Пос: различия между версиями

Материал из Wiki FU-Lab
Перейти к навигации Перейти к поиску
Нет описания правки
(Полностью удалено содержимое страницы)
Строка 1: Строка 1:
== ==


ВОЈ ТӦВ ШУВГӦМ.
Сыктыв кар.
Наркомнатсса комі ԋіга леԇан ін.
1921 во.
<>
"Мувыв коԋерјас, ӧтувтчӧј!"
....Тіјанлыԍ, Варыш коԃ
Полыԍтӧм ԍӧлӧмјас.
Ошкам мі олӧм:
Тіјанлыԍ, борԁјаԁас,
Пӧткајас-лебачјасј
Сылам мі вылӧм“...
Чістаԉов В.
<>
1. Тӧв-јыв Варыш.
2. Шыпіча
3. Чераԋјас, гутјас.
4. Тој.
<>
Тӧв јыв Варыш.
Гіжӧԁсӧ тајӧ ԍӧлӧмыԍ бурсіја „Варышлы“, — тов. Мајегов Ӧԋӧ Опоԋлы.
„Ԍӧлӧм“.
Гураныԍ улыԍ
Вылылаԋ кајіс
Кыскаԍан Гунԁыр.
Ԍонјасоԁ кысԍіс.
Куԅа зев песԍіс.
Ԋукԉаліс ԍув...
Коркӧ іј воіс:
Зев җуҗыԁ слуԁа —
Веԍ бергӧԁчӧ јур...
Ԋінӧм ез аԁԇы
Лосыԁ& тор сеԍ
(Вывсӧ ез тӧԁ.)
Пемыԁын оланін
Мусмӧма сылы
Важыԍаԋ вӧлі.
Васӧԁін ԍортасӧ
Кыщыԉтчіс гӧгыԉӧ
Жујгӧԁчіс-воԁіс.
Кујлӧ сен лолалӧ
Ԋінӧм оз кыв...
Зев вылын јенӧжас
Ԇірԁалӧ шонԁі, —
Ԍавкјӧԁлӧ бі југӧр
Разӧԁӧ гаж.
Кок улын, кыр улас
Лӧзалӧ Саріԇ,
Із ԁора кыркӧщӧ
Гыјассӧ нӧјтӧ:
Жугӧԁлӧ гыјас —
Веж быгјӧ пӧртӧ,
Швачӧԁӧ чорыԁа,
Щын-бусӧн лептӧ.
Слуԁаԍаԋ ԍонјасӧԁ
Лејтчӧны& шорјас,
Ызгӧны — бузгӧны
Уԍӧны Саріԇӧ.
Җуҗыԁа ԍортӧма
Туј аслыс ва,
Із костті візувтӧ
Бужԁӧԁӧ кыр.
Ԁырӧ — регыԁӧ,
(Огӧ мі тӧԁӧ,)
Кујліс сен Гунԁыр.
Сӧмынӧ саԃміс
Кущӧмкӧ шыыԍ —
Лептыштіс јур:
Вылыԍаԋ јенӧжԍаԋ
Сунгыԍӧ увлаԋ
Ԍуԍ борԁа Варыш:
Чегӧм борԁ пӧла,
Гырԁӧԍ тывјаса —
Швачкыԍіс муӧ...
Уԍіг моз гораа,
Ԁојмӧмыԍ шога
Горӧԁіс Варыш.
Повԅіс сен Гунԁыр
Ӧԁјӧҗык вешјыштіс
Бокӧҗык сеԍ.
Муртса ԋін ловја
Кувны оз ԍетчы
Варышлӧн лов.
Чепсаԍӧ, песԍӧ,
Ізјасӧ жуглӧ
Борԁјассӧ асԍыс.
Віԇӧԁӧ Гунԁырыԁ:
Ԋінӧм ԋін повны —
Ештӧма олӧм,
Варышлӧн помыс,
Тыԁалӧ, матын.
Бергӧԁчӧ бӧр.
Варышлы чужӧмас
Сералӧ ԉокыԍ,
Жерјӧԁлӧ піԋ.
Јувалӧ сеԍԍа,
Піԋ пырыс шуӧ:
— „Ештіс тај, буракӧ! Кулан?"
— „Кула ԁа, мыј!“
Шуіс Варышыԁ сілы&,
Ыҗыԁа лолыштіс —
Ышловԅіс гора;
— „Ме ԍӧлӧмыԍ олі,
Ме ыҗыԁа вылі
Тӧԁа ме шуԁ...
Олӧмкӧԁ ԍінԍі,
Чорыԁа віјԍі,
Тӧԁлі ме гаж;
Лебалі вылі
Кымӧрјас сајті,
Аԁԇывлі јенӧж.
(Ԋекор он аԁԇыв
Коԋер те, ԋіԇув“)
— "Мыј-нӧ мен јенӧжыԁ, —
Куш іныԁ, тыртӧмыԁ, —
Мыј вылын кыскаԍа сен!?
Тані мен лӧԍыԁ
Шоныԁ і васӧԁ
Жујвіԇны гуын.“
Воча сіԇ шуіс
Пӧткалы — лебачлы
Кыскаԍыс муын.
Аслыс іј арталӧ,
Ԍералӧ ԁумнас
Варышлыс сӧрӧм;
„Лебав кӧԏ кыскаԍ, —
Ӧтԍама помыс
Быԁӧнӧс суас...
Кытчӧԇ ен лептыԍ —
Татчӧ-жӧ воан,
Ԋајтӧ-жӧ пӧран“.
Тӧв јывса Варыш,
Полыԍтӧм ԍӧлӧм
Ез вермы кывны:
Ԋіԇувлӧн кывјас,
Улілӧн ԁумјас
Пӧткалы ԍӧкыԁ.
— Черӧбоіс Варыш.
Кыпӧԁіс морӧс,
Чатӧртіс јур,
Коԅныштіс ԍіннас —
Віԇӧԁліс горув
Із кыркӧщ ув...
__
Ԍортасын, гуын моз,
Ӧшаліс пемыԁ,
Ӧвтіс сеԍ уԉ руӧн,
Ԁовкјаліс ру...
Із костыԍ потасӧԁ
Руԇаліс ва.
Кок улыԍ, бужӧԁыԍ
Гылаліс му.
Шог лоі Варышлы:.
Борԁалы ԇескыԁ
Пемыԁын ԍортасын
Лолавны ԍӧкыԁ.
Чукӧртіс Варыш
Меԁ бӧрја вын:
Горӧԁіс гора,
Ԍӧлӧмԍыс шога —
Јӧлӧга ԍортасын
Лӧвтыштіс воча:
— „Ок, еԍкӧ, ӧтчыԁ кӧԏ
Качлыны сетчаԋ,
Јенӧжлаԋ, вывлаԋ
Леблыны борԁӧн!..
&Отчыԁ кӧԏ кувтӧԇ,
Кымӧрӧԇ чівлыны,
Вылыԍаԋ кок улыԍ
Вӧр-васӧ аԁзывны!
ГунԀырыԁ сы кості
Аслыс і ԁумыштіс;
„Буракӧ, јенӧжас
Сещӧм ԋін гажа,
Варышкӧ шогԍӧ,
Сы понԁа ԋаргӧ".
Сы бӧрԏі пӧткалы
Ԋіԇувыԁ вӧзјіс:
— Вешјышт-пӧ ԁорӧҗык,
Кыр јылас матӧ,
Уԍкӧԁчы сеԍаԋ
Кыр горув увлаԋ,
Гашкӧ-пӧ борԁјасыԁ
Лептасны тенӧ,
Уԃітан олыштны
Регыԃік вылын.
____________
Скӧрмӧԁіс Варышӧс
Омӧԉлӧн кывјас,
Ԁојԁаліс ԍӧлӧмсӧ
Гунԁырлӧн ԍерам.
— Черӧбԍіс Варыш, —
Горӧԁіс збоја;
Вермытӧг муніс
Уԍлаԍіг тыр
Бужӧԁӧ, — ԁорӧ.
Пыԁыԍаԋ лолыштіс,
Југԋітіс ԍін.
Шеныштіс борԁ...
Вынјыштчіс... — репіс, —
Сунгыԍіс увлаԋ,
Уԍі, пыр, уԍі...
