧ пермяккезӧн да зырянаӧн. Кодя отир. И шоныт, и гажа эта странаын. Вылын мыссэз-керӧссэз да гажа вӧррез, сӧстӧм юэз да басӧк тыэз, цветитан видззез да веж ыббез, а сідзжӧ городдэз да посаддэз - ыджыт богатствоэзӧн тырӧма край. Шонді бы и ӧні пышшӧ татісь (быд годӧ сы коста тӧввез овлӧны), но оз вермы, раз ыджыт тор сылӧн мусӧ шонтӧ. Сія бы и сотӧ гожумнас, но Зарань оз сет. Сія сё медодз чеччӧ асывнас и медбӧръя водӧ рытнас - дозирайтӧ, медбы некинӧс эз сот Шондіыс. Только быд гожумся асылӧ мусӧ да вӧрсӧ вевттьӧ кыз сӧстӧм лысва. Этӧ Зарань одз асывнас, кӧр эшӧ быдӧнныс узьӧны, горзӧ - гажтӧм сылӧ челядьыстӧг. Да и челядьыс сылӧн частожык баитлӧны, кыдз бы адззыны серебрянӧй вӧвсӧ золотӧй додьнас да кайны Енмаас. Одзжык эз веритлӧ, а ӧні веритӧны ни тай, что кымӧрас туйӧ кайнытӧ. Ме бы кайла жӧ сэтчин.
 
Василий Иванович Власов чужис 1916 вося октябрь 14 лунӧ Усть-Вымскӧй районса Гам сиктын.
Медводдза кывбуръяссӧ сылысь вӧлі печатайтӧма «Ударник» журналын 1939 — 40 воясын.
1948 воын поэт йӧзӧдіс «Войвыв кодзув» журналын ассьыс медводдза поэма «Рӧдиналӧн пи».
Сы бӧрын пыр частӧджык и частӧджык петавлісны «Войвыв кодзув» журналын да коми газетъясын поэтлӧн кывбуръяс да поэмаяс.
Мыйтакӧ кывбур вӧлі вуджӧдӧма роч кыв вылӧ да печатайтӧма «Литературнӧй Россия» газетын.
1959 воын Коми книжнӧй издательство лэдзис Власовлысь первой кывбур чукӧр «Югыд туй».
Тайӧ — сылӧн мӧд сборник, кытчӧ пырӧны бурджыкъясыс на пиысь, кодъясӧс гижӧма бӧръя воясӧ.
 
 
Василий Власов
 
АС ЙӧЗ
 
Коми книжнӧй издательство
Сыктывкар
1964
с
В 58
Власов Василий Иванович
свои люди
Стихи па коми языке
Художник В. Поляков
Редактор С. Морозов.
Корректор А. Чеусова.
Худож. редактор М. Безносов
Техн. редактор И. Цивунин
Сдано в набор 25| 1-1964 г.  
Подписано к печати 4|Ш-1964 г.  
Формат 70х92 1/32 0,875 бум. лист. печ. лист. 2,047 (Уч.-изд. лист. 1,72).  
Заказ № 515.
Ц00625
Тираж 1000.
Цена 9 коп.
Коми книжное издательство. Дом печати г. Сыктывкар, Республиканская типография Управления печати
 
I
 
КОЛИПКАЙ
 
Ичӧт колипкайӧй,
Кывзы менӧ, кывзы,
Ылі вӧр-ва сайӧ
Ну тэ сьыланкывсӧ.
 
Ну да сійӧс йӧзӧд,
Гӧлӧстӧ эн жалит,
Йӧзлысь вирсӧ пӧсьӧд,
Гажӧд олӧм налысь.
 
Тэнсьыд мича гӧлӧс
Зэр ни тӧв оз вины.
Тэнӧ быд морт кылас,
Ӧттшӧтш кутас сьывны.
 
ТӦЛЫСЬ
 
Югыд тӧлысь ышмис —
Эжва шӧрын варччӧ;
Паськыд юлӧн мыш выв
Визувъясӧн гартчӧ.
 
Дивуйтчӧны ставӧн —
Гӧраяс и вӧръяс:
«Мый нӧ, мый нӧ тайӧ?
Сійӧ, коньӧр, вӧяс!»
 
Тэрмасьӧмӧн воис
Сэтчӧ ыджыд кымӧр.
«Мый нӧ тані люис?!» —
Юаліс скӧр гымӧн.
 
Повзьӧм тӧлысь пышйис
Гызьӧм Эжва вылысь.
Зэр ва корӧсь чышкис
Мунан туйсӧ сылысь.
 
Регыд чужас море,
Гажмас югыд тӧлысь:
Варччы мыйта колӧ —
Дивитысь ни тӧдысь!
 
ЛЭБӦМ
 
Лӧнь рукӧд ӧттшӧтш орӧдчим ми муысь
И эзысь бордйӧн вундам енэж выв.
«Бур туйӧн, ёртъяс!» — лэбысьяслы шуис
Том стюардесса — миян коми ныв.
 
Пӧсь шонді койӧ лышкыд киӧн зарни,
Руд кымӧрлысь шӧвк шальӧн гартӧ юр.
И оз нин некӧн тыдав Сыктывкарным,
Ас тӧдса места син улӧ оз сюр.
 
Моторъяс шыын вошласьӧны мӧвпъяс,
И небыд сывнас шыгыртлывлӧ ун.
Оз тӧдчыны ни мыльк йывъяс, ни гӧпъяс,
Кыдз быттьӧ самолётыс оз и мун.
 
Но лэбам ӧдйӧ ми попутнӧй тӧвкӧд,
И микӧд ӧттшӧтш лэбӧ миян кад;
Туй ассьыс корсьӧ кадыс кымӧр пӧвстӧд;
Быд ловъя сьӧлӧм лэбны сыкӧд рад.
 
ТӦДСА ПИЛОТ
(нывлӧн сьыланкыв)
 
Ме ю шӧрӧ пета
Да бакенъяс ӧзта,
Мед прӧйдитас сэт теплоход;
Выль тӧлыськӧд ӧттшӧтш
Горт пристаньӧ чеччас
Лӧз синъяса тӧдса пилот.
 
Рыт колльӧдны волӧ,
Мед тӧдны, кыдз ола
Ме — бакенъяс видзысьлӧн ныв.
Кӧть сёрнитны сыкӧд
И абу зэв сьӧкыд,
Но мыйлакӧ вошлывлӧ кыв.
 
Мед частӧджык волӧ
Да кузьджыка олӧ;
Сэк тӧдмала: радейтӧ — оз,
Ме ӧзтася ачым,
Мед бурджыка аддзӧ
Да бӧр теплоходыс оз кос.
 
ШОБДI МУ
 
Бур шобді гырысь шепъяснас
Тан ворсӧ бӧръя лун,
Да паськыд гыӧн лэптасьӧ —
Мед пальӧдыштны ун.
 
Комбайн нин борйын сулалӧ,
И радлӧ комбайнер.
Лун тӧлыс сылы шуалӧ:
«Ме тэнсьыд удж ог сор;
 
Ог вайӧд зэра кымӧръяс,
Ог сибӧд арся лым,
Мед ылӧдз-ылӧдз нималас
Бур уджысь тэнад ним».
 
И гырысь шепта шобдіыс
Тан ӧвтчис бӧръя лун.
Удж помавтӧдзыс шойччыны
Тась комбайнер эз мун.
 
ТШУПСЬЫСЬЯС
 
Тан тшупӧны керкаяс сиктса том войтыр.
Пӧсь шондіыс на вылӧ видзӧдӧ чӧв
Да стенъясӧ ӧшъялӧ югыд сир войтӧн.
Быд тшупсьыськӧд балуйтчӧ мелі лун тӧв:
То окыштӧ чужӧмсӧ, юрсисӧ дзугӧ,
То питшӧгӧ сюйлывлӧ ассьыс ёсь ныр.
Но некод оз дӧзмы, ни некод оз дугӧд,
А ӧтвылысь сьӧлӧмсянь тшупсьӧны пыр.
Тан тӧдӧны: нюлас кӧ стенъяссӧ шонді,
Выль керкаӧ овмӧдчас шондіа лун;
И тӧлыс кӧ тадзикӧн вильшасьны пондас,
Выль керкаӧ пырысьлӧн гажлун оз вун.
И ворсӧны шондіа кӧчьясӧн черъяс,
Оз помасьлы дрельлӧн да пилалӧн зык.
Быд вежон джын ас сьӧрсьыс вайӧ выль серъяс,
Быд тӧлысь джын выль ногӧн вӧччӧдӧ сикт.
И челядь моз радлӧны тшупсьысьяс сэки —
Выль пач кӧ выль трубаӧд пӧльыштас тшын;
Оз норасьлы некод, мый мудзис, мый сьӧкыд;
Том сойясӧ чукӧрмӧ кык мында вын.
 
