Словообразовательные аффиксы

Словообразовательные суффиксы и приставки (аффиксы).

Междометия

Interj → V

Аффикс	Пример	Примечание
-л	то-тот - тототлаш

Подражательные слова

Imitat → N

Аффикс	Пример	Примечание
-ес	лыптыр-лоптыр - лоптырес

Imitat → Adv

Аффикс	Пример	Примечание
-ын	йылде-йолдо - йылде-йолдын
-ын	йылде-йолдо - йылде-йолдын
-ге	рӱж - рӱжге
-ла	шургым - шургымла

Imitat → A

Аффикс	Пример	Примечание
-ий	йылдыр - йылдырий
-ака	йыжве-яжве - яжвака

Imitat → V

Аффикс	Пример	Примечание
-лан	гӱж-ж - гӱжланаш
-г (-к)	лой - лойгаш
-тат	кочыр - кочыртаташ
-гыкт (-кыкт)	выж - выжгыкташ
-гыж	вур-вур - вургыжаш
-мат	выде-вудо - вудыматаш
-кешт	йыч-йоч - йычкешташ
-л	чияк - чияклаш
-т (-д)	кӱдыр-кӱдыр - кӱдырташ

Наречия

Adv → Adv

Аффикс	Пример	Примечание
-ла	тышке - тышкыла
-сек	шаҥге - шаҥгысек
-нек	уло - улынек
-шкен (-ышкен)	кушко - кушкен, ятыр - ятырышкен
-лан	таче - тачылан
-ште (-што, -штӧ)	кенета - кенеташте
-ш, -еш	таче - тачеш
-шке (-шко, -шкӧ)	марла - марлашке
-гынат	кузе - кузе-гынат
ала-	кузе - ала-кузе
керек-	кузе - керек-кузе
кеч-	кузе - кеч-кузе
иктаж-	кузе - иктаж-кузе
ни-	кузе - нигузе

Adv → A

Аффикс	Пример	Примечание
-се (-со, -сӧ)	кеҥежым - кеҥежымсе
-лык	кечыгут - кечыгутлык

Adv → V

Аффикс	Пример	Примечание
-лан	кокыте - кокытеланаш
-ешт	мӧҥгӧ - мӧҥгешташ
-ем	вашке - вашкемаш
-мат	выче-выче - вычыматаш
-штар	пырля - пырляштараш
-л	ӧкым - ӧкымлаш
-т (-д)	вашеш - вашешташ

Существительные

N → N

Аффикс	Пример	Примечание
-зе (-зо, -зӧ)	ече - ечызе
-че (-чо, -чӧ)	кӱтӱ - кӱтӱчӧ
-ешке	имне - имнешке
-ньӧ	чӱчӱ - чӱчӱньӧ
-зак	кумыл - кумылзак
-эр (-ер)	куэ - куэр
-ла	шӱгар - шӱгарла
-лык	нер - нерлык
-ык	лӱмӧ - лӱмык
-ка	сомыл - сомылка
-ак	вол - волак
-ерме	пӱкш - пӱкшерме
-дер	ате - атыдер
-й	ава - авай
-ем (-эм)	алаша - алашаем
-аш (-яш)	шольо - шоляш
-рак	кува - куварак
-ндай	кува - кувандай
-вай	эрге - эргывай
-кай	шольо - шольыкай
-яй	шольо - шоляй
-уш (-юш)	Лида - Лидуш
-ук (-юк)	Лида - Лидук
-у (-ю)	Оля - Олю
-н	Чавай - Чавайн
-ов	Шумат - Шуматов
-ев	Сапай - Сапаев
-ова	Шумат - Шуматова
-ева	Сапай - Сапаева
-ский	пӱнчер - Пӱнчерский
-ская	Матюков - Матюковская
-ин	Изерге - Изергин
-ина	Изерге - Изергина
-ович	Шумат - Шуматович
-евич	Кугерге - Кугергевич
-овна	Яким - Якимовна
-евна	Изерге - Изергевна
-ыч	Шумат - Шуматыч
-ычна	Шумат - Шуматычна