Щупӧԁыԍ — щупӧԁӧ
Тупԉаԍіс, ԏуріс
Ӧтарӧ горув...
Борԁјасыс ізјасӧ
Чегјаԍіс быԁӧн,
Тывјасыс уԍіг моз
Вошлаԍіс ставыс...
Гуранын візув шор
Нещыштіс шој,
Кылӧԁіс воԇӧ пыр
Ԉетјӧԁліг тыр.
Кӧԇыԁ ва пожјаліс
Варышлыԍ вір,
Візув ва быг сорыс
Нӧбаліс Саріԇӧ....
Саріԇлӧн гыјасыс
Ызгӧны нора,
Із ԁора кыркӧщӧ
Шкувгӧны гора...
Ыҗыԁ гы ԋылыштіс
Варышлыс шој,
Лептыштіс — качӧԁліс —
Ԍін вылыԍ воші...
Јона зев Саріԇыԁ
Лајкјӧԁліс шој,
Шога зев гыјасыс
Ԍылісны мојԁ...
Кујліг моз Гунԁыр
Ԍортасын ӧтнас
Мовпаліс& ԁыр
Варышлыԍ кулӧм,
Пӧткалыԍ олӧм, —
Выліыԍ колӧм.
Візӧԁліс сеԍԍа
Сетчӧ, кӧн ылын
Тыԁалӧ, вылын.
Гажӧԁӧ ԍін,
Кӧсјӧԁӧ шуԁ
Лӧзалан јенӧж.
Шенԅӧ, ԋекыԇі
Тӧԁны оз вермы.
— „ Мыј бара аԁԇыліс.
Варышыс тајӧ
Сетыԍ-сӧ, помтӧмыԍ,
Пыԁӧстӧм јенӧжԍыс?!
Мыјла-нӧ тащӧмыс
Асланыс кулігӧн
Гуԁыртӧ ԍӧлӧм
Мукӧԁлыԍ щӧщ?!
Асланыс олӧмнас,
Раԃӧјтӧм вылӧмнас?!
Мыјы-нӧ тыԁалӧ,
Мыј налы воԍса,
Сещӧма кажітчӧ
Вылыԍіс олӧмыс?!“
Таԇікӧн Гунԁыр
Ԁӧжналіс ԁыр,
Меԁ бӧрті ԁум вылас
Аслыс сек уԍі:
„Мыј, еԍкӧ, щӧщ-кӧ
Качлыны меным
Јенӧжлаԋ, вывлаԋ.
Сіԇік-жӧ на мозӧн
Щӧщ кута тӧԁны
Кајла-кӧ вылӧ
Регыԃік кежлӧ?
Најӧ-кӧ вермӧны
Ме верма тӧԁны!“
Шуіс і вӧчіс.
Кыщыԉтчіс гӧгыԉӧ,
Ӧԁӧбтіс бӧжӧн —
Брунгыԍіс вывлаԋ.
Качіг моз асыкыԍ,
Кыщыԉыс раԅԍіс, —
Ԉетмуні вӧԋ моз.
Шонԁі воԇ уԃітіс
Југԋітны кынӧм.
Чужԍӧма коԁлӧн
Кыскаԍны муын —
Лебны оз вермы!
Сы јылыԍ Гунԁырлӧн
Вунӧма вӧлі.
Кыптыліс еԍкӧ,
Матыԋік качліс
Сы бӧрԏі регыԁӧн
Шԋапкыԍіс муӧ.
(Уԍі бӧр улӧ).
Ез-ӧд& кув муԏіыԁ,
Ԍеректіс сӧмын.
(Уԍӧмыс сылӧн
Улыԍаԋ лоі.)
— "Со-пӧ мыј помын
Лӧԍыԁыс леблӧмлӧм&! —
Сіјӧ-кӧ вӧлӧма
Јенӧжԍаԋ уԍӧмын...
Јӧјӧԍ ԇік пӧткајас!
Му вылыԍ оз тӧԁны
Олӧмсӧ најӧ,
Шогԍӧны, жугыԉӧԍ
Кысԍсны вылӧ,
Сетчаԋыԍ корԍӧны
Ԁолыԁ лун, кыпыԁ...
Мыјнӧ сен бурыс?!
— Ԃерт еԍкӧ, шуны кӧ,
Југыԁ сен, гажа.
Лебавны вӧԉа. —
Сы кыԋԇі ԋінӧм.
Ԋекытчӧ веԍіг
Пыкны он вермы
Тушатӧ ассыԁ.
Кыскаԍны ԋекӧн...
Кущомӧԁ щапӧԍ
Пӧткајас аԍныс!
— Ошкӧны олӧм,
Кыпыԁа вылӧм.
Мыјла нӧ омӧԉтныс
Міјанӧс татыԍ?!
— Сы понԁа кӧнкӧ,
Меԁ вермасны
Асԍыныс сајӧԁны
Поԅтӧм тор колӧм,
Асԍыныс шогмытӧм,
Ԋекытчӧ тујтӧм
Му вывса ԍлӧмӧ.
Ԏешкӧԃӧԍ пӧткајас.!
Ог ԋін ме ылав
Воԇӧ выв кежлӧ!
Ог ескы најӧлы.
Кывјассӧ шуалӧм
Пыԃԃі ог пукты.
Он ылӧԁ ӧні!“_
— "Ме ачым тӧԁа
Ставсӧ ԇікӧԇ.
Ме ачым леблі
Јенежаԁ сетчӧ.
Качлі ме вывлаԋ.
Артышті гӧгӧр
Сетыԍ ме олӧм.
Тӧԁі ме уԍӧм
(Уԍі кӧԏ сеԍаԋ но
Ԋінӧм ег ло).
Сӧмын ме ӧні
Јонҗыка тӧԁа,
Еска ме аслым.
Меԁ најӧ, колӧкӧ,
Коԁі оз вермы
Раԃејтны му,
Ылӧԁлас аԍсӧ.
— Ӧні ме тӧԁа
Помӧԇыс ставсӧ.
Пӧткалыԍ ошкӧм
Пыԃԃі ог пукты! —
Му вылын чужлӧм ме
Муын іј ола!“
— Таԇікӧн шуавмыԍт
Кыщыԉчіс бара —
Ку піас зывӧкыԁ пыріс.
Ԍортасын, пемыԁын
Жујвіԇан коԉі.
— „ Веԍкоԃ-пӧ
Ставыс мем,
Ас гӧгӧр кыԋԇа.
Ԁыш меным тӧԁнысӧ
Мукӧԁтор јылыԍ,
Моԁлаӧ мог мем
Ԋінӧмӧԇ абу“...
Сек каԁӧ зев јона
Скӧраліс саріԇ.
Ԉокыԍ зев ызгісны
Гыјасыс сылӧн.
Слуԁа бок выліӧԇ
Четчісны најӧ,
Із ԁора кыркӧщлыԍ
Жуглісны ԁор...
Јенежсӧ — лӧзасӧ,
Шонԁісӧ југыԁсӧ
Вевԏісны кымӧрјас,
Ԉетӧм ԍӧԁ вурун моз
Ӧшјісны улӧԇ.
Тӧлыс сен, тӧлыс
Мыјсӧ ез кер!
Кык із кост ԍортасӧԁ
Шуԏлаліс — војліс,
Гыјассӧ кымӧркӧԁ
Ӧтлаӧ гартліс, —
Гуԁраліс пемыԁкӧԁ
Пемыԁыԍ ваӧ...
Гымаліс гым сен,
Југјаліс чарԁ —
Поткӧԁліс, чажјӧԁліс —
Коԍавліс кымӧр.
Куԅа зев бӧр вылас
Мураліс јенежыс,
Тіраліс јенежыс.
Веԍ вӧрӧԁіс му.
Гыјаслӧн ызгӧмас
Гымалӧм шыјасас
Кылісны кывјас:
Тіјанлыԍ, Варыш коԃ
Полыԍтӧм ԍӧлӧмјас,
Ԍылам мі вылӧм!
Тіјанлыԍ, бӧрԁјајас,
Пӧткајас — лебачјас,
Ошкам мі олӧм!
Меԁ те кулін-кӧ, Варышӧј, —
Бур тенаԁ пом!