КРАНОВЩИК
 
Кабина пытшкын бара ворсӧ шонді,
Кабина вылын тӧлалӧ флажок.
Выль ыджыд керка быдмыны тан пондіс,
И крановщиклы тӧдса аслас мог.
 
Пыр ӧти сяма кытшыльяс да визьяс
Груз лэптан кранлӧн рисуйтӧ стрела;
А краска пыдди — балкаяс да изъяс,
Картина пыдди — выльысь-выль стена.
 
Тадз чужӧ керка, олысьясӧн гажмӧ,
И сьӧлӧмсяньыс радлӧ крановщик;
Ӧд тӧдӧ: бура вӧчӧмтор оз важмы,
Ни кӧдзыдысь, ни шоныдысь оз тшык.
 
Став карыс талун сійӧс татысь аддзӧ,
Сэн сылӧн уна тӧдса ӧшинь эм.
А олӧмыс выль шыӧн локтӧ татчӧ,
И югыд визув шорӧн мунӧ нэм.
 
ПАРОВОЗЛӦН ГОРЗӦМ
(шуточнӧй сьыланкыв)
 
Асъя ру пыр паровозлӧн
Миян сиктӧдз кылӧ горзӧм,
Быттьӧ муннысӧ оз письт.
Бара, кӧнкӧ, кӧрт туй дорӧ
Сиктса нылӧс тадзи корӧ
Сылӧн тӧдса машинист.
 
«Нылӧй, нылӧй! Кывзы менӧ:
Мичлун тэнад дзикӧдз венӧ,
Муслун лэдзис ыджыд вуж;
Тэтӧг весиг югыд шонді
Лун шӧр лунӧ оз нин шонты,
Ӧтнам овны ме ог куж.
 
Ме сайӧ кӧ эськӧ петан,
Меным ыджыд шуд тэ сетан,
Нинӧм сэсся оз и ков.
Лоас миян гажа олӧм,
Кытчӧ колӧ, сэтчӧ волам,
Ветлам — мыйта лэптас лов».
 
Паровозлӧн горзӧм кылӧ
Кӧрт туй дорсянь ылӧ-ылӧ —
Шызьӧ сикт и шызьӧ вӧр.
Быд морт сьӧлӧмсяньыс тшӧкто
Нывлы верӧс сайӧ петны,
Медым зыкыс лӧняс бӧр.
 
ХУДОЖНИК
 
Дзор художник шензьӧмысла сувтіс,
Весиг сійӧ воськовтны эз лысьт.
Лым кодь юрси петіс шляпа увсьыс —
Ыджыд арлыд йылысь тӧдса висьт.
 
Тӧвру ӧвтіс чӧскыд дука маӧн,
Пуӧ ӧшйис шонді шӧрта тыв.
Дзоридзьяс сэн кисьталіс сӧдз ваӧн
Дзоридз кодь жӧ мича тӧдтӧм ныв.
 
Чӧскыд унмысь садьмис орчча керка,
Нюмъялігтыр восьтіс уна син.
Гыӧн ворсіс Сыктыв юлӧн веркӧс...
Югыд тулыс — миян оланін!
 
Немтор быттьӧ аддзывтӧмыс сэні,
Ставыс сылы ас да тӧдсатор,
Но быд югӧр выль ног ӧзйис ӧні,
Аслысногӧн лолаліс быд кор.
 
Кӧть и регыд муніс сэтысь нылыс,
И художник сэні дыр эз ов, —
Выль картина шӧрӧ ачыс пырис
Тайӧ тувсов мичлӧн кыпыд лов.
ТОМ ДОРЧЧЫСЬЛЫ
 
Тэ дорччыны велӧдчы, пиӧй,
И доналӧм кӧртысь эн пов!
Мед горн пытшкӧс ыпъялӧ биӧн,
Да чӧв накӧвальня оз ов.
 
Бур дорччысьлӧн быдлаын другъяс,
И дорантор му вылын тыр:
Выль тракторъяс колӧны, плугъяс...
Босьт мӧлӧт, эн думайтчы дыр!
 
Пӧсь сьӧлӧмӧн уджав да ордйысь,
И шудыд оз чусмы, оз сім.
Ме аддза би чузъяса бордъяс
Да накӧд тшӧтш кыпалысь ним.
 
ЗАКОПЁРЩИК
 
Дизель-мӧлӧт пыркӧдӧ лӧнь сынӧд,
Эжва вывті кывтӧ еджыд ру.
Бӧръя свая син водзаным чинӧ,
Ружтігтырйи сёйӧ сійӧс му.
 
Закопёрщик синмын радлун ворсӧ:
Топыд муысь свая бӧр оз пет,
И оз кырӧд джуджыд берег дорсӧ,
Послӧн подув вӧрзьӧдны оз шед.
 
Закопёрщик водзӧ татысь муніс,
Оліс тані лыда-тшӧта лун.
Сылӧн, гашкӧ, Ичӧт Слудка вуніс,
Сӧмын ачыс некодлӧн оз вун.
 
Кӧрт пос вылын казьтӧ сійӧс поезд,
Сэн жӧ казьтӧ сьӧлӧмсянь шофёр.
И оз венны казьтылӧмсӧ вояс;
Некор тайӧ поска туй оз ор!
 
СIДЗИ И КОЛӦ
 
Быттьӧ сідзи и колӧ,
Быттьӧ мӧд ног оз позь, —
Вежсьӧ лунысь-лун олӧм,
Мый тэд кажитчӧ, босьт:
Кӧть диплом инженерлысь,
Кӧть пилотлысь штурвал;
Тэ и тракторӧн гӧрысь,
Тэ и збой генерал.
Быттьӧ сідзи и колӧ,
Быттьӧ мӧд ног оз позь, —
Кытчӧ кажитчӧ — волы,
Выльысь-выльтор тэ восьт:
Кӧсъян, му шарсӧ кытшовт
Либӧ космості лэб;
Некор некод оз кедзовт
И оз вузав, оз ньӧб.
Тӧдам, сідзи и колӧ,
Тӧдам, мӧд ног оз позь, —
Выль программаным корӧ
Нӧшта паськӧдны кось:
Коммунизмлӧн бур асыв
Водзджык тыдовтчас мед.
Туй кӧ Партия пасйӧ —
Туйыс бокӧ оз пет.
 
МАЙ
 
Майлӧн лов шыыс шоныд,
Мича чужӧмыс гӧрд.
Ветлӧ мыльк йылӧд, сёнӧд,
Туй ни прӧсек оз тӧд.
 
Шонді югӧрын сылӧ
Помтӧг паськалӧм эрд;
Майлӧн кок шыыс кылӧ
Таво бурджыка, дерт.
 
Воысь-во сійӧ мичмӧ,
Ӧткодь олӧм оз ов.
Томлы, пӧрысьлы вичмӧ
Сыӧн ловзьӧдӧм лов.
 
Вӧрын садьмӧны пуяс,
Сывсӧ паськӧдӧ ю.
Корӧ трактор да плугъяс
Ыбын руалысь му.
 
ШУД
 
Ме аддза колонналысь мунӧм,
Збой йӧзыслысь чужӧмъяс аддза.
Бур сьыланкыв тувсовъя лунӧ
Сё лэбачӧн поздысьӧ татчӧ.
 
Том бордъясӧн ворсӧны шыяс,
Гӧрд флагъясӧ дзугсьӧма шонді.
Сук вӧр моз жӧ кыптӧны кияс.
Май гажӧдчӧ, сьӧлӧмтӧ шонтӧ.
 
Оз весьшӧрӧ радлыны йӧзыс,
И праздникыс быдӧнлы муса.
Выль спутник выль кодзулӧн ӧзйис,
Выль туйясӧд кытшалӧ мусӧ.
 
Май праздникыс ворсӧ быд синмын,
Став сьӧлӧмсянь гажӧдӧ мортӧс.
Шуд нимтам ми выль нога нимӧн
Да нуам ас сьӧлӧмын гортӧ.
 
Бур шуд коммунизмысь оз торъяв,
Бур шуд коммунизм сӧмын сетӧ.
Быд уджалысь сійӧс пыр дорйӧ
Да тыш вылӧ сы вӧсна петӧ.
 
ТУЙ АБУ НИН ПӦДСА
 
Вот вӧрзьыштліс муыс,
Да потіс лӧнь сынӧд;
Ракеталӧн туйыс
Дыр везъяссис тшынӧн.
 
Выль дзирдалан кодзув
Выль туй вылӧ петӧ
И лэбзьӧ пыр водзӧ,
И кытшовтӧ светсӧ.
 
А лэбӧмыс сылӧн
Став йӧзыслы тӧдса.
Кӧть пристаньыс ылын,
Туй абу нин пӧдса.
 