N → Adv

Аффикс	Пример	Примечание
-н (-ын)	шырпе - шырпын
-ла	марий - марла
-дегеч, -дегече	мут - мутдегеч
-нек	тичмаш - тичмашнек
-ак (-як)	мӱй - мӱяк
-ынь	туп - тупынь
-уй	туп - тупуй
-ле	ӱштӧ - ӱштыле
-ла	ӱмбал - ӱмбала
-шкен (-ышкен)	арня - арняшкен
-е	вер - вере

N → A

Аффикс	Пример	Примечание
-ан	кече - кечан
-се (-со, -сӧ)	эл - элысе
-дыме (-дымо, -дымӧ)	вий - вийдыме
-лык	пӧръеҥ - пӧръеҥлык
-аш	тувыр - тувыраш
-ле (-ло, -лӧ)	там - тамле
-сыр (-ысыр)	йӧн - йӧнысыр
-а	йытыр - йытыра
-ын	рож - рожын
-алге	шыште - шышталге
-ешке	тыртыш - тыртешке

N → V

Аффикс	Пример	Примечание
-лан	оза - озаланаш
-ешт	шырпе - шырпешташ
-ем	катык - катыкемаш
-г (-к)	аяр - аяргаш
-ешк (-ышк)	нер - нерешкаш
-лг	чия - чиялгаш
-ышт	шоя - шойышташ
-ал	упш - упшалаш
-ештар	йӧн - йӧнештараш
-кал	амал - амалкалаш
-лат	вуй - вуйлаташ
-эмалт	кӱ - кӱэмалташ
-аш	муро - мураш
-л	йӱк - йӱклаш
-н (-ан, -ын)	ойго - ойганаш
-т (-д)	лӱм - лӱмдаш
-ыкт (-кт)	олмо - олмыкташ
-аҥ	пурак - пуракаҥаш
-ар	ком - комараш
-тар (-дар)	увер - увертараш
-алт	корем - коремалташ
-ас (-с, -аш)	таҥ - таҥасаш
-ынч (-нч)	муно - мунчаш

Прилагательные

A → A

Аффикс	Пример	Примечание
-ан	кӱлеш - кӱлешан
-се (-со, -сӧ)	ӱлыл - ӱлылысӧ
-ле (-ло, -лӧ)	чытамсыр - чытамсырле
-сыр (-ысыр)	оҥай - оҥайсыр
-кыде (-кыдо, -кыдӧ, -гыде, -гыдо):	чот - чоткыдо
-ге (-го, -гӧ)	ужар - ужарге
-ыра (-а)	лазыра
-га	чарга
-л (-ел, -ыл)	ӱлыл
-алге	шапалге
-ка	лап - лапка
ни-	мучашдыме - нимучашдыме

A → N

Аффикс	Пример	Примечание
-еч	лоптыра - лотыреч
-ем	лап - лапем
-ык	кумда - кумдык
-ак	шӱкшӧ - шӱкшак
-ас	ола - Олас
-лык	ару - арулык
-чык	лавыра - лавырчык
-ер	тыгыде - тыгыдер
-т	келге - келгыт
-ешке	пеле - пелешке

A → Adv

Аффикс	Пример	Примечание
-н (-ын)	пайдале - пайдалын
-ла	тупе - тупела
-нек	изи - изинек
-ак	шере - шерак
-ште	шола - шолаште
-шке	шола - шолашке
-ш	шола - шолаш

A → V

Аффикс	Пример	Примечание
-лан	ковыра - ковыраланаш
-ешт	чапле - чаплешташ
-ем	у - уэмаш
-г (-к)	ужар - ужаргаш
-ешн (-ышн)	кугу - кугешнаш
-ешк (-ышк)	шыде - шыдешкаш
-ыктар	шопо - шопыктараш
-емд	вуско - вускемдаш
-аш	ояр - ояраш
-л	чыгын - чыгынлаш
-н (-ан, -ын)	вияш - вийнаш
-т (-д)	ужар - ужарташ
-ыкт (-кт)	эре - эрыкташ
-аҥ	сур - сураҥаш
-алт	пычкемыш - пычкемалташ
-лас	эсен - эсенласаш
-й	йытыра - йытыраяш

Числительные

Num → Num

Аффикс	Пример	Примечание
-ымше (-ымшо, -ымшӧ)	ик - икымше, кум - кумшо
-ын	кокыт - коктын
-ынат	кокыт - коктынат
-ынь	кок - когыньнан
-ынек	кок - когынек