Те бӧрын бара-на
Борԁајас лоӧны:
Кыпыԁӧԍ ԍӧлӧмӧн,
Ԁумјасӧн сӧстӧмӧԍ,
Тӧв-ру коԃ кокԋіԁӧԍ
Лебавны кутасны,
Корԍавны ԁолыԁ-лун.
Олӧмјас кокԋӧԁны.
Гунԁыр коԃ олӧмсӧ,
Улылыԍ ԁумјассӧ,
Аснырув тӧжԁыԍӧм —
Ԇоԋнаныс мустӧмтны!
Јона-на ызгісны
Гым сорыс кывјас:
"Тіјанлыԍ, Варыш коԃ
Полыԍтӧм ԍӧлӧмјас,
Ошкам мі олӧм;
Тіјанлыԍ, борԁајас,
Пӧткајас — лебачјас,
Ԍылам мі вылӧм“...
Чістаԉӧв Ԏіма Веԋ.
<>
Шыпіча.
(Важ јӧзлӧн віԍталӧм)
Мыјла увган, пармаӧј?
Керӧс јылӧ сувтӧмыԁ.
Сыктыв пӧлӧн пукԍӧмыԁ.
Мыј теԁ колӧ, вој тӧлӧј?.
Мыјла ԋещкан корјассӧ
Јеҗыԁ кыԇлыԍ, лопулыԍ?
Кытчӧ бара, кымӧрјас,
Зумыштчӧмӧн лебԅанныԁ,
Вылі-вылі јенежті
Мӧԁа-мӧԁтӧ тојлалаԁ?
Міча лунјас коԉіны.
Кӧԇыԁ војԍаԋ кымӧрјас
Комі муӧ локтісны,
Ԋебесасӧ тупкісны:
Комі мулыԍ чужӧмсӧ
Арԍа зерыс пожјаліс.
Җуҗыԁ керка ӧшіԋӧԁ,
Гыа Сыктыв ва ԁорын
Ыҗыԁ тӧԁыԍ Шыпіча
Жугыԉтчӧма віԇӧԁӧ
Мӧԁла пӧлӧ ыліӧ,
Шуштӧм щӧщыԁ вӧр вылӧ,
Тошсӧ асԍыс малаліг;
Кывзӧ кӧԇыԁ вој тӧвлыԍ
Увгӧм, горзӧм, шуԏлалӧм.
„Кущӧм таво кӧԇыԁ ар,“
Шыпічаыԁ ԁумајтӧ:
„Куԅ і ԉок зев сулалӧ,
„Швічкӧ јара лечыԁ тӧв,
“Быԏԏӧ јіӧн лолалӧ.
„Вој Саріԇыԁ лӧгалӧ.
„Кос кымӧрјас лебԅӧны,
„Лунлаԋ ӧԁјӧ пышјӧны.
„Јӧктӧ менам ԍӧлӧмӧј,
„Кӧсјо потны, топӧԁчӧ:
„Уԅны менӧ оз леԇны
.,Міԍтӧм, пемыԁ вӧтјасӧј.
„Ӧԏі тор пыр вӧтаԍа:
„ Гыа Сыктыв ва куԅа
„Рочјас пыжӧн кывтӧны.
„Шонԁі воԇын југјалӧ
„Налӧн гырыԍ пуртјасныс.
„Мыј воԇын-нӧ тајӧ ме
„Быԁ вој, быԁ вој вӧтаԍа?
„Гашкӧ јенԍаԋ вӧт тајӧ?
,,Коркӧ сіјӧ імітас?
„Інӧ сіԇі вір ворсӧ“...
Міча җуҗыԁ кыр јылын,
Щӧкыԁ пожӧм вӧр ш.ын
Шыпічалӧн керкаыс
Ԇік ӧтнасӧн сулаліс.
Сені пемыԁ СВктыв~ју
Ӧтлааԍӧ Ежвакӧԁ.
Сетчӧ вајӧ пармаеаԋ
Чов-ју асԍыс ԍӧԁ васӧ.
Сетӧн міча нывјасыс
Шыпічалӧн быԁмісны.
Ыҗыԁ нылыс — Шонԁіныв.
Чужӧм вылас ӧміԇ вір...
Сылӧн чојыс — Тӧлыԍбан,
Кеԉыԁ жугыԉ чужӧма,
Јеҗыԁ, быԏԏӧ тӧлыԍ бан.
____
Вој тӧв пӧԉтӧ, шуԏлалӧ,
Шургӧ кіԉчӧ ӧԇӧсӧ,
Зымгӧ паԁчӧр ӧшінӧ,
Керка стенӧ уԍлаԍӧ
Вын ебӧссӧ чукӧртіг.
Чов-ју вылын морт ԋі лов:
Посԋі чері повԅӧма,
Гырыс — шај-пај мунӧма.
Увгӧ пӧԉтӧ лечыԁ тӧв.
Кымӧр вылі-выліԍаԋ
Гырыԍ зерӧн пожналӧ.
Ежва веԍтын кымӧрјас
Термаԍіг тыр мунӧны
Ӧтарӧ і мӧԁарӧ.
Паԍкыԁ Ежва гыԅӧма,
Места вылас оз інаԍ.
Мышку вылыс быгԅӧма.
Коԁ вылӧ-кӧ ԉокалӧ.
Гыјас сылӧн пывԍанкоԃ
Ветлӧԁлӧны скӧра зев,
Мӧԁа-мӧԁсӧ вӧтӧԁіг.
Мыјкӧ воԇын шыԅӧмас.
Абу сіјӧ бур воԇын!
Шонԁі нывкӧԁ Тӧлыԍбан
Віԇӧԁісны жугыԉа
Кыԇі пемыԁ кымӧрјас
Ԋебесаті лебԅӧны,
Кыԇі вој тӧв нещыштӧ
Јеҗыԁ кыԇлыс корјассӧ,
Ылӧ-ылӧ тӧлӧԁӧ.
Гаԁајԏчісны, тунјаԍісны:
Віԇӧԁлісны ва вылӧ, —
Баԏлыԍ кулӧм аԁԇісны.
Шыпічалыԍ тӧԁісны.
Җугыԉтчісны. Шогԍӧны.
Ыҗыԁ горӧн оз бӧрԁны —
Сіԇі јенлӧн шуӧма.
____________
Комі муын Шыпіча
Сз пов вӧлі ԋекоԁыԍ:
Сыыԍ ыҗыԁ тӧԁыԍыс
Абу комі му вылас,
Печӧраԍаԋ Іԅваоԇ,
Уԁораԍаԋ Јемваӧԇ,
Ежва вывԍаԋ Јаранӧԇ,
Сыктыв јывԍаԋ Віԍӧрӧԇ;
Веԍіг ыҗыԁ Јемԁінын.
Шыпічаӧс тӧԁісны
Паԍкыԁ комі му вылын.
Шыпічаыԍ полісны
Ічӧтјасԍаԋ гырыԍӧԇ,
Верԍԏӧјасԍаԋ пӧрыԍӧԇ.
Јӧзсӧ аслас тӧԁӧмнас
Шенԅӧԁлывліс Шыпіча.
Сыктыв — грезԁԍаԋ Чов јуӧԇ
Унҗык ловӧ віт верстыԍ.
Сыктыв ԁінӧ јукмӧсӧ
Сіјӧ вӧлі сунгыԍас —
Чов ју веԍтӧ бӧр петас.
Ыҗыԁ вӧлі ва вылын!
Сылыԍ јујас кывзісны,
Тыјас сы ног вӧчісны.
Боԍтас кіас ва таԍті,
Ԍінсӧ лептас јенвевтӧ,
Шуас: „ыҗыԁ кымӧрјас,
Тӧвјас, рујас, саріԇјас,
Важ моз меным отсалӧј,
Соԁтӧј васӧ таԍтіам!“
Кутас шорӧн візувтны,
Кԉучӧн петны таԍтіыԍ.
Тӧԁліс воԇвыв Шыпіча
Олӧм — вылӧм му вылыԍ
Ԍуԍлуннас ԁа мывкыԁнас.
___________
Ӧтчыԁ локтіс Шыпіча
Кыјԍан інԍаԋ керкаас.
Ԍінјас сувтса југјалӧ.
Щӧктіс ыҗыԁ пеԉса тыр
Ва пыртлыны верјаслы *.
Арԍа шонԁі воԇ летчіс.
Мӧԁла пӧлын вӧр сајын
Југыԁ кыа віжӧԁӧ.