И регыд нин миян
Том зонъяслӧн кияс
Планетаяс вылын
Тшӧтш ӧзтасны бияс.
 
ВОЙВЫВ КАРЫН
 
Войвыв карын пожӧмъяс
Улич кузя мунӧны;
Вӧрса туйыс вошӧма,
Вӧрас олӧм вунӧма.
 
Ягын найӧ чужисны,
Ягын найӧ мичмисны,
Лун и вой пыр узисны,
Вӧрлысь чӧвлун видзисны.
 
Мортлӧн татчӧ воӧмыс
Унмысь найӧс пальӧдіс,
Мортлӧн тані олӧмыс
Выльысь-выль туй вайӧдіс.
 
Воысь воӧ содісны
Мича гырысь керкаяс,
Уличаяс водісны
Тайӧ паськыд керӧсас.
 
Карыс ворсӧ биясӧн,
Пемыд войыс повзьӧма;
Вежов лыска киясӧн
Киасьӧны пожӧмъяс.
 
КОМИ ЗОН
 
Бульдозерӧн косявлӧ муыслысь мышсӧ:
То путкыльтӧ гӧра, то тырталӧ сён —
Тадз удж вылын петкӧдлӧ вынйӧрсӧ, мичсӧ
Дзор пармалӧн пи — миян коми том зон.
 
Тшап пожӧмъяс полігтыр кежӧны сыысь,
Оз вензьыны сыкӧд ни яг выв, ни нюр.
И лунысь-лун вежсьӧны вӧр-валӧн шыяс;
Важ шогсян мотив ӧні некысь оз сюр.
 
Кӧн сулыштас зон, сэні кыпто посёлок,
Кыт прӧйдитас сійӧ, сэн воссьӧ туй визь.
И сьӧлӧмсянь ыстӧны сылы пӧсь чолӧм
И шобдіа му, и веж туруна видз.
 
Зон сёрнитӧ ӧтмоза комиӧн, рочӧн;
Роч зонъяскӧд нуӧдӧ ӧтувъя удж.
Сідз, быттьӧ, ас вокъяскӧд восьлалӧ орччӧн
И босьтӧ ас пай вылӧ ӧтмында мудз.
 
Бульдозерӧн косявлӧ муыслысь мышсӧ
Збой велӧдчӧм морт — миян коми том зон.
А пармаыс садьмӧ да зэр ваӧн мыссьӧ,
Оз ӧтчыдысь чӧвтлывлы сылы поклон.
 
КЫТЫСЬ, КЫТЧӦ
 
«Кытысь, кысь?
Кытысь, кысь?!»
«Кытчӧ, кытчӧ?
Кытчӧ, кытчӧ?!»
Лунвыв, лунвыв уна-уна
Поезд бӧрся поезд мунӧ.
Туйыс юасьны оз вунӧд:
«Кытысь, кысь?
Кытысь, кысь?!»
Воркутаысь из шом тыра
Мунысь поезд оз и бырав.
Туйлысь ӧти сёрни кылан:
«Кытысь, кысь?
Кытысь, кысь?!»
Нефть Ухтаысь... Ыджыд ӧдӧн
Вӧр быд вожысь татчӧ петӧ.
Туйыс асьсӧ сӧмын тӧдӧ:
«Кытысь, кысь?
Кытысь, кысь?!»
Войвыв карысь, сиктысь, вӧрысь
Ветлӧ ӧні том и пӧрысь...
Кылӧ сёрни кӧрт туй шӧрысь:
«Кытысь, кысь?
Кытысь, кысь?!»
«Кытчӧ, кытчӧ?
Кытчӧ, кытчӧ?!»
Войвывланьӧ уна-уна
Поезд бӧрся поезд мунӧ.
Кылӧ ӧтмоз войын, лунын:
«Кытчӧ, кытчӧ?
Кытчӧ, кытчӧ?!»
Кӧм-пась, шобді да машина,
Яблӧг, виноград да вина...
Войвыв вӧрӧ, сиктӧ, карӧ,
Воркутаӧ, Сыктывкарӧ...
Туйыс юасьӧ нин бара:
«Кытчӧ, кытчӧ?
Кытчӧ, кытчӧ?!»
«Коми муӧ, Коми муӧ», —
Войлань мунысь поезд шуӧ.
Туйыс ассьыс сёрни нуӧ:
«Кытысь, кысь?
Кытысь, кысь?!»
«Коми муысь, Коми муысь», —
Лунвыв мунысь поезд шуис.
Помтӧг варовитӧ туйыс:
«Кытысь, кысь?
Кытысь, кысь?!»
«Кытчӧ, кытчӧ?
Кытчӧ, кытчӧ?!»
 
ТУЛЫС
 
Ӧти мӧвпӧн талун тыра
Ваньлӧн юрыс:
«Мыйла миянӧ оз пырав
Мича тулыс?
 
Висьталӧны: тулыс воис
Татчӧ важӧн,
Уна-уна чветъяс койис;
Гӧгӧр гажа.
 
Кӧні бара сійӧ олӧ,
Кӧні ветлӧ?
Мыйла меысь сійӧ полӧ,
Кыв оз сетлы?
 
Висьталӧны: гожӧм матын,
Локтӧ подӧн.
Коді тӧдас, гашкӧ, катӧ
Пароходӧн...
 
Гожӧм воигкежлӧ тулыс
Пышъяс-мунас.
Майбыр, татысь петан туйыс
Ӧні уна!
 
И машинаяс и поезд
Нуны дасьӧсь;
Самолётӧн лэбны позяс
Луннас дасысь...»
 
Ӧти мӧвпӧн талун тыра
Ваньлӧн юрыс:
«Миянӧ кӧть ӧтчыд пырав,
Муса тулыс!»
 
II
 
АС ЙӦЗ
(поэма)
 
Бара тэ дорӧ, бара тэкӧд,
Менам музаӧй — менам мусаӧй.
Тэныд норася, кодыр сьӧкыд,
Кодыр гажлунӧй лӧгын мекӧд,
Кодыр туй помӧй менам дзуг.
 
Тэнад отсӧгӧн, тэнад сямӧн,
Менам музаӧй — менам мусаӧй,
Кортӧм шоглунӧй ачыс ямӧ,
Норлун сьӧлӧмӧс озджык лямӧд,
Горшӧ сёянтор озджык тшук.
 
* * *
 
Тувсов лунӧ кузь туйӧ ме петі,
Отпуск кад кежлӧ эновті горт.
Тӧдса мортӧс моз виччысьӧ, тӧді,
Тӧдтӧм комиӧс ылыс курорт.
 
Сыктывкаркӧд прӧщайтчи ме чӧла,
Тӧді, регыдӧн аддзысям бӧр.
Парма кышанлӧн павкнитчис пӧла,
Карлысь трубаяс сайӧдіс вӧр.
 
Пассажиравны поездӧ сӧлӧм,
Кӧть нин абу мен дивуйтчантор,
Пыр на неуна нормӧдӧ сьӧлӧм,
Восьтӧ мӧвпъяслысь помасьтӧм шор.
 
Талун тані, аскомысь Москваын,
Сэсся Киевын, Львовын... Быд лун
Меным мыссьыны выльысь-выль ваӧн
И выль шыясӧн пальӧдны ун.
 
Гӧгрӧс тупӧсьӧн гӧгыльтчис-пырис
Варов ныв, быттьӧ ӧтдор и ас...
Орччӧн пукаліс, сьыланкыв сьыліс,
Менам сьӧлӧмӧ пуктіс бур пас:
 
«Тӧла лунӧ ме чужи,
Биа воясӧ быдми,
Бушков потанын узи,
Гым эг пуктывлы пыдди.
 
Кымӧр вӧлі мен батьӧн,
Парма му — муса мамӧн,
Вой тӧв — ислалан даддьӧн,
Шонді югӧрыс — сямӧн.
 
Юи вӧрдорса ключысь,
Эжва ваӧн ме мысси.
Шерыс, слякӧтьыс усьліс,
Но эг нормыв, эг висьмыв».
 
Гажа нывкӧд сёрни пані:
— Кыдзи нимыд тэнад?
— Роза.
— Мый нӧ вӧчан тані?
Туйыд кузь?
— Зэв дженьыд...
— Кӧні тэнад мамыд, батьыд?
— Гортын менам мамӧй.
Батьӧн лоан, гашкӧ, ачыд —
Важӧн сирӧта ме.
Дас кӧкъямыс талун тырис;
Батьӧс эг на аддзыв.
Сійӧ кольӧм война вылысь
Бӧрсӧ эз лок татчӧ.
Менӧ быдтіс, ачыс быдмис
Менам муса мамӧй.
Книга дорын рытъяс рытйис,
Сдайталіс экзамен.
Ӧні сійӧ сиктса доктор,
Висьӧмъясысь мездӧ.
Аттьӧ быдладорсянь локтӧ.
Лун оз кольлы йӧзтӧг.
Сӧмын аслас сьӧлӧм вылысь
Пыкӧссӧ оз вунды.
И быд праздник батьӧ йылысь
Висьтавны оз вунлы;
Чайтӧ ловъяӧн да томӧн,
Асьсӧ чайтӧ нылӧн.
Пыр на сійӧ вӧръяс вомӧн
Батьлысь гӧлӧс кылӧ.
 