Num → Adv

Аффикс	Пример	Примечание
-ын	кумыт - кумытын
-е	кокыт - кокыте

Num → A

Аффикс	Пример	Примечание
-ан	визыт - визытан
-ем	шуко - шукемаш

Местоимения

Pron → Pron

Аффикс	Пример	Примечание
-ат	икте - иктат
-гынат	кӧ - кӧ-гынат
кеч-	кӧ - кеч-кӧ
керек-	кӧ - керек-кӧ
ала-	кӧ - ала-кӧ
иктаж-	кӧ - иктаж-кӧ
ни-	кӧ - нигӧ

Pron → Adv

Аффикс	Пример	Примечание
-дегеч, -дегече	нимо - нимодегеч
-т	шке - шкет

Pron → A

Аффикс	Пример	Примечание
-се (-со, -сӧ)	ты - тысе
-дыме (-дымо, -дымӧ)	нимо - нимодымо
-лык	мемнан - мемнанлык
-аш	тӱжем - тӱжемаш

Pron → V

Аффикс	Пример	Примечание
-ешт	весе - весешташ
-ем	весе - весемаш

Глаголы

V → V

Аффикс	Пример	Примечание
-л	ойыраш - ойырлаш
-н	ушаш - ушнаш
-т (-д)	волаш - волташ
-ыкт (-кт)	ишаш - ишыкташ
-аҥ	шӱраш - шӱраҥаш
-ар	ситаш - ситараш
-тар (-дар)	вожылаш - вожылтараш
-алт	пеледаш - пеледалташ
-ас (-с, -аш)	ойлаш - ойласаш
-лас	палаш - паласаш
-ынч (-нч)	кояш - кончаш
-й	шуаш - шуяш
-ыж	волгаш - волгыжаш
-ыл	локташ - локтылаш
-ат	йӱлаш - йӱлаташ
-ыктар	вончаш - вончыктараш

V → V (уменьшительно-ласкательная форма)

Аффикс	Пример	Примечание
-ал	вӱдыжгаш - вӱдыжгалаш
-ылд (-лд, -д)	лудаш - лудылдаш
-алт	кечаш - кечалташ
-ылд (-лд, -д) + -ал	кӱраш - кӱрылдалаш
-ал + -ал	тошкаш - тошкалалаш
-алт + -алт	мураш - муралталаш
-ышт	пураш - пурышташ
-алышт	куржаш - куржалышташ
-ылдалышт	ӱшташ - ӱштылдалышташ
-ыштал	пураш - пурышталаш
-ыл	тӧчаш - тӧчылаш
-ылт	илаш - илылташ

V → N

Аффикс	Пример	Примечание
-зе (-зо, -зӧ)	ургаш - ургызо
-че (-чо, -чӧ)	олдырташ - олдырчо
-аҥ	мужедаш - мужаҥ
-ыш	алмашташ - алмаштыш
-тыш	авыраш - авыртыш
-еж	кукташ - куктеж
-тем	ойыраш - ойыртем
-еш	кораш - кореш
-ыл	кушкаш - кушкыл
-маш	авыраш - авырымаш
-чык	воштылаш - воштылчык
-эм (-ем)	йӱлаш - йӱлем
-ык	каташ - катык
-ка	пӱтыраш - пӱтырка
-ак	лодаш - лодак
-еч	пӱтыраш - пӱтыреч

V → A

Аффикс	Пример	Примечание
-сыр (-ысыр)	инанаш - инансыр
-ака	шарлаш - шарлака
-е	кылмаш - кылме

Причастия

Prc → N

Аффикс	Пример	Примечание
-маш	кӱлдымӧ - кӱлдымаш

Prc → Adv

Аффикс	Пример	Примечание
-ын	вучыдымо - вучыдымын
-ын	чаманыше - чаманышын
-нек	илыше - илышынек

Prc → A

Аффикс	Пример	Примечание
-ан	шогымо - шогыман
-ан	куаныше - куанышан
-ан	пуыдымо - пуыдыман

Ссылки

• Формализованная грамматика марийского языка
• Описание марийского языка и его грамматики
• Грамматические теги
• Правила орфографии марийского языка
• Правила пунктуации марийского языка
• Марий йылме. Икымше ужаш. 1982
• Марий йылме. Кокымшо ужаш. 1985