Ежва лӧԋа візывтӧ,
Віԇӧԁчан моз ԇірԁалӧ.
Кыркӧщ ԁорын гыбалӧ
Ԋімксԃаԍіг черіыс,
Кыа вылӧ ԉубујтчіг.
Рытыв војԍаԋ унаӧн
Ежва куԅа пыжајас
Ԋӧҗјӧԋікӧн катісны.
Чӧв ју веԍтӧ воісны.
Сувтӧԁісны пыжјассӧ.
Четчалісны ва-ԁорӧ,
Гусӧԋікӧн рочаԍіг.
Шыјас, пуртјас, сабԉајас
&Іугјалӧны кіаныс.
Керка ԁорӧ воісны
Шыпічаӧс начкыны.
Керка пыщкӧ пырісны,
Уԍкӧԁчісны сы вылӧ.
Ыҗыԁ тоԁыԍ віԇӧԁліс —
Тыртӧм сылӧн пеԉсаыԁ!..
(Верјас абу кывзӧмаԍ)
Секі сіјӧ лӧкаԋас
Ӧԁԇӧԁчӧмӧн четчыштіс,
Кумыԉгаӧн лӧкаԋыԍ
*) Верјас — слугајас.
Кутіс ваыс візувтны.
Ојԁіс керка пыщкӧсыс,
Ваыс ԉоі ӧшіԋӧԇ!...
Ԁугԁіс петны лӧкаԋыԍ,
Кумыԉгаӧн лептыԍны:
Шыпічалӧн ез тырмы
Вын — ебӧсыс, тӧԁӧмыс.
Шыпічаӧс гуріԉук
Рочјас секі кыскісны,
Шыӧн пуртӧн віісны,
Шојсӧ сеԍԍа керкаԍаԋ
Ӧшіԋулӧ брунгісны.
Ва уԍкӧԁчіс керкаыԍ
Ӧшіԋӧԁ і ӧԇӧсӧԁ —
Чов јулаԋӧ візувтіс...
___________
Ежва ԋыԉыԁ кывтӧны
Арԍа војын пыжајас.
Езыԍ — :зарԋі чукјӧныс,
Ԁона кујас роч муӧ
Комі муыԍ нуӧны.
Ӧԏі пыжын Шонԁіныв
Тӧлыԍ банкӧԁ пукалӧ,
Ԍӧлӧм вылас најӧлӧн
Арԍа војԍыс пемыԁҗык.
Шыпічалӧн верјасыс
Ез ԁыр сені шенԅыны.
Чужјаліг ԁа кучкаліг,
Ԉоксӧ песіг аԍԍыныс,
Јагӧ шојсӧ кыскісны,
Пыԁӧ муӧ коԁјісны,
Ԋебыԁ муӧн тыртісны.
Вылас ізјас течісны —
Меԁ оз вермы четчыны.
Јујас, вајас тӧԁісны
Шыпічалыԍ кулӧмсӧ:
Ыҗыԁ Ежва Сыктывкӧԁ,
Чов ју накӧԁ ӧтвылыс,
Посні јујас шорјаскӧԁ,
Веԍіг тыјас гӧпјаскӧԁ
Ставныс секі шыԅісны,
Ыҗыԁ гыӧн гыԅісны.
Ԉокмӧм гыјас Ежвалӧн,
Пывԍан гырԍа, быгԅӧмаԍ.
Кык вежон чӧж ветлісны.
Ез кыв налыԍ увгӧмсӧ:
Пыԁын уԅіс Шыпіча.
________
Пом.
Сыктыв керӧсын
Прокор шор ԁорын
Ыбјас паԍкыԁӧԍ,
Ԍујас мічаӧԍ
Быԁмӧны.
Рытыв тӧлӧн гыԅӧмаԍ
Копраԍӧны шепјасыс.
Сыктыв карӧ поԁа туј
Сыктывԁінԍаԋ мунӧ сет.
Мунам туј куԅа,
Ԍујас җуҗыԁӧԍ,
Чветјас гӧгӧрыԁ
Ԋімкоԃаԍӧны.
Пујас пӧвсын тыԁалӧ
Веж кор пыщкын Сыктыв кар,
Міча керкајас.
јеҗыԁ вічкојас, —
Міјан ԁона комі кар.
Шујга вылын му шӧрын
Міча чветјас быԁмӧны —
Гӧрԁӧԍ, віжӧԍ, јеҗыԁӧԍ,
Вылӧ јурсӧ лептӧмаԍ
Јеҗыԁ, ԁука турунјас.
Сені кујлӧ шыпіча,
Ыҗыԁ тӧԁыԍ Шыпіча,
Кујлӧ пыԁын му піын.
Віԅ.
<>
Чераԋјас, гутјас.
Чераԋӧс коԁі оз тӧԁ: — гӧгрӧс рушкуа, кыз,
Кыт ԍурӧ гонјаса, зывек зев, пеж.
Корԍӧ пыр пемыԁ ін, шонԁі сај. Кыӧ сен гез.
Гутјасӧс җагӧԁны јіталӧ, лӧԍӧԁлӧ вез.
Веԍкалӧ везјӧ гӧԉіԋік гут.
Аслыԁ тај быԁӧн со корԍан кӧԏ омӧԉік шуԁ!.
Гут мыјӧн вез піӧ шеԁӧ — сен пом.
Горш чераԋ важон ԋін ԏапјӧԁлӧ вом;
Веж југыԁ бугыԉа, куԅ нукԉа кокјаса, грек,
Сіјӧн і чужлӧма: кабравны, пӧԁтыны век.
Віԇӧԁлӧј, пеԉӧсӧ лаԋтӧма, вугралӧ, шыш, . ,
Віԁчісӧ гутјасӧс, — абу тај ԁыш!
Оз тај коз велӧԁны, мајбырлӧн артмӧ быԁ тор, —
Вӧчас ԁа гутыԁлӧн ԍінјасԍыс чепесјӧ шор.
Пеж горшыԁ оз зев і термаԍ, меԁ артмас бур вез.
Пеԉӧсыԍ пеԉӧсӧ ԋужӧԁас вӧсԋіԃік гез,
Сы бӧрын ԋужӧԁас мӧԁӧс, којмӧԁӧс. Кевмыԍас сіԇ:
„Јенмӧј пӧ, тӧлӧн ен жугӧԁ кӧԏ, віԇ."
Мӧԁӧԁчас воԇӧ — пыр — воԇо, ԍа бергӧԁчас бӧр,
Вомлӧсӧн боԍтчас. А ку піас ԉокыс оз тӧр.
Маршјалӧ ветлӧ, уԍлаԍіг, гӧграліг тыр,
Сіјассӧ јіталӧ, кӧртӧ. Сіԇ уҗалӧ ԁугԁывтӧг ԁыр.
Колӧ ӧԁ вӧчны — меԁ позјыԁ оз коԍаԍ, оз ор,
Кынӧм тӧ верԁны меԁ шеԁлас жӧ ԍӧлӧм нур тор.
Со коркӧ везјыԁ іј артмӧма, ештӧма поз.
Шеԁлӧ-кӧ ԋекущӧм гутлы ԋін петны оз поԅ.
Поз сајӧ чераԋыԁ сувтӧ — віԁчыԍӧ сен:
„Кор, шуас, јӧј гутӧј, чӧскыԁӧј шеԁлан те мем.“
Выԁчыԍны зев ԁыр оз ков, лебӧ сет щыгјалӧм гут.
Щыг кынӧм новлӧԁлӧ, зев коԋӧр гӧԉіԋік, руԁ,
Ӧԏікла зургыԍлас, мӧԁлаӧ... Віԇӧԁӧ — вез
Веԍкыԁа сетчӧ јі шеԁӧ... Гӧгӧр бок гез...
Вӧԉіԍт сек каԅалӧ, коԁ сіјӧс кыјӧԁо сен.
Чепӧсјӧ петны бӧр. Тырмылас! пеж чераԋ саԃмӧма ԋін.
Ԋӧжјӧԋік ваҗԅӧԁӧ гут ԁорӧ, вірԁ јувыԍ, ԉок,
Ԍінјасыс сувтсаӧԍ, певјыштны лӧԍӧԁӧ кок.