Тамбур дорсянь локтӧ дедӧ,
Сувтӧ миян дорӧ...
Роза места ассьыс сетӧ,
Панӧм сёрни орӧ.
 
— Чолӧм, Вася! — дедӧ шуо,
Пуксьӧ мекӧд орччӧн,
Бытшкӧ тошлӧн чорыд зуӧн,
Сэсся скӧрысь ёрччӧ, —
Сё мокасьтӧс нэм эг аддзыв!
Чайті, висьмин-кулін.
Кыдз тэд сӧмын абу яндзим?
Талун вот и сюрин!
 
— Семён дядьӧ? Муртса тӧді! —
Сывйышті ме сійӧс.
— Сідз ог лэдз. Вай Гамӧ мӧдім,
Казьтыштам сэн пиӧс.
 
Тэ ӧд ассьыд другӧс-вокӧс
Эн на, кӧнкӧ, вунӧд.
Дас кӧкъямыс во нин шогӧс
Лоӧ меным нуны.
Тайӧ лунӧ усьӧм йылысь
Жугыль юӧр воис.
Сэк жӧ кага бӧрддзӧм кыліс —
Выль морт чужис-ловзис.
Тайӧ нывсӧ чужтіс Дуня —
Дӧва моньӧй менам.
Шогыс вӧлі вывті уна —
Ӧдва сійӧс венім.
 
— Сідзкӧ, Розаыслӧн батьыс
Тэнад пиыд — Гриша?
— Код нӧ сэсся? Сійӧ ачыс...
Ачыс сыысь мыжа.
 
Збыльысь Роза чужӧм вылын
Мам-батьыслӧн серыс.
Кутшӧм тайӧ кадыс ылын!
Дядьӧй кутшӧм пӧрысь!
 
Мыйла эськӧ татшӧм ӧдйӧ
Мунӧ миян поезд!
Сёрни кості, эг и тӧдлӧй,
Гамӧ сійӧ воис.
 
Семён дядьӧ зу кодь тошнас
Нӧшта ӧтчыд бытшкис...
Кӧть и пӧрысь, оз на вошлась:
Нывлысь мунӧм виччис,
Сэсся гусьӧникӧн сыысь
Мекӧд шогнас юксис.
Мунысь поездыслӧн зыкыс
Сылысь сёрни дзугліс.
 
— Во-мӧд сайын письмӧ воліс
Гриша нимсянь меным.
Львовӧ овмӧдчыны корис,
Зэв пӧ лӧсьыд сэні.
Ме, дерт, письмӧлы эг эскы,
Веськыда и гижи:
Гриша гортӧ воис эськӧ,
Ен кӧ сійӧс видзис.
Сӧмын пыр на сьӧлӧм кылӧ
Шоглысь чорыд гыжъяс.
Гашкӧ, сійӧ ловъя збыльысь?
Код нӧ мӧд морт гижас?
Корсьлы, удитан кӧ, сійӧс,
Вайӧдлы тшӧтш татчӧ.
Кувтӧдз аддзыла кӧ пиӧс,
Висьтала тэд аттьӧ.
 
Тайӧ аддзысьлӧм бушкола тӧлӧн
Катліс мӧвпъяслысь орлытӧм шӧрт.
Доймӧм сьӧлӧм он кокньыда ӧлӧд,  
Бордъя казьтылӧм нопйӧ он йӧрт.
 
Дзик на син водзын томлунӧй ӧні.
Да и вунас мӧй гӧтрасян во!
Кослан вӧлӧк том гӧтыркӧд венім,
Гамӧ тэрмасим: мый лоас — ло!
 
Ним мен жӧниклысь Мезеньыс сетіс,
Тувсов визулыс бергӧдіс юр.
Шань том ичмоньӧс петкӧді сэтысь,
Чайті, мӧдлаысь сэтшӧм оз сюр.
 
Паровоз сэки тані эз горзы,
Гамӧдз кылӧдіс бур пароход.
Тувсов шондіыс вӧр-вакӧд ворсіс,
Пӧшти вой шӧрӧдз узьны эз вод.
 
Пыри гортӧ, а батьӧй мен шуӧ:
— Тӧді, гӧтыртӧг Кослан оз лэдз...
Мамӧй лоӧмсӧ шогсьӧмӧн нуӧ:
— Ковмас терпитны. Нинӧм он вӧч.
 
Тӧдса кок туйӧд ми ордӧ воліс
Менӧ сьӧлӧмас новлӧдлысь ныв.
Меным синъяссӧ нэм кежлӧ колис,
Но эз коль укӧрайтана кыв.
 
Ӧнӧдз помнита ме, кыдзи ворсіс
Миян томдырся радейтчан лун;
Кыдзи туйяссӧ Дунякӧд корсьлім
Ӧта-мӧд дорӧ, — некор оз вун.
 
Дивӧсьыс на дивӧ!
Збыльысь али абу?!
Шонді кымӧр пивйӧ
Ӧшис ассьыс шабур.
 
Муніс вӧръяс йывті,
Сыналіс веж юрси.
Рытыс пыжӧн кывтӧ,
Кодзувъясӧн вурсьӧ.
 
Посни лэбач сьылӧм
Рӧмыд пиын кусі.
Войыс паськыд сывйӧн
Сывъялӧ нин мусӧ.
 
Пышйис кымӧр пивйыс,
Шонді шабур нуис.
— Бура узьны! — пиыс
Бать-мамыслы шуис.
 
Сылӧн аслас шонді
Эжва дорын виччӧ.
Мича нылыс зонлы
Зарни шабур видзӧ.
 
Шӧртсӧ шабур вылас
Печкис сьӧлӧм пиас.
Лолӧн вӧчӧм вурыс —
Быттьӧ югыд бияс.
 
***
 
Ордӧм мыльӧн моз сьӧлӧмӧй ёнтіс,  
Сӧмын норасьны мортлы эз позь.
Югыд синъяснас юасис шонді:
— Висьтав, мый понда гӧтрасин водз?
 
Мыйла тэрмасин, мыйысь тэ полін?
Мыйла вунӧдін кӧсйылӧмтор?
Кутшӧм олӧм тэ кытӧні ӧлін?
Мыйла мусатӧ дінад эн кор?
 
Мортлӧн абу жӧ сьӧлӧмыд кӧртысь
Шогтӧ сьӧкыдджык кыскавны чӧв.
Муса Дунюшӧй гусьӧник бӧрдіс,
Нора сьыланкыв новлӧдліс тӧв:
 
«Мыйла Эжва ойдлӧ, ямӧ,
Тулыс волӧ?
Мыйла менӧ чужтін, мамӧй,
Сетін олӧм?
 
Мыйла дзоридзалӧ ӧмидз,
Быд во кисьмӧ?
Мыйла радейтӧмыс ӧнӧдз
Ыджыд висьӧм?
 
Мыйла меным, коньӧр нывлы,
Тайӧ шогыс?
Абу муса гажа ывла,
Оланногыс?
Мӧдлапӧлӧ пыжӧн вуджа,
Вӧрӧ пыра.
Шогӧс новлӧдлӧмысь мудза,
Вынӧй бырас.
 
Кодлӧн бара жальыс петас?
Мамлӧн-батьлӧн.
Коді меным кисӧ сетас?
Тӧдса баддьӧй».
 
Ӧти вежон ме коллялі гортын...
И кӧть кытчӧ эг ветлы, эг мун,
Вӧлі мыжасьыс мыжаджык мортӧн,
Шутӧм шуалӧм кылі быд лун.
 
Эжва визулыс сёльӧдчис-видчис:
«Тэ тай, вӧлӧмкӧ, яндзим он тӧд!»
Туй дор пожӧм кос кабырсӧ мыччис:
«Тайӧ козиныс ылӧглы — тэд!»
 
Ковмис ставсӧ мен эновтны сэтысь:
Олӧм гез лоис вывтіджык гар.
И том гозъялы оланін сетіс,
Индіс нэм кежлӧ удж Сыктывкар.
 
* * *
 
Мӧвпъяс, мӧвпъяс — биа киньяс,
Тіянӧс не дзебны.
Ог нин места вылӧ инась;
Тырмас сэсся лэбны!
 
Паровозыс, мый эм выныс,
Водзӧ мунӧ-пызйӧ.
Дойдан мӧвпысь, курыд тшынысь
Сыкӧд ӧтув пышъям.
 