Термаԍны веԍшӧрӧ, зев бура тӧԃӧ, мыј гут
Лечкӧ-кӧ шеԁӧма — пом сылы, чераԋлӧн шуԁ.
Наԇӧԋік гут ԁінӧ кыз рушку матыԍтчӧ пыр,
Матыԍтчӧ..: Гутлӧн ԋін ԋеуна саԃыс оз быр.
Ԍӧлӧмыс коԋӧрлӧн тӧԁӧ, мыј мат воіс, пік.
Веԍкыԁа тіралӧ ставнас јӧрмӧма ԇік.
Піԍкӧԁчӧ мезԁыԍны, бӧрԁӧ, — но везјыԁ оз леԇ.
Веԍшӧрӧ борԁјассӧ чегјалӧ, шыблаԍӧ сіԇ:
Везјаснас јонҗыка гартчӧ, выԉ везвылӧ вез
Гартыштӧ гутсӧ. А сы кості — ԁінас ԋін пеж.
Гут сетчӧ чуралӧ, веԍіг тӧ лолыс оз шеԁ.
Чераԋлы мој вііс, кӧԏ сеԍԍа мыј керас, меԁ!
Уԍкӧԁчӧ чераԋ, ва кокјаснас шымыртӧ, ԉок,
Җагӧԁӧ коԋӧрӧс гутӧс — абу тај шог!
Зев горша, тіралан тушаыԍ ԋоԋалӧ вір,
Ԍӧлӧмсӧ бурмӧԁӧ, гажӧԁчӧ, чӧсмаԍӧ ԁыр.
Коԁлы мыј мог сетчӧԇ? Тіралӧ, пурӧ пеж горш,
Пӧттӧԇыс ԋоԋалӧ: оз бара вір чутыԁ вош.
Пыԁӧсӧԇ певјалас, помтӧгӧԁ& мучітас ԁыр,
Кытчӧԇ руԁ гутыԁлӧн меԁ бӧрја вір воіт& оз быр!
Җын выјӧ кулӧмлыԍ — сен на тон пычіктӧ вын.
Віԇӧԁлан коркӧ-ԁа-ј гӧԉіԋік гутыԁ іј кын.
Тыртӧм, куш, јікі моз, вез піын ӧшалӧ гут.
Ештӧма олӧмыс, ештӧма гӧԉіԋік, руԁ!..
Чераԋлы Гут шојыԁ, кос кіԉ моз, воԇӧ оз ков, —
Вез піыԍ шыбытӧ, меԁ, шуас, новлӧԁлас тӧв.
Чераԋлӧн ԍӧлӧмыс бурмӧма, ԇенвіԇӧ, пӧт,
Ваҗіктӧ бӧр гортас. Вӧтаԍӧ зев міча вӧт
„Јона тај шаԋ ме. Став олӧмӧј лӧԍыԁ ԁа бур.“
Аскӧԁыс ԍорԋітӧ; „Міјанкӧԁ он на зев ԁур!“
Мекоԃыԁ талаԁор југыԁын уна на ем.
Міјанлы, бур јӧзлы, оз ков ԏај кувлыны нем.“
Гутыс, коԁлыԍ ԋоԋалӧны вірсӧ, коԁӧн пӧткӧԁчӧны чераԋјас, коԁӧс віӧм бӧрын шыбытӧны ортсо — сіјӧ лован те, ԁеревԋаын — карын олыԍ гӧԉіԋік уҗалыԍ морт.
Руԁ гутјасыс — сіјӧ ті, топалӧм ԍӧԁ јӧз, нем чӧжныԁ песԍыԍјас; ті, пабрікын уҗалыԍјас& гутјасыс — сіјӧ ті, рам, тіравтӧԇ полыԍ томіԋік нывјас.
Гутјасыс — сіјо ті, ԍӧлӧм шӧрјас, ебӧсыԍ петӧм ныв — бабајас.
Ставныԁ ті полыԍ, топалӧм јӧз, ті онӧ лыԍтӧ, онӧ кужӧ аслыныԁ ԉічыԁ лун корԍны.
Гутјас — сіјӧ ті, том верԍԏӧ јӧз, тіјанӧс сарјас, озырјас асланыс горш вӧсна војна вылын віјалӧны. Шуныкӧ, Гутјас — сіјӧ ставныԁ ті, шуԁтӧм, пыԇыртӧм јӧз. Тіјанлыԍ сӧнјасԍыныԁ пычкӧны меԁ бӧрја вір-војттӧ, а кор ԋінӧм оз коԉ, тіјанлыԍ шојјастӧ, кокԋі ԍӧлӧмӧн зургӧны ортсӧ.
Гутјас-ті вынԍӧԁаԁ ас чужан-быԁман мунытӧ, сетчӧ ембур лӧԍӧԁаԁ ԍолӧм ԍетаԁ, сы пыԃԃі тај тіјанӧс раԃејтӧны: муртса леԇыштӧны кӧнкӧ пемыԁ гіԁ пеԉӧсын, ԁука керкаын, шы ԋі тӧв, тӧԁлытӧг, нораԍтӧг ԉокінԇі кулыштны. Коԋӧрјас, гутјас, енӧ-ӧԁ буракӧ еща бурсӧ вӧчлӧј: ті, куш ті, — щӧгӧԁлінныԁ барінјастӧ, асланыԁ вірнаныԁ, ловнаныԁ налы ті отсаліԁ щӧгӧԁчыныс, лептыԍныс.
Чераԋјасыс — сіјӧ барінјас, озырјас, вір-јуыԍјас, ловԍојыԍјас, зарԋі чӧжыԍјас, ԁворанјас, мувыв урӧсјас, кырсалыԍјас, ԁаԍ наԋ ԍојыԍјас, быԁԍама ԁармојеԁјас.
Чераԋыс — сіјӧ лоӧ ԉок олӧм лаԁ, озырјаслӧн горшаԍӧм, мыј колӧ аслаԋӧ кыскӧм, мыј ԍурӧ вӧчӧм, кыԇ ԍурӧ олӧм, мырԃыԍӧм; сы вӧсна со бӧрԁӧмӧн борԁӧны став уҗалыԍ јӧзыс.
Чераԋјасыс — сіјӧ озырјас, гырыԍјас, најӧ лӧԍӧԁлӧмаӧԍ міјанӧс ԉічкыны чорыԁ Законјас.
Чераԋјас — сіјӧ ԏіранјас, најӧ міјанӧс кывтӧм пемӧсӧ пӧртӧны.
Чераԋјас — најӧ ставныс, кӧн-мыј ем, міјан ԍылі вылын јӧктыԍјас. Гӧԉ јӧзӧс најӧ кок улас таԉалӧны, аԁԇӧны, мыј ԋекущӧм ногӧн мі огӧ вермӧ најӧ вез піыԍ мезԁыԍны, сіјӧн і нарԏітчӧны пежјас, ԍеравлӧны міјанлыԍ вермытӧмсӧ, матӧ воӧмсӧ.
Гутыс — сіјӧ суԁчытӧм уҗалыԍ морт, коԁлы ԍојны — паԍтавны ԋінӧм, коԁлы кыз мырԁӧн лоӧ кывзыны став озырлӧн лӧԍӧԁӧм законсӧ.
Чераԋыс — сіјӧ ыҗыԁ пабрікант, коԁі лунтырја ԉіч мунтӧг, лолышттӧг уҗалӧмыԍ міјанлы мынтӧ, корыԍлы моз мыччӧ, воԍӧм грівен, зев нін уна руб, а быԁ уҗалыԍ веԍт віт-квајт гӧгыԉ сујӧ аслыс ԅептас.
Гутыс — сіјӧ руԁа перјыԍ, му пыԁӧсԍыс чуктӧԁлӧ быԁԍама ембурсӧ. Абу сылы ԍіӧма ас уҗпомԍыс овнысӧ: ԁука, пемыԁ му гуранас пӧԁӧ.
Чераԋјас — озыр банкірјас, кык вевԍӧн, кујім вевԍӧн барыш куԉӧны, оз пӧтны, ворсӧны асланыс беԉетјаснас, віԇӧԁчӧны ӧтарӧ кызҗыка курыштны, певјыштны ебӧсыԍ петӧм уҗалыԍ јӧзлыԍ уҗалӧм ԁонсӧ. А корлӧј ті кымынкӧ кујімур соԁтӧԁ, лыԍтлӧј, — регыԁ еԍкӧ аԁԇанныԁ војска — сіја корӧны озырјас тіјанӧс, „бунтовщікјасӧс“ лӧԋӧԁны.
Гутјасыс — сіјӧ шуԁтӧм чеԉаԃјас, ічӧтыԍаԋыс јорӧм кагајас. Кынӧм пӧт перјӧм вӧсна налы лоӧ мам морӧс берԁԍаԋыс ԁа веԍкыԁа кык пес чурка ԁорӧ, гӧр јур помӧ кутчіԍны, пабрікјасын, завоԁјасын помтӧм уҗсӧ помавны, курыԁ ԍінвасӧ ԋылавны. Лоӧ таі жугӧԁчыны, — он буракӧ гортсајастӧ щыгысла ві.
Сетчӧ ԋін јорлӧма-ԁорлӧма.
Чераԋјасыс — сіјӧ озыр баԏ мам. Щыг-луныс налыԍ чеԉаԃсӧ, вір јуыԍјаслыԍ, оз вӧтлы пӧԍ паччӧр вывԍыс, ԍӧкыԁ уҗ помас, најӧс морыс оз ві.
Чераԋыс — сіјӧ веԍепӧран, ԉок олӧм лаԁ, кор озырјас мыј вермӧны мырԃыԍӧны, мыј кӧсјӧны вӧчӧны, мыј колӧ, мыј лолыс лептӧ кураланы; мыј вынԍыс уҗалыԍ јӧзӧс віӧны, пӧԁтӧны, веԍіг муса чеԉаԃсӧ уҗалыԍ јӧзлыԍ морӧс берԁԍыныс мырԁӧн ԋещкӧны. Сіԇ пӧ і колӧ — озырӧс ԁорјӧ, озырлӧн гіжӧм Закон!
Гутыс — сіјӧ те, сӧстӧм раміԋік, гӧԉіԋік ныв: лебан паԍкыԁ карјасӧ меԁӧн аслыԁ кынӧм пӧт корԍны, сен те веԍкалан пабрікант улӧ, прікатшік улӧ, чӧсмӧԁлан налыԍ ԍінјассӧ. Кор пӧттӧԇыс тенаԁ гӧԉ ембурнаԁ вечмаԍасны, сек налы те мустӧмман, меԁ оз јӧзаԍны тенӧ ԍӧкыԁ кынӧмӧн зургӧны ортсӧ.
Чераԋ — сіјӧ пеж проквост, озыр-пі, пыріг-петіг моз щыкӧԁлӧ сӧстӧм уҗалыԍ нывјасӧс, веԉмӧԁӧ быԁӧнкӧԁ уԅлыны, ачыс ошјыԍӧ, кымын уна сӧстӧм нылӧс вермас щыкӧԁны, сымын сіјӧ, зывек — пеж, вылӧ пукԍӧ.
Гутыс — сіјӧ те, чӧв олыԍ, му піын гуԁраԍыԍ креԍԏаԋін. Сіјӧ те, матӧвоӧмыԁ пӧԍӧн, лун ԋі вој он тӧԁлы, барінлы уҗалан — тіԉԍан: гӧран, кӧԇан-ԁа ԋаԋсӧ он аԁԇыв, быԁтассӧ пуктан, ԁа боԍтӧ сӧ мӧԁ; тенаԁ вір-јуыԍ, горш барін — помешщік.
Чераԋјасыс — сіјӧ паԍкыԁ вотчінаа озыр јӧз, воыԍ воӧ кӧртым ԁон лептыԍјас. Меԁ налы гылыԁа ԁа шыԉыԁа овԍас, меԁ поԅас пірыԍ — пірӧ ветлыны, шӧвк — баркат новлыны — најӧ ӧтарӧ чінтӧны уҗ-ԁон, кывтӧм пемӧсјас моз ныр вылас уԍтӧԇ уҗӧԁӧны асԍыныс кесјылӧссӧ, шоріӧн — уҗалыԍјассӧ, му кӧртмалыԍјассӧ, топалӧм, меԁӧн уҗалыԍ јӧзӧс.
Гутјасыс — сіјӧ ті ставныԁ, кывтӧм пемӧсјас, топалӧм, гӧгӧр суԇлытӧм јӧз, нарԏітӧм, матӧ воӧм, ԍӧԁ — пемыԁ војтыр.
Чераԋыс — сіјӧ лоӧ ԉок олӧм лаԁ, озырјаслӧн &ԁугтывтӧг горшаԍӧм, мырԃыԍӧм, гӧԉ јӧзӧс барышјас вӧсна ԍінва піын, гырԁ піын пӧԁтӧм, быԁԍама ногыс нарԏітӧм, мырԁӧналӧм.
Гутјасыс — сіјӧ коԋӧрјас, мі ставным, ԍӧԁ гӧԉ војтыр. Ічӧтыԍаԋным міјанӧс велӧԁлӧмаӧԍ быԁ вічко вӧвтар воԇын тіравны, быԁ поп воԇын чеглаԍны, налыԍ сӧрӧмсӧ кывзыны, ылӧԁлӧмас верітны, ԍувчыны на воԇын, кор пеж горшјас міјанӧс чуравтӧԇ аԁ гуранӧн &повԇӧԁлӧны, јӧјјас-
ӧс. Абутӧм — іныԍ, абутӧм рај вӧснаыс уна ԋін ештылім тыртны мі мӧсјасӧн, межјасӧн, ыжјасӧн, ԁӧраӧн, кепыԍӧн, вурунӧн, шаԋгаӧн, ыжкуӧн, выјјасӧн, коԉкјасӧн, рыԍјасӧн, ԋаԋјасӧн, зарԋіӧн, езыԍӧн, ыргӧнӧн поп — ԃаклыԍ горшсӧ.
Гутјасыс — сіјӧ мі, јӧј пемыԁ војтыр, пурԍам мӧԁ вераса јӧзкӧԁ ԇірԁалан јура аркірејјас, мітрӧпоԉітјас вӧсна.
Чераԋјасыс — сіјӧ попјас ԁа манакјас, міјанлыԍ ԍӧԉӧмјас гуԁрӧԁлыԍјас. Крістос вера вылӧ летчӧмӧн најӧ проповеԁујтӧны міјанлы озырјаслыԍ нарԏітӧмсӧ ԍӧлӧмын пыкны, чӧв овны нораԍгӧг, шы-ԋі-тӧв віԋгыртны, кывтӧм пемӧс моз быԁ вірјуыԍлыԍ кывзыны, сы воԇын чеглаԍны, на вӧсна мӧԁа мӧԁӧс војнајас вылын начкавны. А муртса меԁ поп-манак чукӧр каԅаласны міјанлыԍ озыр вылӧ воӧм, сек вічко шӧрԍаԋ міјанӧс ԉок горшӧн јорӧны, анапема сыркӧны уҗалыԍ јӧзлы: онӧ тај, шуас, лыԍтӧј озырлы ԁорышӧн сувтны, јӧј ԍӧԁ пемыԁ јӧзыԁлы ԁа кущӧмкӧ ԉічыԁ лун корԍны.
Чераԋјас војԁӧр чӧвталісны капкан — везјассӧ ас горт гӧгӧраныс. Бӧрја выв кутісны позтыԍны паԍкыԁ карјасӧ, кӧн јӧзыс суԉӧ-вущӧ, кыті став вузӧсыс, ԋӧбасыс мунӧ.
Вір-јуыԍјас раԃејтӧны зев везјыԍны уна пабрік-завоԁа карјасын.
Муса пырыԍ позтыԍӧны најӧ і погостјасӧ, ԃеревԋајасӧ, ԍікјасӧ, быԁлаӧ, кӧн поԅӧ певјавны вермытӧм јӧзӧс.
Кӧн суԇчытӧма олӧ уҗалыԍ морт, кӧн уҗԁыԍӧ — песԍӧ креԍԏаԋін — сетчӧ паԍкӧԁӧ овмӧссӧ, сарствосӧ лӧԍӧԁӧ аслыс вір-јај ԍојыԍ озыр, ԉок капітаԉіст. Быԁлаын, быԁлаын кытчӧ он віԇӧԁлы, сен озырлӧн леч ԇугӧма, а ԇугјас піас матӧ воӧмаӧԍ ӧткӧн ӧтарӧ-мӧԁарӧ шыблаԍӧны уҗалыԍ јӧз, пӧԁӧны, веԍіг тӧ шысӧ оз леԇлыны.