* * *
 
Со и Межӧг — Коми мулӧн дорыс,
Со и Эжва вомӧн джуджыд пос.
Но эз вежсьы поезд мунан горыс,
И эз дженьды поезд сувтлан кост.
 
Коми му — Сӧветскӧй му, Россия;
Йитӧ ставсӧ йӧзлӧн ӧти шуд.
Коммунизмӧ писькӧдчам ми зіля —
Немтор водзӧ мунӧмысь оз кут.
 
Волга вывса гэсъяс менсьым сьӧлӧм
Вӧрзьӧдӧны талун дзик жӧ сідз,
Кыдз Печора — Эжва море чӧжӧм;
Мич Москвалӧн — менам мулӧн мич.
 
Ме коми морт тан ветла-муна,
Москвичӧ пукся повтӧг.
И тӧда: ме кодьыс зэв уна
Тат ветлӧ тані овтӧг.
 
Столица радейтӧны быдӧн,
Ас гортӧн шуны дасьӧсь.
Кӧть коді ӧні олӧ кытӧн,
Но аддзӧ асьсӧ татысь.
 
Кор сотчис му да ойдліс вирӧн,
Москва ми ставӧн дорйим.
Эм, тӧда, гу и коми пилӧн
Рӧднӧй столица дорын.
 
* * *
 
Гырысь мылькъяс, увтасінъяс,
Степын каръяс, сиктъяс;
Украинскӧй мича нимъяс;
Кодзув тыра рытъяс.
 
Днепрысь босьтӧм ва нин юа,
«Перець» йӧз моз лыддя.
«Заспівай», — попутчик шуӧ,
«Сьывны горӧд» пыдди.
 
Бот и вои ме Карпатӧдз
Зэра пемыд рытӧ.
Кытӧн тані кывтыд, катыд?
Войладорыс кытӧн?
 
Асывводзын, шонді петіг,
Ю дорӧ ме волі.
Лэбач сьылӧмъясӧн пӧті,
Вӧт кодь олӧм олі.
 
Ляпкыдіник векньыд юыс
Изъясыскӧд зыкын.
Джуджыд гӧраыслӧн юрыс
Кымӧръяссӧ пыкӧ.
 
Татчӧс бук да войвыв козйыс
Сулалӧны орччӧн.
Найӧ, быттьӧкӧ том гозъя;
Вӧрас свадьба ворссьӧ.
 
Мен Карпатын лӧсьыд, гажа,
Йӧзлӧн сёрни муса.
Быттьӧ ола тані важӧн,
Тӧда татчӧс мусӧ.
 
Эм Татарово посёлок
Рахов карсянь матын;
Мекӧд юксисны нянь-солӧн
Бур гуцулъяс татӧн.
 
Пӧрысь йӧзкӧд рытын, лунын
Гартлі сёрни пратьяс.
Тан, ме чайта, медся уна
Питӧм мамъяс-батьяс.
 
Тат войналӧн сьӧкыд чепыс
Ӧтар-мӧдар кыссис,
Йӧзсӧ, быттьӧ тусьяс шепысь,
Кытчӧсюрӧ кисьтіс.
 
Йӧзлӧн сёрни визув, писькӧс, —
Кытчӧ колӧ, воас.
Уна висьтысь ӧти висьтӧн
Юксьыны мен лоас.
 
Шоныд сынӧд мусӧ нюлӧ,
Изъя берег небзьӧ.
Ыджыд зыкыс визув юлӧн
Ӧтар-мӧдар лэбзьӧ.
 
Тӧлысь чарла гӧра йывті
Джӧмдалігтыр мунӧ.
Миян сёрни рыт пыр кывтӧ,
Пемыд войӧ сунӧ.
 
Пӧрысь дед — Петрусь Полешко
Мекӧд орччӧн вӧліс.
Югӧр-кинас сылысь плешсӧ
Малалыштіс тӧлысь.
 
Вомас видзӧда ме сылы,
Кывза, мый жӧ водзӧ:  
— Мортыс сійӧ вӧлі ылыс,
Сёрнитіс пыр рочӧн.
 
Сӧмын коркӧ ӧтчыд-мӧдысь
Садьтӧм висян юрӧн
Тӧдтӧм кылӧн сӧрны мӧдлас,  
Казьтывны мыйсюрӧ.
 
Воас садь вылӧ, оз вермы
Кыв джын шуны сідзи.
Мыйкӧ юалан кӧ, скӧрмӧ —
Кучкалӧмысь виччысь.
 
Сійӧс немец видзны кӧсйис
Агитатор пыдди.
Райскӧй олӧм сылы вӧзйис,  
Йӧйӧн сійӧс лыддис.
 
Пу протезъясыслӧн дзуртӧм
Быдлун тані кыліс.
Татчӧс йӧзӧс, быттьӧ пуртӧн,
Сылӧн гӧлӧс кырліс.
 
Сӧмын ӧтчыд сӧрны дугдіс,
Паськӧм пӧрччис вывсьыс,
(Юрас сылӧн мӧвпыс югзис)
Горӧдіс став вынсьыс:
 
«Ёртъяс! Черъяс босьтӧ киӧ,
Туйяс вылӧ петӧй.
Оккупантӧс повтӧг виӧй,
Пышйыны эн сетӧй!»
 
Сэк жӧ рытнас гӧра бокын
Немец удждон мынтіс:
Лыйліс, гуӧ йӧткис кокӧн —
Райскӧй олӧм индіс.
 
Домовинаӧн мед дзебны,
Войын лэптім гуысь.
— Лолыс эз на удит лэбны, —
Кодкӧ сэки шуис.
 
Муртса ӧзйыштлас да куслас
Жебмӧм сьӧлӧм сылӧн.
Пӧшти тӧлысь джын на гусьнас
Лечитім ас вынӧн.
 
А кор нёльӧд Украинскӧй
Фронтыд татчӧ кайис,
Пушка гымӧн олан вынсӧ
Сійӧ зонлы вайис.
 
Кутшӧм крайысь, кутшӧм муысь,
Эз и вермыв шуны.
Врач военнӧй сійӧс нуис
И эз сет, дерт, кувны.
 
* * *
 
То ли дедыс, то ли вӧрыс,
То ли войыс мойдӧ.
Аддза, кыдзи воклӧн вирыс
Вошӧ войтӧн-войтӧн.
 
Оз нин джӧмдав тӧлысь чарла,  
Кывтӧ енэж шӧрӧд.  
Дед Петрусьлӧн кусӧ каллян,  
Юрыс боквыв пӧрӧ.
 
Сынӧд кӧрыс ставнас вежсис,  
Зыкыс лӧнис юлӧн.
Керка дорысь дзикӧдз вешйис
Паськыд вуджӧр пулӧн.
 
* * *
 
Тӧлысь чӧж эз петав юрысь
Мӧвпыс Гриша йылысь.
Чайті, ловъя кӧ, мен сюрас,
Мед кӧть кутшӧм ылысь.
 
Но милиция эз аддзы
Львовысь Гриша вокӧс.
Сюрӧм шӧрт пом бара гартчис
И эз могмӧд могӧс.
 
Врач со вӧчӧ бӧръя пасйӧд
Да сӧветъяс сетӧ.
Торйӧдчам ми, кыдзи ас йӧз,
Сэсся туйӧ пета.
 
Поезд менӧ колис Львовӧ;
Карыс садъя, мича.
Дыр-ӧ тані овны лоӧ,
Коді вочавидзас?
 
Кӧні олӧ Гриша вокӧй?
Збыль-ӧ сійӧ ловъя?
Могмас оз-ӧ менам могӧй,
Ог-ӧ весь тан довъяв?
Адреснӧйын гӧлӧс нывлӧн:
— Абу сэтшӧм мортыс.
Военком оз видзӧд ылӧ:
— Эм на уна мойдыс!
 
Коймӧд лун нин карӧд ветла,  
Корся Гриша вокӧс.
Гортӧ мунны кӧсйӧм вӧтла,
Ышмӧдышта кокӧс:
 
«Он на, гашкӧ, дзикӧдз личав,
Шойччыны он сёрмы.
Талун медбӧръя больнича,
Медся бӧръя сёрни».
 
Кузя юаси главврачлысь,  
Надейтчӧм эг вошты.
Сійӧ меным вокӧс аддзис,
Оланінсӧ восьтіс:
 
«Ми эг тӧдӧй сылысь овсӧ,
И эз помнит ачыс.
Кодлӧн лолыс видзис ловсӧ,
Сысянь овсӧ аддзис.
 
Миян медсестра Величко
Гӧтыр ӧні сылӧн.
Олӧ вокыд сыкӧд, сідзкӧ,
Татысянь неылын».
 
И Величко Гриша сюрис.
Важкодь тӧдса синъяс...
Кинас кучкис дзормӧм юрас,
Местаас оз инась:
— Вася! Тэ ли абу? Висьтав.
Вася, муса вокӧй! —
Горзіс Гриша. Синва киссис.
Вот и могмис могӧй.
 
Дона гӧстьӧн Гриша ордын
Вӧлі сизим лун ме.
Ставыс коли, быттьӧ мойдын,
Быттьӧ дженьыд унмын.
 
Кыдзи кужа, сідзи гижа,
Мый мен юрӧ колис,
Кыдзи, кӧні миян Гриша,
Кутшӧм олӧм оліс:
 
— Быдса во мен порок тшыныс
Лолыштны эз сетлы.
Вирой-яйӧй дзикӧдз чинліс,  
Госпитальӧ шедлі.
 
Лыдсӧ-тшӧтсӧ некысь корсьны
Усьӧм тӧдса йӧзлысь.
Эз ӧд сэк футболӧн ворсны
Вӧрӧг миян вӧзйы.
 
Кӧсъян овны — виав ачыд,
Либӧ виас асьтӧ.
Позис вӧчны сӧмын тадзи,
Мукӧдтор эн казьтыв.
 
Либӧ Рӧдиналӧн шудыс,
Либӧ раблӧн чепъяс.
Тадз войнаыс менӧ кутіс
Аслас вирӧсь гӧптас.
Госпитальысь петӧм бӧрын
Гортын олі во джын,
Ветлі лӧнь да гажа вӧрын —
Миян Котшмӧс вожын.
 
Муса кодзув менам ӧзйис,
Гӧтырпу мен индіс,
Шуда олӧм сійӧ вӧзйис,
Рана висьӧм чинтіс.
 
Дуня верӧс сайӧ петіс —
Жалитіс да сійӧн;
Дзикӧдз меным бурдны сетіс
Аслас мелі кывйӧн.
 
Дерт, и думыштны эг кужлы,
Мый ме пышъя сыысь,
Мый мен лоас коркӧ чужны
Кувлӧм бӧрын выльысь.
 
Но война войнаӧн колис,
И салдат — салдатӧн.
Шудкӧд орччӧн шоглун оліс
Сэкся сьӧкыд кадӧ.
 
Ачыд тӧдан, сійӧ гожӧм
Мыйта тышсӧ вайис, —
Вирыс лэччис уна вожӧн,
Сотчис муыс-ваыс.
 
Курскысь лунвывдорса тышын
Танкӧн немец пурис;
Коли враглӧн ичӧт кытшын,
Йӧзлы — вошті юрӧс.
Тадзи веськалі ме пленӧ,
Нимтӧм мортӧн лои.
Вошті ставсӧ: му и енэж,
Олі пемыд войын.
 
Шуйга кокӧс, веськыд киӧс
Тӧдтӧм доктор вундіс.
Вӧлі веськодь — мед кӧть виис;
Ставыс менам вунліс.
 
Весиг вежӧрын эз вӧвны
Аслам горт ни гӧтыр.
Эг тӧд, кыдзи водзӧ овны,
Коді ветлӧ гӧгӧр.
 
Эг тӧд лун, ни во, ни тӧлысь,
Эг тӧд ассьым сёрни.
Вӧлі веськодь — том ли пӧрысь,
Юны эг куж корны.
 
Тӧв ни гожӧм, пӧсь ни кӧдзыд —
Нинӧмтор эг тӧдлы.
Весиг мӧвп эз чужлы ньӧтчыд,
Кыдзи овны мӧд ног.
 
Йӧзлӧн висьталӧмъяс серти, —
Рана бурдӧм бӧрын
Пышйысь немец эз ну сьӧрсьыс,
Лыйліс татчӧс вӧрын.
 
И Карпатын олысь войтыр,
Горт мед вӧчны пуысь,
Тӧдтӧм мортлысь кӧдзыд шойсӧ
Кыпӧдісны гуысь.
 
Сӧмын гортйыс эз на ковмы —
Сьӧлӧм пыр на сырмис.
Сетны меным водзӧ овны
Йӧзлӧн бурлун тырмис.
 
Дыр лечебницаын олі
Станиславын, Львовын.
Раз-мӧд ӧшӧдчӧмӧдз волі,
А вот коли ловйӧн.
 
Тэ он эскы? Чайтан, татчӧ
Нарошнӧ ме кольччи?
Эг! Ме виси, туй эг аддзы
Чужан муӧс корсьны.
 
Посни челядь лоӧм бӧрын
Дзикӧдз сэзьмис юрын.
Тӧдса лоис, войвыв вӧрын
Турасыс быд пулӧн.
 
Вӧтӧн Дунялысь да батьлысь
Частӧ кывла сёрни.
Сӧмын Гамӧ мунны татысь,
Ачыд аддзан, сёрми.
 
Менам кокӧн, менам юрӧн
Кадсӧ сьӧкыд суны.
Гашкӧ, вермас кодісюрӧ
Лёктор меным шуны.
 
Ме эг дзебсьы, ассянь гижи
Гортӧ ыджыд письмӧ.
И ӧтвет мен пыдӧ йиджис,
Лыддя — сьӧлӧм висьмӧ.
Аддзан, со мый гижӧ Дуня:
«Менам верӧс мекӧд
Оліс сӧмын лыда лунъяс.
Казьтывнысӧ сьӧкыд.
 
Сійӧ ыджыд ловсӧ ассьыс
Рӧдиналы сетіс.
Миян гозъя олӧм разьсис,
Синва сорӧн петіс.
 
Ме ог тӧд, тэ коді лоан,
Сӧмын абу Гриша.
Збыль кӧ сійӧ колис ловйӧн,
Локтіс, а эз гижась.
 
Менсьым тэ прӧщенье коран;
Висьтав кутшӧм мыжысь?
Збыль кӧ ловзин ловзин сёрӧн,
Томлунным нин пышйис.
 
Вунӧд менӧ, ставсӧ вунӧд,
Ов, кыдз овсьӧ сэні.
Чужсьӧма нин шудтӧм лунӧ,
Нинӧм вӧчны ӧні».
 
Вот и батьӧй мен оз эскы:
«Пиӧй, муса пиӧй,
Эн кӧ кувсьы, корсин эськӧ
Горттӧ весиг биӧн.
 
Тэнад гу вылӧ ме волі
И эг чайтлы ловйӧн;
Дас во чӧж гордитчи-олі
Ме салдат-геройӧн.
Збыль кӧ сьӧлӧмыс эз кынмы,  
Батьыс дорӧ волас.
Ог кӧ аддзыв аслам синмӧн,  
Эскытӧмӧн коляс».
 
Гриша воклӧн мича гӧтыр,
Куим пи да нывка.
Ставлӧн синъясныс — сьӧд сэтӧр».
Юраныс бур мывкыд.
 
Аслас батьлы ыджыд пиыс
Кӧрталӧ протезъяс.
Папиросалӧн кӧ биыс
Кусӧ, нылыс ӧзтас.
 
Гӧтыр пуӧ чӧскыд сёян,
Чышкӧ-мыськӧ, вурӧ.
Шу кӧть сійӧс мамӧн, чойӧн —
Он корсь сыысь бурӧс.
 
Ывла вылын шӧйтысь вой тӧв
Би сайӧ он сайӧд.
Ловъя мортӧдз кынмӧм шойтӧ
Кокньыда он вайӧд.
 
Медсестраӧн вӧлі ачыс,
Медсестраӧн коли.
Вунӧдіс став олӧм ассьыс —
Гришлысь олӧм оліс.
 
Кыкнан пельнас Гриша кылӧ,
Аддзӧ кыкнан синнас...
И герой оз пуксьы вылӧ
Дай оз ошйысь нимнас.
Мастерскӧйын вӧчны йӧзлысь
Тшыкӧм часі кужӧ.
Ыджыд должностьӧ оз вӧзйысь,
Дӧвӧль аслас уджӧн.
 
Кӧсйӧ: медым эськӧ быдӧн
Кадсӧ тӧдіс бура,
Медым югыд луныс рытӧн
Мортлы эз пыр юрас.
 
Медым уджлысь, шойччан кадлысь
Джаджъяссӧ не сорны.
Верстьӧ морт мед весь эз катлась,
Бур вылӧ эз сёрмы.
 
Стрийскӧй 1 паркын коми кылӧн
Гришакӧд ме вензи.
Сьӧд да еджыд юсьяс вылӧ
Видзӧді да шензи.
 
— Тэнад мунӧмсяньыд вежсис
Унатор нин миян.
Быттьӧ кӧдзыд тӧвсӧ вештіс
Мортыс аслас киӧн.
 