Кымынкӧ ԍінва туԍ, вір-војт кіԍԍӧма ԋін немӧвӧјја гута — чераԋа кост коԍаԍӧм чӧжнас. Каԅтыштныкӧ ставсӧ, јурԍіыԁ сувтас, ԍӧлӧмыԁ ԁојмас, мыјԁа уҗалыԍ јӧзыслӧн гырԁыс летчылӧма, мыјԁа уҗалыԍ јӧзыс піԋсӧ векыштӧмӧн быԁԍама ԁојысла ымзалӧмаӧԍ, бӧрԁлӧмаӧԍ; сӧс гырԁ — опсылӧмаӧԍ; щыгысла, віԍӧмысла кувлӧмаӧԍ: олӧмсӧ јорӧмаӧԍ. Став мувыв ԉокыс і пежыс, курыԁыс — шогыс мунлӧма уҗалыԍ јур вывті.
Мыј сіјӧ коԉӧмтӧ каԅтывны? Ԍорԋіыс мунӧ ӧніја јылыԍ, воԇӧ јылыԍ.
Матыԍаԋҗык віԇӧԁлам ӧніја гута — чераԋа кост коԍаԍӧм вылас, пурԍӧм вылас, кыԇі најӧ олӧм вӧсна ӧта-мӧԁсӧ віјӧны.
Віԇӧԁлам кущӧм ногӧн налӧн мунӧ коԍныс. Раԅлам озырлыԍ муԃера кыӧм ԇугјјассӧ, тӧԁмалам налыԍ најан лунсӧ.
Меԁ бурҗыка вермам тӧԁмавныс, міјанлы војԁор колӧ ставнымлы ӧԏілаӧ ӧтувчыны.
Ӧткӧн мі ог вермӧ, торјӧн міјан вын оз суԁчы, вајӧ жӧ чукӧртламӧ мі асԍыным вынјаснымӧс ӧтлаӧ, меԁ вермылам кі-кокԍыным кӧртӧԁјаснымӧс раԅны, міјанӧс кутыԍ ԇугјассӧ орјӧԁлыны, чераԋ вез пыщԍыс мезԁыԍны. Есщӧм јона міјанос кӧртавлӧмаӧԍ — ԁорлӧмаӧԍ, везјаснас ԇуглӧмаӧԍ, пемыԁ інас гартлӧмаӧԍ, кӧрт гӧрӧԁӧн гӧрԇӧмаӧԍ вір-јуыԍјас, капітаԉістјас!
Шыбытлӧј ылӧ кіԍыныԁ кӧртӧԁјастӧ!
Путкыԉтлӧј позԍыныс вір-јуыԍјастӧ!
Чуксалӧј, вемӧсӧԇ саԃмӧԁӧј быԁ уҗалыԍ мортӧс, воԍталӧј налыԍ ԍінјассӧ, меԁ міча шонԁі југӧрыс пемыԁ јурас пырнысӧ піԍтас, сӧԁ пемыԁ інсӧ ломԇӧԁас, меԁ ӧԏі пемыԁ пеԉӧс оз коԉ чераԋлы позԁыԍныс. Меԁ оз вермыны вір-јај ԍојыԍјас сетчӧ везјаԍныс.
Ставыс тіјан кӧсјӧм сајын!
Ок, еԍкӧ тіјан кӧ кӧсјӧм гажныԁ вӧлі, тӧԁанныԁ, ті еԍкӧ ставсӧ ԇік верміԁ, важӧн ԋін міча муыс тіјан кіын вӧлі.
Мыј шуны, чераԋјас ӧні на јонӧԍ, ԁа зев ӧԁ најӧ ещаӧнӧԍ.
Гутјас, ті ӧткӧн ԋінӧм он вермӧ, веԍіг онӧ тӧԁӧ, торјӧн, разы-пеԉӧ тіјан вынјасныԁ ԋекытчӧ оз мӧртчы.
Ен вунӧԁӧ, гутјас, ті лыԁтӧмӧԍ, унаӧнӧԍ. Сен тіјан вынныԁ!
Ок еԍкӧ, ӧтвылыԍкӧ ті боԍтчыліԁ, — ӧтчыԁыԍӧн паԍ — вартіԁ став кӧртӧԁсӧ, гӧрӧԁсӧ. Ӧтчыԁ еԍкӧ і колӧ вӧлі борԁјаснаԁ шеныштны.
Сы ԁыра ті ӧткӧн мырԍанныԁ вез піын, он вермӧ воԇсаԍны щыглункӧԁ, матыԁкӧԁ, пӧԁтанныԁ веԍшӧрӧ аԍнытӧ.
Ӧтувтчіԁкӧ, ті вермінныԁ ӧтчыԁыԍӧн вуштыштны щыглунсӧ, маԏсӧ, ԍір курыԁ олӧмсӧ.
Ставыс тіјан кӧсјӧм сајын!
Велӧԁчӧј, кужлӧј ԋін, бӧрја выв, кӧсјыныс!
Варыш.
<>
Тој.
Ој, ој, ој!..
Волы, волы, муса чој!
Кушӧм ыҗыԁ ԍурі тој!
Мыјкӧ міԍа луԁӧ бок,
Вӧлӧм тојлӧн кылӧ кок.
Паԍкыԁ рушку, пычкӧ вір!
Менам мурԁса саԃ оз быр!
„Он вермы весавны, јој!
Чашјыԍан, бӧрԁан быԁ вој.
Абу-мӧј јанԇім, тој рок?“
Мам сетчӧ шуӧ: „Петкӧԁлы лок!“
Кыз пуртӧн тојыслы: кощ!
Тој міјан пурт улын — лощ!
Мыј ескӧ міјанлы мог?..
Меԁ емкӧ, — кущӧм сен шог?
Сен міјан шогыс, бур јӧз,
Ԋајтын мі олам нем чӧж.
Јона-на ԁојмалас гыж.
Віԅӧԁлам, коԁлӧн сен мыж!
Кыԍ ԋін-нӧ-гӧԉыслы тојтӧгыс,
Озырӧс-кӧ раԃејтӧ мајтӧгыс!
Озырјас лӧԍыԁа олӧны вӧлі:
Ԍојӧны, јуӧны, мыј налы колӧ.
Грабітӧм ембурӧн јукԍӧны,
Езыԍӧн, зарԋіӧн пурԍӧны,
Вінаӧн, бабаӧн мырԍӧны,
Чӧскыԁа мајтӧгӧн мыԍԍӧны,
Лун космӧс вежԍӧны, пывԍӧны!
Пеԉк луннас зев вылӧ пукԍӧны!
Мужікӧс порԍ тујӧ пуктӧны,
Быԁ воԍков ԍінмас і чуткӧны;
„Ԋімыԁ-пӧ міԍтӧм... чужӧмыԁ ԍӧԁ...
Морт тујӧ пукԍан, — саԃтӧ он тӧԁ,
Мун татыԍ, пет ортсӧ, ԁука тој поз,
Мыјла те ԍујԍӧмыԁ, кытчӧ оз поԅ!“
Мужікыԁ, ԃерт сіјӧ, ԋајт піын чужлӧма.
Ӧтлаын тојыскӧԁ чужлӧма, быԁмӧма,
Гылыԁа овнысӧ абу-на кужлӧма,
Пыр сіјӧ јур вывті ԋајт піын пӧԁӧма.
„Тојыскӧԁ быԁмім мі, тојыскоԁ ворслывлім,
Тојсӧ мі жаԉітам, рӧԁ вылӧ коԉӧԁам,
Тојӧн мј озырӧԍ, ԁугԁывтӧг каԅтылам:
Вӧтӧн і вемӧсӧн, мунігӧн, шојтчігӧн.
Каԅтылам ԍојігӧн, јортчігӧн, шогԍігӧн,
Гажаа праԅԋікјас коԉԉігӧн:
Јурнымӧс куштылам, ԍерӧв-тој вуштылам,
Асывԍаԋ рытӧԇыс трічкӧԁчӧм кывлылам,
Тој јылыԍ мојԁам ԁа нӧԁам,
Ԍылан кыв ԍывлывлам:
„Кытчӧ-кӧ пыԁӧ зев пырӧма пыщ,
Жӧԇӧ сен, оз ештыв лолыштныԁ сущ.