Вӧркутаӧдз кӧрт туй мунӧ,
Быдмисны выль каръяс.
Йӧзыс ӧні кык пӧв уна,
Озырджыкӧсь аръяс...
 
Оз мӧй тайӧ кыскы тэнӧ,
Висьтав, муса вокӧй?
— Оз. Дзик ӧткодь тан кӧть сэні.
Олӧм он шу лёкӧн.
 
Вӧзъя: — Гӧститыштны ветлам,  
Аддзӧдлыны батьтӧ.
— Кытчӧ китӧг-коктӧг петан?
Асьсӧ мӧдӧд татчӧ.
 
— Тэ ӧд эн на аддзыв нывтӧ,
Невеста нин сійӧ.
Вокӧй лоис быттьӧ кывтӧм,
Кузя мен эз шыась.
 
Сэсся чышкалыштіс синва,
Сэсся шуис тадзи:
— Места вылӧ ме ог инась.
Олан визь ог аддзы.
 
Сэні гӧтыр, гӧтыр тані,
Сэні ныв, тан челядь.
Вот ӧд кутшӧм олӧм пані.
Элясь кӧть эн элясь.
 
Висьтав ставныслы, кыдз артмис
Менам татшӧм дзугыс,
Кыдз вӧйнаыс менӧ гартіс,
Кыдзи висьӧм жугліс.
 
* * *
 
Пиыслысь да моньлысь письмӧ
Вайи Семен дядьлы.
Эг ӧд тӧд, мый сэк кост висьмас,
Бурӧн ог нин аддзыв.
Вои Гамӧ — чужан сиктӧ,
Щӧгӧль мортӧн муна.
Кӧть и олӧмыс тан зыктӧм,
Тӧдтӧм йӧзыс уна.
 
Школа дорті лэчча гортӧ,
Школьникъясӧс аддза.
На моз волывлі ме коркӧ
Велӧдчыны татчӧ.
 
Вот и миян керка места.
Керкаыс нин абу.
Пожӧм пу со век на эстӧн —
Пыр на мыччӧ кабыр.
 
Пӧрысь батьӧй, пӧрысь мамӧй
Кувсисны нин важӧн.
Овны тан эз сюр мен сямӧй,
Гажъявны том гажӧн.
 
Семен дядьӧдз абу ылын,
Горӧда кӧ, кылас.
Шуйгавылын, веськыдвылын
Тӧдтӧм керка тырыс.
 
Чужан сиктӧй важсьыс муса,
Кыпыд менам ловлы, —
Выль ног платтьӧӧдӧ мусӧ,
Корӧ менӧ овны.
 
Дядьлы керка стенас тотшка,
Одзӧс воссьӧм вичча.
Аслам думысь, зу кодь тошкас
Чужӧмбанӧн жмитча.
Кильчӧ ӧдзӧс воссис ачыс.
Тэрмасигтыр пыри.
Кӧть и нинӧм эг на аддзы,
Нюмӧй менам быри.
 
Мыйла шы ни тӧв тан ӧні
Пукалӧны йӧзыс?
Мыйла татшӧм сьӧкыд меным?
Мыйла кӧдзыд пӧсьыс?
 
Семен дядь крӧватьын ружтӧ,
Мекӧд оз нин сёрнит.
Бӧръя туйпом коли вуджтӧм.
Синмыс шуӧ: «Сёрмин».
 
Муса дядьӧй, збыльысь сёрми,
Эг су дзоньӧн-бурӧн.
Оз нин кӧртассьы тан сёрни,
Пульсыс ӧдва сюрӧ.
 
Кык лун мысти ёль дор керӧс
Гуӧ босьтіс сійӧс.
Кокньыд тӧвкӧд шувгис вӧрыс,
Бура узьны сиис.
 
Сэк важ моньыс — Евдокия
Гусьӧникӧн бӧрддзис,
Небыд муӧ аслас киӧн
Дзоридз кӧйдыс кӧдзис.
 
Куим вежон мысти тані
Свадьба Роза ворсіс;
Ассьыс тшӧтшъяяссӧ панйис,
Шудсӧ зіля корсис.
Сылӧн кызь арӧса верӧс —
Тракторист совхозын.
Налӧн книгаяс пыр сьӧрас —
Донтӧм дона козин.
 
Кӧть дояркаалӧ ичмонь,
Лоас агрономӧн.
Кӧть и верӧс сайын — мичмӧ,
Кольӧ томсьыс-томӧн.
 
Нинӧм некодлы эг висьтав
Гриша йылысь сэні.
Пӧръясьны, ме тӧда, мисьтӧм, —
Сійӧн гижа ӧні.
 
Туйяс, туйяс — олӧм визьяс,
Пом ни дор ог аддзы.
Кывза тіянлысь ме висьтъяс.
Ставсьыс ыджыд аттьӧ!
 
 
ОГЛАВЛЕНИЕ
 
Колипкай 5
Тӧлысь ...................6
Лэбӧм ....................... 7
Тӧдса пилот ............................8
Шобді му...........................9
Тшупсьысьяс .........................10
Крановщик .............................. 11
Паровозлӧн горзӧм . . .................. 12
Художник ...............................14
Том дорччысьлы..........................15
Закопёрщик ............................. 16
Сідзи и колӧ............................17
Май ............................... 18
Шуд ....................................19
Туй абу нин пӧдса.......................20
Войвыв карын ...........................21
Коми зон . .......................... 22
Кытысь, кытчӧ...........................23
Тулыс ..................................25
Ас йӧз .................................29

Текущая версия от 20:08, 20 апреля 2019

Быль ли, небыль... Важын ни эта вӧлӧм. Сэк и тӧв пӧ абу вӧлӧм таланьын. Ыджыт Шонді абу и вешшывлӧм эна местаэзісь. Пыр вӧлӧма мича да гажа. Быдмӧма сэк татӧн басӧк лапья вӧр - Парма. Олӧмась вӧрас зверь-пӧткапӧлӧс. Отир эшӧ абу на вӧлӧм. Уна ли, етша ли чулалас кад - Пармаыс чужтас зонӧс. Шуасӧ сійӧ Пераӧн. Бытшӧм да кодя быдмас хозяин - и вӧрыслӧ, и муыслӧ. Керас сія аслыс ньӧв, лӧсьӧтас ёссез. Ветлӧтӧ пӧ аслас му кузя, видзӧтлӧ, медбы и пуэс быдмисӧ бура, медбы и зверь-пӧткапӧлӧс оліс бытшӧмика, медбы и чериыс уяліс сӧдз ваэзын. Ӧтпыр Пераыс лэдзчас Кӧсва дорӧ, аддзӧ: мышкыртчӧма кымӧрсянь сизим рӧма Енӧшка да юӧ васӧ. - Тэ мыля юан менам юись васӧ? - юалӧ Енӧшкаыслісь Пера. - Мун татісь. - Ме эг тӧд, что ваыс тэнат, - шуӧ Енӧшка, - а ютӧг ме ог вермы овны. Сет юны пӧттӧдз. - Сета, ежели тэ менӧ кайӧтан кымӧрас. Ме бы видзӧта, мый сэтчин керсьӧ. - Пуксьы, - шуӧ Енӧшка, - сюррезӧ вылӧ. Пера пуксяс сы сюррез вылӧ, мӧтыд и лэбтас сійӧ кымӧрас. Сувтас кымӧрас Пера, и оссяс сы одзын Енма. Кытчӧ оз видзӧт, быдлаын городдэз да городдэз - дӧс алмазісь да чар изісь керӧмась. Быдлаын биэз сотчӧны: ыджытӧсь и учӧтӧсь, гӧрдӧсь, лӧзӧсь и вежӧсь. А шӧрас сотчӧ медыджыт би, Шонді-Би. Охота лоас Пераыслӧ босьтны кӧть неыджыт би тор да лэдзчӧтны сійӧ му вылас. Локтас сія Шонді-Биыс дынӧ да кватитас бы... Сэтчӧ кыдз гымыштас, кыдз вирдыштас - и чапкач Перасӧ ылӧ-ылӧ Би дынсяняс. Пондас усьны Пераыс тартарарыӧ. Но вот кутас кинкӧ сійӧ, лэбтас и пуксьӧтас мыйӧкӧ небытӧ. Видзӧтӧ Пераыс - аддзӧ: пукалӧ сія кымӧровӧй подушкаэз вылын, золотӧй додьын, а кыскӧ сійӧ серебрянӧй вӧв. Бокас сыкӧт пукалӧ басӧкся-басӧк нывка. Синнэс сылӧн лӧз кымӧрись, рожабаннэс - асывся зарниись, юрсиыс - чистӧй золотоись, а паськӧмыс свиттялӧ, нельки синнэз янӧтӧ. - Тэ кин сэтшӧмыс? - юалӧ нывкаыслісь Пера. - Ме Зарань, Шонділӧн ныв. Быд асылӧ ме сайма одзджык Шондіысся и быд рытӧ вода сысся сёрӧнжык. Ме дозирайта, медбы Шондіыс некинӧс эз сот. А тэ мыля павкин Шонді-Биас? - юалӧ сія Пераыслісь. - Ме мӧді лэдзчӧтны сійӧ му вылас, - шуӧ Пера. - А мыйлӧ сія тэныт му вылас? - Медбы городдэз сэтшӧмӧсь жӧ гырисьӧсь да басӧкӧсь быдмисӧ, кыдз Енмаас. - А кин пондас нія городдэзын овны? - юалӧ Зарань. - Миян тэкӧт челядьным. Эд ме тэныт, тыдалӧ, гленитчи, раз тэ менӧ дорйин, - шуӧ Пераыс. - О-о, смев тэ, зонка. Смев да удав, - шуӧ Зарань, - эшӧ некин эз на лысьт кайны татчӧ, а тэ вот кайин. Эшӧ некин эз на лысьт павкӧтны Шонді-Бисӧ, а тэ павкӧтін. Дорйи бы ме кӧть кинӧс, но тэнӧ эшӧ и радейта. - Сэк лэдзчам мекӧт му вылас, - шуӧ Пера. - Ме мыччала тэныт ассим богатствоэз: керӧссэз да вӧррез, юэз да тыэз, видззез да ыббез. И иньдӧтас Зарань ассис серебрянӧй вӧвсӧ увлань, муыслань. Лэдзчасӧ нія му вылӧ, и Пера пондас мыччавны Зараньыслӧ ассис богатствоэз: вылын мыссэз-керӧссэз да гажа вӧррез, сӧстӧм юэз да басӧк тыэз, цветитан видззез да веж ыббез. Гленитчӧмась нія Зараньыслӧ, и согласитчас сія кольччыны Пераыскӧт му вылас. Сэк окалас Парма-Вӧрлӧн зоныс Шонділісь нывсӧ. Казялас этӧ кымӧрсянь Шондіыс, лӧгасяс Зараньыс вылӧ и пышшас эна местаэзісь: ась пӧ кынмӧны кӧдзытсяняс. Му вылас сэк жӧ лоӧма кӧдзыт да пемыт, пондӧмась пӧльтны ойся тӧввез, кынмӧмась юэз да тыэз, лым столаэз тыртӧмась быд пельӧсок. Лёк тӧвчик пондӧма гӧрдззыны ассис кузь бӧж, каляннэз пондӧмась уннявны-повзьӧтчыны. Сэк Пера лэбтас Зараньсӧ киэз вылас да пыртас вӧрӧ. И Парма-мамыс примитас нійӧ ласкова и дзебас аслас лапъя да небыт уввез увтӧ. Сизим год сьӧрна абу вовлӧма талань Шондіыс, сизим год сьӧрна олӧмась Пера да Зарань вӧр пытшкын. Сы коста Зарань быдтас ни Пераыслӧ сизим зонӧс - вынася-вынаэзӧ да сизим нылӧс - басӧкся-басӧккезӧ. Зоннэс пондасӧ вӧравны ни, и ныввес - гортовисявны. Ветлӧтас-ветлӧтас кытӧнкӧ Шонді и охота лоас сылӧ видзӧтны, мый ни лоис нылыскӧт. Локтас сія талань бӧр. Сэк жӧ лоас бӧра шоныт да югыт. Пышшасӧ тӧввез и каляннэз, дзебсисяс тӧвчик. Сыласӧ юэз да тыэз, пондасӧ цветитны быдмассэз. Енӧшка мышкыртчас Кӧсва весьтӧ юны. Пондас корны Шондіыс Зараньсӧ, медбы кайис сія бӧр кымӧрас, кытӧн пыр шоныт да гажа, кытӧн быдӧс тырмӧ, мый бы эз ков. Зарань оз бы кай. - Меным, - шуӧ, - татӧн бур. Сэк Шонді пондас грӧзитчыны: - Ме бӧра пышша татісь, ась ті кынматӧ. Зарань и баитӧ: - Сизим год олім - эг кынмӧ. Вӧр шонтіс. - Сэк сота быдӧннытӧ ӧтлаын вӧрыскӧт, - повзьӧтлӧ Шонді. Повзяс Зарань и шуӧ Пераыслӧ: - Только кымӧрас ме верма видзны сійӧ, медбы эз сот. Колас кайны. Каям быдӧнным. Пера и шуӧ: - Ме татӧн чужи, быдми, татчӧ и кольчча. Торйӧтасӧ сэк нія челядьнысӧ кык торйӧн - мукӧдсӧ кольны му вылӧ, мукӧдсӧ кайӧтны кымӧрӧ. Но лӧгасяс сэк Парма-вӧр: - Ме нійӧ шонті, верді, а нія пышшӧны бы. Ась мунӧ Зараньыс ӧтнас, кысянь локтіс, а челядьыс ась кольччӧны му вылӧ! И лӧсьӧтас сія говк: ӧтӧрын ыкӧстан - мӧдӧрын кылӧ. Пондас Зарань кытсавны челядьсӧ, медбы кайӧтны Енмаас: ыкӧстас ӧтӧрӧ - мӧдӧр кылӧ. Сідз нія и янсӧтчасӧ: Зарань мунас лунлань, челядьыс - ойлань. Дыр горзас, корас челядьсӧ Зарань, но нія озӧ кылӧ. Эта коста Шондіыс сыбурна пондас сотны ни, нельки ваэз косьмасӧ, муыс потласяс, быдмассэз кельдӧтасӧ. Нем керны - Зарань каяс кымӧрас ӧтнас, медбы не сетны Шондіыслӧ сотны челядьсӧ. Лишь коляс му вылас ассис серебрянӧй вӧв да золотӧй додь, медбы кӧр-нибудь кайисӧ челядьыс сы дынӧ Енмаас. Эта кадӧ Пераыс ӧктас ассис зоннэсӧ, сетас нылӧ ньӧввез да кайӧтас медвылын керӧс вылӧ мыччавны Шондісӧ. - Видзӧтӧ, - шуӧ сія нылӧ, - вон ыджытся-ыджыт би, Шонді-Би; сысянь быдӧс бурыс: шоныт и югыт, сыснь городдэз быдмӧны. Но сысянь жӧ и быдӧс умӧльыс: сія сотӧ и сія кынтӧ, сія янсӧтіс быдӧннытӧ тіянӧс и менӧ мамныткӧт. Ме пондылі сыкӧт вермасьны, но ӧтнам эг вермы. А ӧні мийӧ унаӧсь. Лэбтасӧ сэк сизимнан зоныс ньӧв и лыясӧ веськыт Шонді-Биас. Ӧтдруг ныкӧт лыяс Пера аслас медыджыт ньӧлісь. Зэгалас быдӧс Шонді-Би, чеччӧвтас сы бердісь ыджыт би тор да киссяс бичиррезӧн омӧн му кузяс. Ӧзъясӧ Пармаын сэк биэз, ыджытӧсь и учӧтӧсь, лӧзӧсь и вежӧсь. И пондасӧ быдмыны городдэз, сэтшӧмӧсь жӧ гырисьӧсь да басӧкӧсь, кыдз Енмаас. Нія городдэзын важся каддэзсянь олӧ отир - Пералӧн да Зараньлӧн челядь. Шуӧны нійӧ пермяккезӧн да зырянаӧн. Кодя отир. И шоныт, и гажа эта странаын. Вылын мыссэз-керӧссэз да гажа вӧррез, сӧстӧм юэз да басӧк тыэз, цветитан видззез да веж ыббез, а сідзжӧ городдэз да посаддэз - ыджыт богатствоэзӧн тырӧма край. Шонді бы и ӧні пышшӧ татісь (быд годӧ сы коста тӧввез овлӧны), но оз вермы, раз ыджыт тор сылӧн мусӧ шонтӧ. Сія бы и сотӧ гожумнас, но Зарань оз сет. Сія сё медодз чеччӧ асывнас и медбӧръя водӧ рытнас - дозирайтӧ, медбы некинӧс эз сот Шондіыс. Только быд гожумся асылӧ мусӧ да вӧрсӧ вевттьӧ кыз сӧстӧм лысва. Этӧ Зарань одз асывнас, кӧр эшӧ быдӧнныс узьӧны, горзӧ - гажтӧм сылӧ челядьыстӧг. Да и челядьыс сылӧн частожык баитлӧны, кыдз бы адззыны серебрянӧй вӧвсӧ золотӧй додьнас да кайны Енмаас. Одзжык эз веритлӧ, а ӧні веритӧны ни тай, что кымӧрас туйӧ кайнытӧ. Ме бы кайла жӧ сэтчин.

Источник — http://wiki.fu-lab.ru/index.php?title=Пос&oldid=52660