Паччӧрӧ воԁӧма, віԍмӧма тој,
Ебӧсыԍ петӧма, шогԍӧ, оз ԍој:
Пывԍанын пывԍӧма, сотӧма бок,
Лабічԍаԋ уԍӧма-чегӧма кок.
Коркӧ і воӧма ԍӧԁ пемыԁ вој,
Мыјыԍкӧ повԅӧма — кулӧма тој.
Пӧвјасыԍ вӧчӧмаԍ зарԋілы горт,
Гу вылын бӧрԁӧмаԍ зев уна морт,
Мужікыԁ ԋајтӧн ԋін тырӧ:
„ Ԋајт-ԁај-ԁа, но! шуӧ, меԁ,
Ԇікӧԇ он ԍібԁы, гыжјыштан, бырӧ.“
А, ԋајтыс і черӧн ӧз& шеԁ!
Мыј, мортыԁ со ԍӧԁ,
Гӧгӧр оз суԁчы, ԋінӧм оз тӧԁ.
Веԍіг оз гарышт:
„ Ԋајттӧ-пӧ іԁрышт,
Чужӧ-пӧ ԋајт вӧсна тој,
Тој вӧсна: — лӧмалӧм, ԁој,
Гыжјаԍӧм, луԁӧм,
Пӧрӧсјас вуҗӧм,
Біалӧм, кіԍтӧм,
Тіравтӧԇ кынтӧм,
Быԁԍама віԍӧм.
Ԋајт вӧсна кулыԍыс мыјтӧм!..
Віԇӧԁлан, пывԍанын баба
Пывԍӧԁӧ біалӧм кага.
Кіјассӧ, кокјассӧ ԍуркԋалӧ,
Ԁонаӧс, зарԋіӧс мурталӧ:
„Сӧԁ ԍӧлӧмјас,
Вомԇалӧмаԍ.
Іԍ-как увлаԋ.
Бур шуԁ вывлаԋ,
Курӧкыԍ, воміԇыԍ, ԏпу!..“
Мужік сен віԇӧԁӧ, ԋінӧм оз шу.
Ԍӧлаԍӧ, пӧԉаԍӧ мам,
Сещӧм ԋін ныв-баба ԍам;
Вом віԇны зев бура кужӧны,
А віԍыԍјас ӧтарӧ чужӧны.
Меԁ ыҗыԁ піыс со пӧрӧсӧн кујлӧ:
„Ӧԃук, мун ветлы-тӧ, вежа-ва вајлы!
Госпоԃӧј, те ԋін кӧԏ віԇ!
Резыштам, оз-ӧ тӧкӧԏӧ леԇ.“
Аскінас каԉічјас мыԍкӧ,
Ӧбразјас, јенҗаҗјас чышкӧ,
Весалӧ чуԋ суԁа са:
Лӧԍӧԁӧ јукталан ва.
Оз бара вунӧԁ,
Пывԍанӧ мунӧ:
Гор пырыс леԇӧ.
Шог ԋін і віԍтавныс воԇӧ:
„На, шуас, піјукӧј ју,“
Мужік сен віԇӧԁӧ, ԋінӧм оз шу.
Паԍтала, куԅала ветлӧԁлӧ пӧрӧс.
Гӧг ԍурӧс орјӧԁлӧ, жугӧԁӧ морӧс.
Веԍкыԁа гутјас моз гылалӧ јӧз.
Луныԍ-лун гу јӧрын асыв быԁ чӧж,
Щынаԍӧ, шој піын гуԁраԍӧ поп.
Ԍӧԁ јӧзлыԍ мӧсјасӧн паԉӧԁӧ шог.
Муҗіклӧн му улӧ вескаԉі пі,
Бабасӧ топӧԁӧ, җагӧԁӧ бі;
Мужік ԋін гӧтырлы лӧԍӧԁӧ гу.
Горт бӧрԍа ԏіԋгыртӧ — ԋінӧм оз шу.
Кыԇі-нӧ тојкӧԁ віԍӧм оз вуж,
Воӧма мужіклы меԁ ԍӧкыԁ уҗ;
Саԃтӧгыс горзыны, векыштны піԋ;
Кыԇ-тај со тӧв јылын кусӧ бі кјԋ,
Новлӧԁлӧ тӧлыс і кытчӧ оз ну,
Мужік &мӧрт кусӧ і ԋінӧм оз шу.
Сін кыскыԍ кыршын& моз лебалӧ поп,
Ԍік гӧгӧр кыщлалӧ, курксӧ быԁ ног,
Петкӧԁлӧ ԍӧԁ јӧзлы кымӧрјас сај,
Воԍталӧ јӧзыслы абутӧм рај...
„Ӧні-жӧ боԍт те, ԁа ыж гортӧ ну!“ ,
Ԉокӧн оз каԅтышт і бурӧн оз шу...
Озыркӧԁ пӧттӧԇыс ԍералас пеж.
— „Коԁлыԍ те, мужікӧј, ԍінсӧ он веж?.
Ԁыр-ӧ-нӧ вір јајнаԁ јонмӧԁан му,
Ԋајт піӧ пырӧмыԁ і ԋіном он шу?..
Коԉӧма важӧн ԋін ԍӧԁ пемыԁ вој,
Кык воын уна ԋін пыркӧԁім тој;
Гырыԍјас, щӧгҗыкјас җагаліны,
Пуԉаӧн, шы јылын кулаліны.
Коԉассӧ кокԋіԁа нырыштам мі,
Меԁ бӧрја тојпісӧ сотӧма бі.
Морт ԍојыԍ пежјаслы воӧма пом,
Мужікӧј, сек ԋін кӧԏ воԍтыв те вом,
Ԍік воԇԍыԁ пӧԉыштлы ԍӧԁ пемыԁ ру,
Ԁолыԁа лолыштлы, „аттӧ-пӧ“, шу:
„Гуранӧ, ԋајт піӧ воԁԍӧма,
Ԉок ногӧн зев ԋін ԁыр уԅԍӧма.
Ԃівӧ пӧ, вемӧсӧн аԁԇылі сап-пемыԁ вој,
Кујліг чӧж куртчаліс страԍт гырыԍ тој;
Аттӧ ԁа ԃівӧ шу, гажа жӧ му!
Боԍтлы-пӧ, Аннушка, чорыԁҗык зу,
Аԁԇан-пӧ — ветлӧԁлӧ посԋіԃік тој,
Зіԉҗыка весав меԁ аԍтӧ оз ԍој!..
Уна-на Ежвалӧн візывтас ва,
Јона-на віԉӧԁас „божја раба.“
Лептылам, &чӧјјасӧ, тојјаслы коԍ,
Ԋајт піын-овны сіԇ воԇӧ оз поԅ!
Ԍӧлаԍӧм, пӧԉаԍӧм зев сіјӧ бур,
А віԍӧмко топӧԁас, сыкӧԁ он ԁур;
Уналыԍ җеԋԁӧԁас, орјӧԁлас нем,
Саԃтӧгыԁ коԉмӧԁас, певјыштас вем.
Ԁыр ԋін ме мојԁа, уна ԋін веԉ,
Тіјанлыԍ јуваԍтӧг ԍӧԁмӧԁі пеԉ.
Пола, меԁ тӧв нырыс бокӧ оз ну,
Уна на тӧԁа, ԁа ԋінӧм ог шу.
Тӧԁтӧм кывјас віԍталӧм.
Слуԁа — крутая береговая гора.
Ԍортас — ущелье
Саріԇ — море
Ԍон — овраг
Ԍортны, кырӧԁны
Тыв, борԁ тыв — перо птицы.
Ԍінԍыны,- вермаԍны-венԅыны.
Черебԍіс, черептіс
Чівны, шлывгыны, лебԅыны
борԁнас ӧвттӧг.
Гунԁыр — змея
Мӧвпавны, ԁумајтны
Јенеж — небо.
Оԁӧбтіс, Ӧԁԇӧԁчіс.
Муԏі — дьявол

Версия от 12:32, 27 февраля 2017

Источник — http://wiki.fu-lab.ru/index.php?title=Пос&oldid=49408